Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera


Po pierwsze nie szkodzić

 

Czas czytania: ~9 min


Muzeum Architektury we Wrocławiu

 

RfXaX08iL6U93Kq9G3oZk2ngmHp5yX3jZg0cGenBWeq2v8qEq2MKuUeHOBnC_72dpi-wiz-z-lotu.jpg
Muzeum Architektury znalazło swoją siedzibę w murach zakonu bernardyńskiego franciszkanów obserwantów. Ma to ogromną wymowę symboliczną. Miejscem działalności zakonu było miasto, a aktywność bractwa miała na celu moralną odnowę życia duchowego propagując ideę ubóstwa. Twórcy reguły zakonnej kładli duży nacisk na zdobywanie wiedzy i odpowiedniego wykształcenia przez zakonników. Klasztor powstawał w czasach, gdy dynamiczny rozwój miast średniowiecznych i szerząca się herezja stawiały przed zakonem nowe wyzwania i zadania obrony wartości. Trudno nie dostrzec w tych historycznych fundamentach zakonnej działalności odniesień do współczesności, w tym roli architektury, architekta we współczesnym świecie oraz roli Muzeum Architektury, jako jedynej tego typu placówki w Polsce. Dziś Muzeum Architektury, tak jak niegdyś franciszkanie obserwanci (bernardyni), działa w celu krzewienia i zachowania wartości – tym razem na polu sztuki kształtowania przestrzeni. Te związki z historią legły u podstaw analizy tematu konkursowego. Dzisiaj daje się zauważyć coraz większy rozdźwięk między populistycznym budownictwem komercyjnym, a architekturą rozumianą tak, jak w ciągu wieków, jako jedna z dziedzin sztuki. Ta rola architektury jako sztuki jest we współczesnym świecie coraz mniej doceniana. Misją Muzeum Architektury jest szeroko rozumiana promocja sztuki, sztuki architektury. IDEA Jest oczywiste, że zasadniczym wyznacznikiem zadań polegających na rozbudowie i przebudowie obiektów istniejących, w tym zabytkowych, jest stosunek do zastanych wartości – przestrzennych, użytkowych, historycznych. Jedną z przyjętych idei projektowych jest minimalizowanie ingerencji przestrzennych w otoczenie w myśl zasady „przede wszystkim nie szkodzić”. Jednocześnie obecna wyjątkowa funkcja obiektu wymaga podkreślenia, stąd konieczność stworzenia swoistego rodzaju manifestu współczesności, wyrazistego, czytelnego akcentu przestrzennego. Te z pozoru wykluczające się założenia zrealizowano poprzez zaprojektowanie wolnostojącej, częściowo transparentnej, prostopadłościennej bryły pawilonu wejściowego. Nie jest celem projektowym podążanie za modą, uleganie zmiennym prądom, stylizowanie. Zaproponowane rozwiązanie jest programowo niemodne, lecz uznane jako ponadczasowe nawiązuje do wielu sprawdzonych w realizacjach dzieł architektury modernistycznej. Stanowi lekcję pokory w stosunku do wartości zastanych, wyraża przekonanie, że przez rozwiązania najprostsze można uzyskać ekspresję wymaganą dla funkcji unikalnych. Jego prostota i skromność jest z ducha i źródeł franciszkańska (bernardyńska). Klimat budynku nawiązuje do jego pierwotnych, klasztornych funkcji. Przesiąknięty jest atmosferą tajemniczości, tajemnej wiedzy, którą tu, w zabytkowych wnętrzach poklasztornych, możemy zgłębiać. Wyrażony przez ceglasto-brązowe barwy franciszkańskich habitów charakter budynku sprzyja kontemplacji i zgłębiania wiedzy zdobywanej na seminariach i warsztatach architektonicznych. Swoisty kontrast do wnętrz klasztornych stanowi pawilon wejściowy. Otwarty na otoczenie, niemal całkowicie przeszklony zaprasza do wejścia, a przez ekspozycje czasowe reklamuje wydarzenia architektoniczne eksponowane w Muzeum. ROZWIĄZANIA PROJEKTOWE – NOWY BUDYNEK Wolnostojący budynek pawilonu wejściowego swoim układem przestrzennym nawiązuje do zabudowy klasztornej i rozciągnięty wzdłuż elewacji południowej stanowi niejako kolejne jego skrzydło. Pawilon otwarty na otoczenie dostępny jest z wielu kierunków, a głównie z placu od strony Al. Słowackiego. Proporcjami pawilon nawiązuje do wnętrza nawy głównej kościoła Bernardynów. Większość funkcji nowego budynku zaprojektowano na kondygnacjach podziemnych. To zejście do podziemi symbolizuje rolę sztuki architektury we współczesny świecie. Hol wejściowy połączony jest z innymi częściami muzeum przejściem podziemnym i zespołem schodów na przedłużeniu zachodniego krużganka. Przeplatające się wstęgi schodów i pochylni kierunkują osie komunikacyjne i zawieszone nad salami ekspozycyjnymi potęgują odczuwanie przestrzeni. Na tych osiach umieszczono również przeszklone bryły - salki dla dzieci nad dużą salą i palarni nad holem recepcyjnym. Poza obowiązującym programem konkursowym proponuje się przedłużenie ciągu komunikacyjnego pod Al. Słowackiego dla włączenia do oferty ekspozycyjnej zachowanych fragmentów fortyfikacji. Bezpośrednio pod holem recepcyjnym mieści się mała sala ekspozycyjna, a na niższym poziomie pod placem wejściowym duża sala wystawowa – obie połączone przestrzennie. Gabaryty tych sal (ich podłużny układ) nawiązują do istniejących poklasztornych sal wystawowych – sali romańskiej, naw kościoła, krużganków. Obsługę komunikacyjną pomieszczeń magazynowych i wystawowych oraz parkingu podziemnego dla pracowników zapewnia winda towarowo-samochodowa. Poziomy kondygnacji podziemnych uskokowo oddalają się od istniejącego budynku zapewniając mu konstrukcyjną stabilność. Jedynym wyjątkiem jest podpiwniczenie na osi komunikacyjnej wymagające prac polegających na podbiciu fundamentów, lecz rozwiązanie to pozwala na wyeksponowanie fragmentów murów podziemnych i sposobu fundamentowania klasztoru. DYSPOZYCJE FUNKCJONALNE MUZEUM Konkursowy program użytkowy dość precyzyjnie i jednoznacznie określa rozmieszczenie poszczególnych stref funkcjonalnych muzeum. Oczywistą jest lokalizacja sal wystawowych w nawach kościelnych, krużgankach, sali romańskiej oraz funkcje konferencyjne w prezbiterium i zakrystii. Sugeruje się jednak pewne rozwiązania pozostałych funkcji zapewniające odpowiednie strefowanie dostępności, ułatwienia w użytkowaniu i otwartość na przekształcenia. Gabinety dyrekcji zlokalizowane na parterze budynku zajmowanym dotychczas przez biura Konserwatora Wojewódzkiego są dostępne bezpośrednio z zewnątrz. Przylega do nich zespół pokoi hotelowych dla gości. Sekretariat zajmujący wygrodzoną część sklepionego holu łączy dyrekcję z pozostałymi częściami budynku. Na parterze skrzydła wschodniego zaprojektowano kawiarnię z przyległym pomieszczeniem dla cateringu. Dzięki bezpośredniemu wejściu kawiarnia może, wraz z zewnętrznym ogródkiem, funkcjonować niezależnie poza godzinami pracy muzeum. Lokalizacja kawiarni i cateringu umożliwia obsługę konferencji, seminariów, koncertów i wystaw. Kolejnym nowum jest propozycja lokalizacji biblioteki. Umieszczenie biblioteki na piętrze w dwupoziomowej przestrzeni nad krużgankiem południowym umożliwia korzystanie z niej zarówno pracownikom muzeum, gościom z zewnątrz, jak i uczestnikom warsztatów architektonicznych. Stare wejście główne (kontrolowane przez ochronę obiektu) umożliwia bezpośredni dostęp do części warsztatowo-seminaryjnej i biblioteki na piętrze oraz pomieszczeń administracyjnych w poddaszu. Pokoje dla administracji umieszczono również na piętrze skrzydła wschodniego razem z zespołem pomieszczeń socjalnych personelu. Nad krużgankiem zachodnim zaprojektowano zespół trzech pracowni projektowych wykorzystywanych dla warsztatów architektonicznych. Przylegające do niego sale wystawowe nad salą kolumnową i zakrystią mogą być wykorzystywane do prezentowania efektów prac warsztatowych i włączane do oferty ekspozycji muzealnej jako dostępne z empory kościoła i przebudowanej klatki schodowej. Schody prowadzące z sali kolumnowej łączą poszczególne piętra ekspozycji, zaplecze sal wystawowych i zespół sanitarny w podpiwniczeniu oraz umożliwiają dojście do schodów na wieżę i platformy nad sklepieniem prezbiterium. Sala konferencyjno-koncertowa, zgodnie z wymogami warunków konkursowych, została zaprojektowana w prezbiterium kościoła. Amfiteatralny układ widowni i częściowe podpiwniczenie sali umożliwiają uzyskanie dodatkowej powierzchni niezbędnej dla przygotowania wystaw oraz obsługi konferencji i koncertów. PRZEBUDOWA WNĘTRZ KLASZTORU Ingerencję w istniejącą substancję budowlaną zespołu klasztornego ograniczono do minimum niezbędnego ze względów użytkowych. Podział kościoła na trzy nawy podkreślono emporami obejmującymi po pięć przęseł. W narożniku naprzeciw kaplicy J. Kapistrana zaprojektowano wachlarzową klatkę schodową (w miejscu historycznej). Arkadowa kładka spinająca dwa ciągi empor zapewnia pełny wgląd na nawę główną i prezbiterium. Przebudowa skrzydła południowego nad krużgankiem ma na celu stworzenie wyjątkowej przestrzeni, w której zlokalizowano bibliotekę. Długie, dwukondygnacyjne pomieszczenie przeznaczono ogólnodostępny księgozbiór na dolnym poziomie oraz kameralną czytelnię na antresoli. Poddasze nad salą romańską przeznaczono w całości dla funkcji administracyjnych. Zaprojektowanie jednego dużego pomieszczenia z wyodrębnionymi aneksami do pracy biurowej umożliwia maksymalne wykorzystanie powierzchni poddasza. Dojście na najwyższy poziom umożliwiają jednobiegowe schody w rejonie holu. KOMUNIKACJA WEWNĘTRZNA Rozwiązania komunikacyjne uwzględniają segregowanie dostępności do obiektu oraz likwidację barier architektonicznych. Strefy ekspozycyjne są ogólnodostępne z holu recepcyjnego nowego budynku, ale również, pod wewnętrzną kontrolą ochrony, z zespołu dyrekcyjnego i starego wejścia. Rozlokowanie pomieszczeń ekspozycyjnych i magazynowych w różnych częściach obiektu powoduje potrzebę sporadycznych dostaw zewnętrznych z różnych kierunków. Zachowano wszystkie dotychczasowe wejścia z zewnątrz, w tym bezpośrednie wejścia do naw kościoła. Dodatkowe wejście do cateringu, kawiarni oraz stare wejścia od południa umożliwiają bezpośredni dostęp do funkcji towarzyszących przy jednoczesnej pełnej kontroli obiektu. Dwie windy zapewniają dostęp do wszystkich stref budynku, jednak ze względu na zróżnicowanie poszczególnych kondygnacji niezbędne jest wykonanie dodatkowych podnośników przyschodowych i pochylni. ROZWIĄZANIA KONSTRUKCYJNE – NOWY BUDYNEK Konstrukcję pawilonu recepcyjnego stanowią dwa rzędy słupów ze spojonych blach stalowych wraz z krzyżującymi się belkami stropowymi. Konstrukcja ta w pewien sposób nawiązuje do nawy kościoła tworząc rodzaj świątyni architektury. Szkielet konstrukcyjny jest usztywniony skratowaniem dachu, poziomymi rurami stalowymi i monolityczną bryłą pionu zaplecza z windą towarową. Bardzo głębokie posadowienie budynku w sąsiedztwie tras komunikacyjnych wymusza zastosowanie specjalnego systemu ścian podziemnych. Projektuje się wykonanie ścian podziemnych zewnętrznych systemem palisadowym – słupów wierconych i kotwionych w gruncie stanowiących jednocześnie mury oporowe wykopu. ELEWACJA PAWILONU WSCHODNIEGO Elewację wschodnią przebudowano przy założeniu maksymalnego zachowania zasady kompozycyjnej zaproponowanej przez Edmunda Małachowicza przy wykorzystaniu współczesnych możliwości technicznych i materiałowych. Zastosowano