Strzelnica na nowo

Fot. NArchitekTURA

Architektoniczne 'reuse' jest dziś nie tylko koniecznością, ale także modą, a obiektów, które czekają na nową funkcję nie brakuje. Jedną z takich opuszczonych budowli w Krakowie postanowili się zająć organizatorzy festiwalu ECOWEEK.

Przedmiotem odbywających się w ramach imprezy warsztatów studenckich był teren strzelnicy na Woli Justowskiej. Zabytkowy obiekt wzniesiony w 1887 r. szczęśliwie przetrwał wojnę i czasy PRL, ale z czasem zaczął popadać w ruinę, od wielu lat przechodząc z rąk do rąk. Ostatni projekt adaptacji strzelnicy został wycofany ze względu na protesty okolicznych mieszkańców, którzy sprzeciwili się koncepcji przekształcenia obiektu w duże centrum handlowe, bojąc się, że zakłóci ono spokój w okolicy.

Organizatorzy warsztatów ECOWEEK postawili przed uczestnikami zadanie zaprojektowania dla strzelnicy nowej funkcji, która w historyczną tkankę budowli wniesie nowe życie. Warsztaty odbywały się w różnych miastach europejskich i trwały w dniach 7-10 maja 2012 r. Ich wyniki zostały zaprezentowane podczas konferencji, która odbyła się 18 maja. Teraz zostaną przedstawione szerokiej publiczności na trzech wystawach w Krakowie.

Tworząc nowe koncepcje wykorzystania terenu strzelnicy, uczestnicy warsztatów musieli uwzględnić kilka wytycznych ujętych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzeni. W zabytkową budowlę wpisać musieli program rekreacyjny, sportowy lub turystyczny z dopuszczeniem funkcji usługowej, zachowując przy tym 50% terenu na powierzchnię biologicznie czynną. Nie mogli też na obszarze kompleksu lokować nowych budynków o powierzchni zabudowy większej niż 350 metrów kwadratowych.

Nad projektami pracowało osiem zespołów, których tutorami byli: Bartosz Haduch z pracowni NArchitekTURA, Łukasz Zagała i Przemo Łukasik z medusagroup, Güzin Konuk, Inci Olgun, Aylin Ayna, Mehtap Leyla Turanalp z tureckiego studia GreenAge, Iryna Verkalets z ukraińskiej grupy SUNday, Larysa Polischuk i Zoriana Lukomska z Art Gallery z Ukrainy, Wojtek Gawinowski i Wojtek Sumlet z Vostok Design, Krzysztof Wużyk i Paweł Zieliński z MOFO oraz Maciej Siuda i Rodrigo Garcia Gonzales, autorzy projektu Devebere.

Grupa NArchitekTURA stworzyła koncepcję o nazwie '(re)creation'. Ośrodek rekreacyjny z kawiarnią i basenem ulokowanymi w nowym obiekcie pomyślany został jako zalążek społecznej i ekonomicznej reaktywacji tego fragmentu miasta, a przy tym oaza zieleni zapewniająca mieszkańcom wytchnienie od miejskiego zgiełku. Sam budynek strzelnicy miałby jedynie zostać poddany renowacji, nowy obiekt zaś – by nie konkurować z zabytkiem – został zaprojektowany jako transparentna, neutralna bryła.

For. Medusagroup

Głównym celem zespołu kierowanego przez architektów z biura medusagroup była integracja. Teren strzelnicy został potraktowany jako specyficzny mikrokosmos i przekształcony w przestrzeń sprzyjającą aktywności społecznej. Strzelnica i obszar przed nią zostały przekształcone w lokalną agorę. Dążąc do zachowania w maksymalnym stopniu oryginalnego charakteru założenia, projektanci zaproponowali nowy program funkcjonalny – w strzelnicy znaleźć by się miały kawiarnia i restauracja, sale wystawowa i wykładowa, scena oraz podziemny parking. Otaczający budynek park został spięty siecią ścieżek dla pieszych i pomyślany jako łącznik agory z pobliskim lasem.

Fot. GreenAge

Także koncepcja grupy GreenAge przewiduje renowację budynku i przekształcenie kompleksu w centrum działań kulturalnych i artystycznych, a przy tym miejsce promocji organicznego rolnictwa. Ważnym założeniem projektu było przy tym zapewnienie silnego dialogu między wnętrzem a zewnętrzem budynku. Przyczynkiem do ekologicznego podejścia projektantów była konstrukcja zabytkowego budynku z drewna, które jest jednym z najbardziej przyjaznych środowisku budulców.

Fot. SUNday

Druga zagraniczna ekipa – zespół SUNday – zaproponowała z kolei wzniesienie obok strzelnicy kościoła katolickiego, jako wyraz szacunku dla polskiej tradycji. Drewniana konstrukcja kościoła miałaby korespondować z konstrukcją strzelnicy, natomiast przeszklone ściany świątyni – zapewniać ciągły dialog między jej wnętrzem i otoczeniem. Część strzelnicy projektanci postanowili przeznaczyć na szkołę i ośrodek kultury dla dzieci, druga część pomyślana została jako 'drzwi do przeszłości' pozwalające poznać historię obiektu. Cały teren wokół budynku został przekształcony w pełen atrakcji park sprzyjający relaksowi na świeżym powietrzu, a także miejsce uprawy różnego rodzaju roślin.

Fot. Art Gallery

W koncepcji zespołu pod kierownictwem Art Gallery kompleks strzelnicy wzbogacony został o wielofunkcyjną przestrzeń z głównym przeznaczeniem na galerię sztuki. Forma nowego obiektu została zaplanowana w taki sposób, by nie konkurowała z zabytkową budowlą i w neutralny sposób wpisywała się w otoczenie, wykorzystując naturalne materiały – drewno i szkło.

Fot. Vostok

Grupa prowadzona przez architektów z pracowni VOSTOK zaproponowała przekształcenie strzelnicy w miejsce rodzinnego spędzania czasu sprzyjające zwolnieniu szalonego tempa współczesnego świata, a także promowania zdrowego i ekologicznego trybu życia. Na terenie strzelnicy projektanci postanowili ulokować mobilne pawilony mogące pełnić różne funkcje, min. targ będący ekologiczną alternatywą dla supermarketu i umożliwiający zakup zdrowych i świeżych produktów spożywczych, restaurację serwującą kuchnię wegetariańską czy sklepy z organicznymi kosmetykami i jedzeniem oraz ekologicznym designem. Na terenie założenia miałby się także znaleźć ogród pozwalający dzieciom obserwować uprawę roślin.

Fot. MOFO

Zespół MOFO zaproponował oderwanie się od rzeczywistości i przekształcenie terenu strzelnicy w przestrzeń metafizyczną oddzieloną od prawdziwego świata za pomocą tajemniczej kurtyny energetycznej wytworzonej przy użyciu małych turbin wprawianych w ruch przez powiew powietrza wywołany przemieszczeniem się ludzi i samochodów. Idea założenia jest metaforą różnych poziomów potrzeb społeczeństwa: od tych najniższych i podstawowych (komercyjnych), przez wyższy poziom, jakim jest potrzeba edukacji, po najwyższą sferę mentalną – spacer wśród drzew. Cała przestrzeń została potraktowana jako obszar wspólnych działań, budowania więzi społecznych i rozbudzania lokalnej kreatywności poprzez sztukę, edukację i ekologię.

Fot. Devebere

Projekt stworzony przez zespół Devebere jest z założenia manifestem prezentującym różne podejście do kwestii ochrony zabytków i przestrzeni zielonej. Zamiast chronić historyczny budynek poprzez adaptowanie go do współczesnych potrzeb, projektanci zdecydowali się fizycznie odseparować od niego nowe funkcje. Uznali bowiem, że próba dostosowania go do nowych, komercyjnych zadań nie może się odbyć bez naruszenia jego oryginalnej wartości. Zamiast ingerować z zabytkową budowlę, projektanci postanowili otoczyć ją drugim budynkiem – pętlą, w której wnętrzu powstałaby enklawa chroniąca dawną strzelnicę i rosnącą wokół niej zieleń. Nowy budynek zaś pomieściłby w sobie wszelkie niezbędne funkcje komercyjne, takie jak parkingi, sklepy, kawiarnie i restauracje.

Rezultaty warsztatów można oglądać na trzech kolejnych wystawach: w Urzędzie Miasta (14-22.05), Politechnice Krakowskiej (23.05 – 01.06) i w Willi Decjusza (1-8.06).

Źródło: materiały organizatorów

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera