Miasto moje, czyli czyje?

Data dodania: 16.06.2009 Czas czytania: ~6 min

GDPWOUWPPpEKNop6ZR9JqpyhDTlrW9Ku9gf2w4DQ7A6dUHvJWq4IqhG9rr7T_osiol-400x400.jpg

13 maja w toruńskim CSW, w ramach Festiwalu Filmów o Architekturze, odbyła się projekcja filmu dokumentalnego o berlińskiej dzielnicy Hansaviertel. Po filmie widzowie mogli wziąć udział w dyskusji z udziałem Adama Popielewskiego – dyrektora Wydziału Budownictwa i Architektury Urzędu Miasta Torunia, którego wypowiedzi są tematem niniejszego tekstu. Miałem okazję uczestniczyć w tej dyskusji. Jej początek dotyczył głównie problemów poruszonych w filmie, lecz z upływem czasu dyskutanci zaczęli poruszać bardziej lokalne wątki. Pierwszym takim wątkiem był temat relacji między przestrzenią publiczną i prywatną. Pan dyrektor, zagadnięty o to, powiedział, że trudno zdefiniować, co jest przestrzenią publiczną, a co prywatną, że te sfery nakładają się na siebie, niełatwo je rozdzielić. Dlatego też trudno odnieść się do tego problemu będąc urzędnikiem decydującym o zagospodarowaniu przestrzeni. Jednocześnie stwierdził, że prawo własności jest, według niego, nienaruszalne i oczywiste jest, że właściciel nieruchomości może zrobić z nią, co tylko zechce. Uważam, że taka postawa jest niebezpieczna. Pan dyrektor hamletyzuje: trudno oddzielić, definicje niejasne. Jest to groźne o tyle, że prywatni właściciele nieruchomości nie mają takich skrupułów. Starają się oznakować i zagospodarować każdą przestrzeń, jaką tylko mogą, jako prywatną, kontrolowaną przez siebie. Trudno oskarżać ludzi o to, że są egoistami. Polityka miasta powinna jednak stanowić przeciwwagę dla takich tendencji i bronić przestrzeni dostępnej dla wszystkich. Wynikiem tego ścierania się przeciwnych tendencji byłby pewien kompromis. Nie można jednak mówić o kompromisie, kiedy pan dyrektor nie wie, jak zdefiniować przestrzeń publiczną, a jednocześnie zaznacza, że prawo własności (prywatnej oczywiście) jest najważniejsze. Jedna z osób biorących udział w dyskusji przywołała przykład Rotterdamu, jako miasta, w którym urzędnicy mają bardzo dużo możliwości decydowania o przestrzeni. Właściciele stawiający nowe budynki muszą dostosować się do, nieraz ostrych i bardzo szczegółowych, regulacji dotyczących wyglądu i funkcjonowania budynku. Dyrektor Popielewski zgodził się, że aby przestrzeń miejska była spójna i harmonijna, potrzebne są autorytarne decyzje urzędników. Jednocześnie, zapytany o plan zagospodarowania JAR-u (terenu byłej Jednostki Armii Radzieckiej przeznaczonego dla budownictwa mieszkaniowego), powiedział, że miasto wyznaczyło tylko siatkę ulic i wymóg, by budynki były najwyżej trzypiętrowe. Wygląd każdego kwartału ulic będzie zaś zależał wyłącznie od wizji developera. Miasto nie wyznaczyło na siatce żadnego punktu centralnego, ponieważ - jak stwierdził pan dyrektor - odgórne wyznaczanie takiego centrum zazwyczaj kończy się niepowodzeniem. Ludzie żyjący w danym miejscu sami tworzą jego strukturę - zazwyczaj inną, niż zaplanowana przez urbanistę. Wyjątkiem od tej reguły jest, według dyr. Popielewskiego, Czersk. W mieście tym, pozbawionym historycznego centrum, niedawno stworzono takie centrum w postaci placu z fontanną i kilku nowych budynków. O sukcesie tego pomysłu miałaby świadczyć ministerialna nagroda za najlepszą przestrzeń publiczną. Nie byłem w Czersku. Jednak sądząc po fotografiach, cały architektoniczny zamysł sprowadzał się do tego, by budynki były niskie i o spadzistych dachach. Ma to zapewne nawiązywać do formy okolicznych starych budynków. Reszta estetyki nawiązuje raczej do podrzędnego centrum handlowego. Jeśli dla dyr. Popielewskiego czerski projekt jest przykładem urbanistycznego sukcesu, to może lepiej, że nie chce on zanadto ingerować w projektowaną dopiero przestrzeń. Poruszyliśmy w dyskusji również wątek działalności dyrektora Biura Toruńskiego Centrum Miasta. Dyrektor Popielewski powiedział, że bardzo ceni dyrektora Szmaka, i że zrobił on wiele dobrego dla miasta. Przykłady, jakie podał, to słomiany łabędź postawiony po „epidemii” ptasiej grypy, oraz fontanna przy „Harmonijce” (podobna do wodotrysku przed centrum handlowym Arkadia w Warszawie). Stwierdził też, że pomysły dyr. Szmaka są tak monotematyczne (figurki przedstawiające różne postacie, czy to z brązu, czy ceramiczne), ponieważ tylko na takie, estetycznie „łatwe”, pomysły można znaleźć pieniądze i „przepchnąć” je w Radzie Miasta. Rozumiem, że można postawić dwie lub trzy takie figurki, ale niedługo będziemy je liczyć w dziesiątkach i tłumaczenie, że nic innego nie da się przeforsować, jest chybione. W takim natężeniu te figurki są nie tylko niepotrzebne, ale wręcz szkodliwe. Dyr. Popielewski zdradził też, że dyr. Szmak ma w zanadrzu nowy, nieujawniony jeszcze, projekt, który będzie zrealizowany na Szerokiej. Nie będzie to jednak, jak wcześniej, rzeźba figuratywna, a coś bardziej "awangardowego". Poproszony o podzielenie się wiedzą o tym projekcie grzecznie odmówił. Powiedział tylko, że najpierw „postawią”, a wtedy mieszkańcy będą mogli ocenić wartość projektu. Zwróciliśmy mu uwagę, że takie projekty powinny byś konsultowane z mieszkańcami, że konieczny jest dialog, że nie można narzucać swojej wizji przemocą. Oczywiście, znowu możnaby przywołać przykład Rotterdamu. Chodzi jednak o to, by urzędnicy umieli obronić swoją decyzję. Skoro bowiem każda decyzja administracyjna jest, siłą rzeczy, autorytarna, to decydujący powinni mieć naprawdę „mocne karty” na swoją obronę. Nie muszą podporządkowywać się woli mieszkańców. Zwłaszcza, że różni mieszkańcy mają różne opinie. Muszą jednak umieć uzasadnić swoją decyzję, i to zanim projekt zostanie zrealizowany. Po ustawieniu takiego obiektu, uzasadnianie go jest właściwie bez znaczenia. A jeśli na dodatek uzasadnienie brzmi „bo ja wiem lepiej”, to trudno szanować taką decyzję i takiego urzędnika. Dyr. Popielewski zwrócił uwagę, że dialog często jest trudny nie z winy UM, a z powodu niefrasobliwości „drugiej strony”. Że na konkursy, które miasto ogłasza, nie zgłaszają się lokalni plastycy. Przywołał też przykład projektowanej linii tramwajowej na Bielanach. Miasto poprosiło Uniwersytet Mikołaja Kopernika o opinię na temat przebiegu trasy, ponieważ linia biegłaby po terenie Uniwersytetu. UMK taką opinię wyraził. Ale kiedy przygotowywano projekt wykonawczy, okazało się, że UMK zmienił zdanie i trzeba było porzucić wcześniejsze ustalenia. Jeśli rzeczywiście tak to wyglądało, to podzielam irytację pana dyrektora. Natomiast nie sposób uzasadnić w ten sposób zaśmiecania Starówki kolejnymi pseudorzeźbami, które nie podobają się chyba nikomu, oprócz pomysłodawców. A nawet, jeśli się podobają, to urzędnicy i tak tego nie wiedzą, bo nie pytali nikogo o zdanie. Ostatnim wątkiem poruszonym w dyskusji było pytanie, czy władze miejskie powinny wychowywać estetycznie mieszkańców, oswajać ich z nowymi formami architektonicznymi i artystycznymi. Dyr. Popielewski odpowiedział, że miasto ma już wystarczająco wiele obowiązków – musi dbać np. o szkoły, o wiele różnych instytucji, które są zależne od miasta. Nie może więc brać na siebie jeszcze jednego obowiązku. Pan dyrektor nie dostrzega, że ustawiając kolejne tandetne rzeźby, mimochodem wychowuje mieszkańców. Pokazuje nam bowiem, jaka estetyka jest uprawomocniona w publicznej przestrzeni. Jest to, niestety, estetyka kiczu. Mam świadomość, że słowo „kicz” może być dla pana dyrektora tak samo nieuchwytne, jak „przestrzeń publiczna”. Jednak realizowanie wszystkiego w tej samej konwencji pseudorealistycznych figurek, niezależnie od kontekstu i motywów, pozwala całkiem bezpiecznie stwierdzić, że mamy do czynienia z kiczem. Daniel Szmalenberg

Podepnij swój artykuł

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!

tagi

Warto przeczytać

Zobacz wszystkie

Biura dla studentów

Lipowy Office Park przy ul. Żwirki i Wigury w Warszawie został wybudowany w 2009 roku przez firmę Ho ...

Nagroda Architektoniczna Prezydenta m.st. Warszawy vol. 10 - wyniki konkursu architektonicznego

To była jubileuszowa, dziesiąta edycja konkursu o Nagrodę Architektoniczną Prezydenta m. st. Warszaw ...

Budowa Kulturoteki coraz bliżej

W warszawskiej dzielnicy Wesoła być może już niedługo powstanie wyczekany budynek łączący bibliotekę ...

KOMENTARZE

Komentarze

Brak komentarzy

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Zrównoważone certyfi...

Raport pt. Zrównoważone certyf...

Poradnik projektowan...

"Poradnik dobrych praktyk w pr...

Kolor, przestrzeń, n...

Emocjonalne odczuwanie kolorów...

Józef Rykwert odkryw...

Narodowy Instytut Architektury...

ZOBACZ WSZYSTKIE

c poszukuje architekta i asyst...
PL+sp. z o.o. ARCHITEKT DO ZESPOŁU PROJEKTOW...
Piotr Płaskowicki Architekt ASYSTENT ARCHITEKTA / PRACA ZD...
Studio Linea Architektka/Architekt
PPA podczaszy pracownia archit... asystent/ka architekta, wizual...
TOPROJEKT ZOBACZ WSZYSTKIE

Wykonam wizualizacje wnętrza
Inwentaryzacje architektoniczo...
Szukam praktyk/ pracy
Szukam stażu sierpień- stycze...
Arquitecto
ZOBACZ WSZYSTKIE

KSIĘGARNIA

BESTSELLER TYGODNIA

Autor: praca zbiorowa

Teorie i manifesty architektury współczesnej

Wydana po raz pierwszy w 1997 roku antologia pt. "Theories and Manifestoes of Contemporary Architecture", jest spójnym i przemyślanym wyborem tekstów najważniejszych myślicieli oraz praktyków architektury współczesnej.

WARTO PRZECZYTAĆ

Teorie i manifesty polskich architektów

Przestrzenie serca. Psychogeografia życia codziennego

PRZEJDŹ DO KSIĘGARNI

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera

Akceptuję regulamin

25 maja 2018 roku zaczęło obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO”, „ORODO”, „GDPR” lub „Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych”). W związku z tym chcielibyśmy poinformować Cię o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich będzie się to odbywało po dniu 25 maja 2018 roku. Poniżej znajdziesz podstawowe informacje na ten temat. O jakich danych mówimy? Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, w tym stron internetowych, serwisów i innych funkcjonalności udostępnianych przez Grupę Sztuka Architektury, w tym zapisywane w plikach cookies, w formularzach kontaktowych, które są instalowane na naszych stronach przez nas oraz naszych Zaufanych Partnerów, tj. firmę Royalad oraz firmę Gemius Polska. Każdemu przysługuje prawo: • Prawo dostępu do danych - prawo do zażądania kopii posiadanych przez nas informacji; • Prawo do sprostowania - prawo do poprawiania nieprawidłowych lub niekompletnych danych, które są w naszym posiadaniu; • Prawo do bycia zapomnianym - w pewnych okolicznościach można złożyć wniosek o usunięcie przechowywanych przez nas danych; • Prawo do ograniczenia przetwarzania - w przypadku spełnienia określonych warunków prawo do ograniczenia przetwarzania danych; • Prawo do przenoszenia - prawo do przekazania danych, będących w naszym posiadaniu do innej organizacji; • Prawo do sprzeciwu - prawo sprzeciwiania się niektórym rodzajom przetwarzania, takim jak na przykład marketing bezpośredni; • Prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, tj. Prezesa Urzędu ds. ochrony danych osobowych. Dane w każdym przypadku podawane są dobrowolnie. W przypadku chęci wycofania zgody na przetwarzanie danych lub wniesienia sprzeciwu, dane, tj. wyłącznie imię i nazwisko, adres e - mail, numer telefonu będą nam także potrzebne, abyśmy mogli precyzyjnie ustalić czyje dane będziemy obowiązani usunąć. Nie będziemy jednak prosić o więcej danych niż podczas ich pobierania. W tym zakresie także dane podawane są dobrowolnie, jednakże ich niepodanie uniemożliwi nam spełnienie prośby, jeżeli nie będziemy w stanie poprawnie zweryfikować tożsamości.

Wyrażam zgodę na zamieszczenie moich danych w bazie KLAXON w celach marketingowych zgodnie z ustawą z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. Nr 133, poz. 833. Zgadzam się na otrzymywanie informacji o charakterze handlowym zarówno ww Spółki jak i podmiotów współpracujących.

Wyrażam zgodę na zamieszczenie moich danych osobowych w bazie KLAXON i wykorzystywanie ich w celach marketingowych w Spółki zgodnie z ustawą z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. Nr 133, poz. 833.

Kontakt

[email protected]

tel: 691 233 249, 723 443 440

ul. Górczewska 216 lok 401, 01-460 Warszawa

Opinie

Praktyka

Specjalne