system fasadowy okien – profilowy i bezprofilowy z wyeksponowanymi podziałami pionowymi. EKSPOZYCJE Bezdyskusyjnym jest, że współczesne muzea winny wykorzystywać wszelkie techniczne możliwości prezentacji. Wolnostojące przesuwne ekrany w nawie kościoła umożliwiają dowolny, zmienny podział powierzchni wystawowych. Dla okresowego wydzielenia sali konferencyjno-koncertowej zaprojektowano podnoszony ekran. Podnoszone ekrany podwieszone w iluminowanym zmiennym kolorystycznie światłem holu recepcyjnym umożliwiają jej zmienną aranżację i zapewniają właściwą reklamę. Zaciemnienie kościoła zapewniają rolety ukryte w parapetach i podnoszone automatycznie na cienkich linkach stalowych w osiach okien. ELEMENTY ZAGOSPODAROWANIA TERENU Po obu stronach pawilonu wejściowego zaprojektowano plac pokryty barwionym betonem. Dojazd do holu rozładowczego oraz windy dla parkingu podziemnego zaprojektowano od strony ul. Bernardyńskiej. Zachowano dojazd na plac przy prezbiterium do zaplecza wystawowego, cateringu i kawiarni. Oprócz parkingu podziemnego dla pracowników zaprojektowano miejsca parkingowe wzdłuż ul. Kapistrana. Wykorzystanie rezerw terenowych dla bieżącej obsługi parkingowej wydaje się wskazane ze względów ekonomicznych, technicznych i użytkowych. Nie zdecydowano się na z pozoru oczywiste przeznaczenie wirydarza do celów wystawowych. Projektowanym jego przeznaczeniem jest herbarium nawiązujące do franciszkańskich i bernardyńskich tradycji. Propozycją wykraczającą poza zadanie konkursowe (do ew. rozważenia) jest włączenie do oferty ekspozycyjnej Muzeum pozostałości nowożytnych fortyfikacji położonych po drugiej stronie Al. Słowackiego. DYSPOZYCJE MATERIAŁOWE Ostateczne rozwiązania techniczno-materiałowe mogą być sprecyzowane po wykonaniu ocen i orzeczeń o stanie technicznym. W projekcie w tabelach bilansowych przy rzutach przedstawiono propozycje materiałowe dotyczące warstw posadzkowych. Dobór materiałów wynika z funkcji i historii obiektu oraz współczesnych możliwości technologicznych. Projekt "M. i A. Domicz - pracownia architektury" - Małgorzata Pizio-Domicz, Marta Pizio, Antoni Domicz, Dawid Wiśniewski
ACLWvHtpHHC31KvznF2993vQRfMIAyGJUqs2fvIX6d4JM3NOCHl37JwNGjDH_72dpi-wiz-punkt-a-noc.jpg
HNESnKBBJePfkCURRvQFVaDEUVbctnvF8lVjMH0uG2wsy6sVf32czVXOiycS_72dpi-wiz-punkt-b.jpg
K20squLHD43rEpMvZKKPH7RFmCftFAVMvDWwC99fyqbB5Jawqz7tLvB3KVtW_72dpi-wiz-sala.jpg
hxdJO8FslcCb64tUpijgm2Sd2nrEzWHMKYEmAJ8qGYwR9aRPO43wy7DvdMx3_72dpi-wiz-schody.jpg
GULGcDpOeh2yWePzlz3gbnI6EUEgmlnLLEnDoSJmsxAyvixXwKT4vQHeN9Cy_72dpi-rzut-parteru.jpg
L6Zk9GgLd9rCFFrlLbVy6pSH6vN7zV1l0JWqyikeSIbwonRs3Y042LX8j2Ej_72dpi-przekroj-ff.jpg

Brałeś udział w projekcie? Opowiedz nam swoją historię.

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!
Postaw mi kawę na buycoffee.to

tagi

Flow – drugi etap projektu w centrum Łodzi
Flow – drugi etap projektu w centrum Łodzi

„Dwa miesiące po oficjalnej inauguracji Flow ruszamy z budową drugiego - znacznie większego i zróżni ...

Budowa Kulturoteki coraz bliżej
Budowa Kulturoteki coraz bliżej

W warszawskiej dzielnicy Wesoła być może już niedługo powstanie wyczekany budynek łączący bibliotekę ...

E-konferencja Skorupa budynku: dachy, fasady, drewno i prefabrykacja w architekturze.
E-konferencja Skorupa budynku: dachy, fasady, drewno i prefabrykacja w architekturze.

Regulacyjne i technologiczne zmiany w zakresie metod wznoszenia budynków doprowadziły w ostatnich la ...

KOMENTARZE
Komentarze
Brak komentarzy
Zaloguj się, aby dodać komentarz

Kubatura
ZOBACZ TAKŻE

PRACA:
Zatrudnię
  • Zatrudnię

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera