Nowe życie zamku

Ciechanowski zamek zbudowano w pierwszej połowie XV wieku jako siedzibę księcia mazowieckiego Janusza I Starszego. Podobnie jak wiele innych tego typu obiektów w Polsce, przeżywał burzliwe dzieje, był broniony i zdobywany, niszczony i odbudowywany. Stopniowo jednak zaczął tracić na znaczeniu, by w XVIII wieku zostać opuszczonym. W kolejnych dekadach obiekt popadał w ruinę, okoliczni mieszkańcy stopniowo rozbierali zamkowe zabudowania (materiały budowlane wykorzystując do własnych potrzeb). Po II wojnie światowej zabytek zabezpieczono jako tzw. trwałą ruinę, a pierwsze pomysły, by choć część zamkowych zabudowań odtworzyć zaczęły pojawiać się już w latach 60. XX wieku.

Mimo że „odbudowywanie” zabytków stoi w sprzeczności z etyką konserwatorską i ma wielu przeciwników, zarządzające zamkiem Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie w 2005 roku ogłosiło konkurs architektoniczny na projekt odbudowy. Konkursowe zapisy sugerowały wprowadzenie na teren zamku obiektów współczesnej architektury, nie „udawanych zabytków”. Pomysł rewitalizacji zamku wzbudził wiele kontrowersji, wielu specjalistów sprzeciwiało się budowaniu w średniowiecznych murach współczesnych budynków, inni nie godzili się z ideą brył historyzujących, pseudozabytkowych.

Mimo tych dyskusji pierwszy etap rewitalizacji – budowa tzw. Domu Małego dobiegła właśnie końca. To właściwie pawilon, który powstał w miejscu nieistniejącego Domu Małego, po południowej stronie dziedzińca, między dwoma basztami. Lekka, przeszklona, dwukondygnacyjna budowla mieści przestrzenie recepcyjno-edukacyjne i wystawowe oraz zaplecze techniczne (spora ich część została ulokowana pod powierzchnią zamkowego dziedzińca, np. tam znalazły się toalety). Poza recepcją, szatnią, toaletami itp. w pawilonie umieszczono sale spotkań, przestrzenie wykładowe i wystawowe, salę ze stanowiskami komputerowymi.

Wykonany z drewna, stali i szkła pawilon ma co prawda dość neutralną formę: jego lekka konstrukcja nie narzuca się zwiedzającym, nie udaje też zabytkowej, ale i ona wciąż budzi emocje i sprzeciwy. Jak można przeczytać w publikacji wydanej przez Muzeum Szlachty Mazowieckiej, czyli inwestora projektu, dotyczącej nowej wizji zamku, „(...)zaprojektowane obiekty powtarzają skalę, gabaryty i kształty ich historycznych odpowiedników, ale materiałowo wyraźnie różnią się od tego, co w zamku autentycznie historyczne. (…) Celem projektu jest eksponowanie każdego wartościowego historycznie elementu budowlanego oraz wszelkich odkryć archeologicznych dokonanych w czasie budowy i później”. Przy okazji budowy Domu Małego zamek przeszedł też gruntowne badania archeologiczne oraz remont (wymieniono najbardziej zniszczone cegły, odtworzony ma być kamienny bruk na dziedzińcu itd.).

Kolejnym etapem prac ma być budowa tzw. Domu Dużego, kolejnego nowego obiektu, ulokowanego wzdłuż północnej ściany zamku. Projekt zakładał początkowo, że Dom Duży będzie górował nad murami zamkowymi, będzie od nich wyższy. Ten pomysł wzbudził ogromne sprzeciwy, wycofano się z niego, jednak losy tej budowy stoją pod znakiem zapytania ze względu nie tylko na kontrowersje, ale i na brak funduszy na realizację.

I etap rewitalizacji Zamku Książąt Mazowieckich, tzw. Dom Mały
Lokalizacja: Ciechanów
Inwestor: Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie (inwestor zastępczy: Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Usług Inwestycyjnych Sp. z o.o.)
Projektanci: Kleczkowski-architekt, dr inż. arch. Marek Kleczkowski – główny projektant, architekci Maciej Hajdul, Magdalena Bubik, Monika Krzywkowska-Sworczuk
Wykonawca: Biuro Inżynieryjno Handlowe Artuss z Krosna
Projekt: 2006
Realizacja: 2013
Powierzchnia użytkowa: 440m²
Kubatura: 2050m³
Pomieszczenia pod dziedzińcem: powierzchnia użytkowa: 180m²
Zdjęcia: kleczkowski-architekt.pl, muzeumciechanow.pl, zamek-ciechanow.pl

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera