Droga do krzepy

architektura wschodniej europy

 

Nie jest łatwo pisać o czeskiej architekturze współczesnej. Gdzie zacząć, a gdzie skończyć ? Opisywać konkretne osoby i realizacje czy też bardziej zająć się ogólnymi pytaniami: jaka jest relacja pomiędzy młodymi a doświadczonymi architektami, jaka jest międzynarodowa pozycja czeskiej architektury. A może relacjonować przebieg aktualnych debat. Może zacząć po prostu od podstawowych pojęć historycznych ? Kiedy mówi się o Czechach to przychodzą do głowy dwie rzeczy. Jedna to Czechy jako część Europy Środkowej i Europy jako całości. Druga zaś każe patrzeć na to, co specyficznie czeskie, np. doświadczenia zimnej wojny. W XX wieku, po ukonstytowaniu się tzw. Pierwszej Republiki, duch czasu znalazł swoje odzwierciedlenie w licznych realizacjach funkcjonalistycznych. Są one rozsiane po całym kraju. Można do nich zaliczyć Dom Towarowy Baty (1927 – 1929) autorstwa Ludwika Kysela, Hotel „Julius” Pavla Janaka czy Pałac Wystawowy Oldrycha Tyla i Josefa Fuchsa. Czechy i Morawy w czasach Wielkiego Kryzysu były mocno izolowane gospodarczo od całego kontynentu. Pierwsza Republika była jednak krajem bardzo uprzemysłowionym. Architekci mieli wiele zleceń. W czasach komunistycznych architektura kojarzyła się przede wszystkim z osiedlami z wielkiej płyty. Nie było miejsca dla prywatnych inwestorów, a architekci pracowali w dużych, państwowych biurach projektów. Ale i wtedy, obok osiedli, powstawały ciekawe realizacje. Hotel Jałta Antonina Tenzera (1954-56) czy budynek parlamentu Karela Pragera (1966 – 1972). Po aksamitnej rewolucji w 1989 roku rozpoczął się boom inwestycyjny. Prywatne domy budowane na podstawie projektów typowych zajeły duże połacie przestrzeni miejskiej. Pierwsza połowa lat dziewięćdziesiątych została zdominowana przez różnorodność nowych tendencji. Powróciło do kraju wielu architektów średniego pokolenia. Rosnąca klasa średnia oczekiwała nowych budynków, nowych możliwości robienia zakupów i spędzania wolnego czasu. To był raj dla architektów. Ale nowe czasy nie były też wolne od problemów. Jednym z najczęściej dyskutowanych zagadnień jest zmieniona praktyka konkursowa. Konkursy mają w Czechach długą tradycję, która sięga aż do 1920 roku. W czasach komunizmu konkursy rozpisywane były przez państwo. Wygrywały głównie duże zespoły. Było bardzo mało indywidualnych zwycięzców. Po 1989 roku ilość konkursów znacznie wzrosła. Jednak często instytucje rozpisujące przetargi nie trzymały się zasady, że zwycięzca powinien zająć się także jego realizacją. Bardzo często praca architektów kończyła się wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę, a realizację zlecano firmom wykonawczym. Ale mimo tego sytuacja, szczególnie młodych architektów, nie była zła. W latach 90 tych powstało wiele nowych biur. Normalną praktyką było, że po studiach pojedyńczy studenci lub co najwyżej 3 osobowe grupy zakładały nowe biura. Instytucje te stopniowo krzepły i stawały się coraz większe. Niektóre z nich zatrudniają dzisiaj więcej niż 10 architektów. Interesujące jest przy tym prześledzenie ich rozwoju. Pierwsze zlecenia otrzymali zazwyczaj od prywatnych inwestorów. Inni zaczynali od kontaktu z developerami, którzy szukali „młodszych” architektów. Niewielka część biur wyprowadziła się z dużych miast i rozpoczęła współpracę z samorządami na tych terenach wiejskich, gdzie uprawiano architekturę w duchu Pierwszej Republiki. Tylko niewiele biur zbudowało swoją pozycję poprzez konkursy, co różni nas zdecydowanie od Zachodniej Europy. Wielu młodych architektów jest w stanie, pomimo różnych niedogodności związanych z wolnym rynkiem, odszukać swoją własną drogę. Istnieje ponad 50 biur w których średnia wieku architektów nie przekracza 35 lat. Ta młoda generacja i rosnąca scena kuratorów i krytyków znalazła nowe drogi komunikacji. Szuka się nowych sposobów jej prezentacji poprzez wykłady, wystawy i workshopy. Powstały centra nowej architektury, jak Kruh-Platform mareli Steinbachovej, Centrum Nowej Architektury Radima Vaclavika, Kamila Mrva oraz Davida Floryka, a także Centrum Architektury Środkowoeuropejskiej (CCEA) prowadzone przez autora tego tekstu. Sami jesteśmy młodymi architektami jesteśmy też mocno tym zainteresowani, żeby prezentować i promować młodą, środkowoeuropejską architekturę. Dzisiaj w czeskiej architekturze dokonuje się ewolucja. Mam nadzieję, że w jej wyniku powstanie oryginalny i poważany kształ czeskiej architektury, który zauważony zostanie też w Europie. Powolne zmiany systemu kształcenia, możliwości podróżowania i nowy system polityczny po 1989 roku zmieniły architekturę. Mam nadzieję, że będzie ona zdolna asymilować nowe tendencje technologiczne i kulturowe. Co sprawi, że nie będzie to tylko „narodowa”, czeska architektura. Igor Kovacevic, Ing. arch; Yvette Vašourková, Ing. arch (Centre for Central European Architecture)

Realizacje: Dom jednorodzinny, Praga, Ivan Kroupa architects, 2003 Huta, Pilzno, architekti4a, 2004

Brałeś udział w projekcie? Opowiedz nam swoją historię.

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!

tagi

Architekt
ITO Asystent Architekta - Sopot
Warsztat Architektury Pracowni... Junior Architekt - kierownik p...
JUNIOR Analityk/Kontroler fina... Asystent Architekta
PRAZA architekci ASYSTENT ARCHITEKTA
Architekt Piotr Jański ZOBACZ WSZYSTKIE

Inwentaryzacje architektoniczo...
Szukam praktyk/ pracy
Szukam stażu sierpień- stycze...
Arquitecto
Szukam zleceń - rysunki wykona...
ZOBACZ WSZYSTKIE

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera

Region Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie

Status zawodowy Inny Student Architekt Urzędnik Producent materiałów

Akceptuję regulamin

25 maja 2018 roku zaczęło obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO”, „ORODO”, „GDPR” lub „Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych”). W związku z tym chcielibyśmy poinformować Cię o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich będzie się to odbywało po dniu 25 maja 2018 roku. Poniżej znajdziesz podstawowe informacje na ten temat. O jakich danych mówimy? Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, w tym stron internetowych, serwisów i innych funkcjonalności udostępnianych przez Grupę Sztuka Architektury, w tym zapisywane w plikach cookies, w formularzach kontaktowych, które są instalowane na naszych stronach przez nas oraz naszych Zaufanych Partnerów, tj. firmę Royalad oraz firmę Gemius Polska. Każdemu przysługuje prawo: • Prawo dostępu do danych - prawo do zażądania kopii posiadanych przez nas informacji; • Prawo do sprostowania - prawo do poprawiania nieprawidłowych lub niekompletnych danych, które są w naszym posiadaniu; • Prawo do bycia zapomnianym - w pewnych okolicznościach można złożyć wniosek o usunięcie przechowywanych przez nas danych; • Prawo do ograniczenia przetwarzania - w przypadku spełnienia określonych warunków prawo do ograniczenia przetwarzania danych; • Prawo do przenoszenia - prawo do przekazania danych, będących w naszym posiadaniu do innej organizacji; • Prawo do sprzeciwu - prawo sprzeciwiania się niektórym rodzajom przetwarzania, takim jak na przykład marketing bezpośredni; • Prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, tj. Prezesa Urzędu ds. ochrony danych osobowych. Dane w każdym przypadku podawane są dobrowolnie. W przypadku chęci wycofania zgody na przetwarzanie danych lub wniesienia sprzeciwu, dane, tj. wyłącznie imię i nazwisko, adres e - mail, numer telefonu będą nam także potrzebne, abyśmy mogli precyzyjnie ustalić czyje dane będziemy obowiązani usunąć. Nie będziemy jednak prosić o więcej danych niż podczas ich pobierania. W tym zakresie także dane podawane są dobrowolnie, jednakże ich niepodanie uniemożliwi nam spełnienie prośby, jeżeli nie będziemy w stanie poprawnie zweryfikować tożsamości.

Wyrażam zgodę na zamieszczenie moich danych w bazie KLAXON w celach marketingowych zgodnie z ustawą z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. Nr 133, poz. 833. Zgadzam się na otrzymywanie informacji o charakterze handlowym zarówno ww Spółki jak i podmiotów współpracujących.

Wyrażam zgodę na zamieszczenie moich danych osobowych w bazie KLAXON i wykorzystywanie ich w celach marketingowych w Spółki zgodnie z ustawą z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. Nr 133, poz. 833.

ZAPISZ MNIE