Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera


Zwycięzcy konkursu Zabytek Zadbany

 

Czas czytania: ~14 min


Ogłoszenie wyników i wręczenie nagród w konkursie Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek Zadbany 2013” odbyło się w trakcie uroczystej gali podczas Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w Łowiczu, których organizatorem był Narodowy Instytut Dziedzictwa wraz ze Starostwem Łowickim i Miastem Łowicz. Obchody odbyły się 18 kwietnia br. w kaplicy św. Karola Boromeusza w Muzeum w Łowiczu.

Laureaci konkursu, otrzymali nagrody z rąk Wiceministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Pana Piotra Żuchowskiego oraz Dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa Pani Pauliny Florjanowicz.

Nagrody w Konkursie zdobyli:

W kategorii" Utrwalenie wartości zabytkowych pojedynczego obiektu"

Dwór w zespole dworsko-parkowym w Łękach Górnych
woj. podkarpackie, Łęki Górne
Właściciel: Joanna i Dariusz Kolbusz
Zgłoszenie do konkursu: Podkarpacki Wojewódzki Konserwator Zabytków




Renesansowo-manierystyczny dwór wzniesiony w latach 1580-1600 przez rodziny Tarłów i Mniszchów, XVII-wieczny park przekomponowany w wieku XIX. Dwór w Łękach Górnych jest wzorcowym przykładem rozpoznania naukowo-historycznych wartości obiektu i przeprowadzonych na ich podstawie gruntownych prac remontowo-konserwatorskich. Prace przeprowadzono z poszanowaniem substancji zabytkowej zarówno w zakresie architektury (także części składowych dobudowanych w wyniku historycznego rozwoju w wieku XIX i w latach 20 wieku XX) , jak i cennego wystroju wnętrz. Zadbano również o ekspozycję i stosowne otoczenie dworu rewaloryzując park i relikty fortyfikacji.

Nagroda za kompleksowe prace konserwatorskie poprzedzone starannym badawczym rozpoznaniem obiektu, przeprowadzone z zachowaniem autentyzmu substancji zabytkowej, za pieczołowitą ekspozycję wartości zabytkowych oraz zachowanie historycznego charakteru wnętrza dworu.

W kategorii "Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie i pałacowe)"

Zespół pałacowo-parkowy w Żmigrodzie
woj. dolnośląskie, Żmigród, ul. Poznańska
Właściciel: Miasto i Gmina Żmigród
Zgłoszenie do konkursu: Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków




Najstarszy element zespołu to renesansowa wieża zwana Kasztelańską z 1560 roku (przebudowana w 1643); do zespołu należy także ruina zniszczonego w 1945 roku barokowego pałacu Hatzfeldów z pocz. XVIII wieku (przebudowa neorenesansowa) oraz park z 2 poł. XIX wieku i początków XX. Rewaloryzacja obejmowała remont wieży na punkt informacji turystycznej i potrzeby Urzędu Miasta, zabezpieczenie pozostałości pałacu w formie trwałej ruiny (z adaptacją części piwnic) oraz rewaloryzację parku. Prace, w tym trudną konserwację trwałej ruiny, przeprowadzono zabezpieczając i wykorzystując oryginalną substancję. Na specjalną uwagę zasługuje rozwiązanie skomplikowanych problemów konstrukcyjnych oraz udane estetycznie przywołanie kształtu rozebranego skrzydła pałacu.

Nagroda za przykładnie przeprowadzoną trudną rewaloryzację zespołu, służącą utrwaleniu autentyzmu substancji zabytkowej i krajobrazu kulturowego, łączącą konserwację pojedynczego obiektu, konserwację trwałej ruiny oraz rewaloryzację założenia parkowego.

W kategorii "Adaptacja obiektów zabytkowych"

Synagoga w Dąbrowie Tarnowskiej, obecnie Ośrodek Spotkania Kultur
woj. małopolskie, Dąbrowa Tarnowska, ul. Berka Joselewicza
Właściciel, zgłoszenie do konkursu: Miasto i Gmina Dąbrowa Tarnowska



Chasydzka synagoga w Dąbrowie Tarnowskiej została wzniesiona w latach 60-tych XIX wieku według projektu A. Goldsteina. Kompleksowy remont i konserwacja zagrożonego budynku dawnej synagogi w Dąbrowie Tarnowskiej obejmował szeroki zakres prac: od ratowniczych interwencji konstrukcyjnych, przez prace remontowo-adaptacyjne, po prace konserwatorskie przy dekoracjach sztukatorskich i malarskich. Budynek dostosowano do nowej funkcji Ośrodka Spotkania Kultur z pełnym poszanowaniem dla autentycznej substancji zabytkowej, jej integralności oraz dla charakteru otoczenia obiektu.

Nagroda za wzorowe prace konserwatorskie przeprowadzone w obiekcie w celach nadania mu nowej funkcji ważnej dla społeczności lokalnej oraz za wprowadzenie funkcji muzealnej z poszanowaniem otoczenia obiektu.

W kategorii specjalnej "Architektura i konstrukcje drewniane"

Kościół filialny Świętej Anny w Brzezinach
woj. łódzkie, Brzeziny, ul. Świętej Anny
Właściciel, zgłoszenie do konkursu: Parafia Rzymskokatolicka Podwyższenia Świętego Krzyża w Brzezinach




Kościół drewniany z 1719 roku z fundacji mieszczanina Stanisława Bujakiewicza, z zachowaniem starszej, murowanej kaplicy z 1616 roku. W roku 2004 staraniem Społecznego Komitetu Odnowy Kościoła Świętej Anny w Brzezinach rozpoczęły się działania ratownicze. Szczególne zaangażowanie społeczności lokalnej doprowadziło do uratowania zagrożonego zabytku. Prowadzone prace zostały poprzedzone zrealizowaniem programu badawczego obiektu. Sporządzono szczegółową inwentaryzację, przeprowadzono badania architektoniczne, badania na obecność warstw malarskich. Realizowane prace budowlane i konserwatorskie wysokiej jakości doprowadziły do utrzymania zabytkowej substancji o bardzo dużym stopniu autentyczności.

Nagroda za prace konserwatorskie przeprowadzone ze starannym rozpoznaniem obiektu i z zachowaniem w dużym stopniu autentyzmu substancji zabytkowej

W kategorii specjalnej "architektura przemysłowa i dziedzictwo techniki"

Zespół „Starej Przędzalni” w Żyrardowie
woj. mazowieckie, Żyrardów, ulice Mały Rynek i Hiellego
Właściciel, zgłoszenie do konkursu: „Stara Przędzalnia” Spółka z o.o.




Zespół „Starej Przędzalni” składa się z trzech przylegających do siebie budynków. Najstarszy z nich sięga początków powstania kompleksulniarskich zakładów żyrardowskich w 1829 roku – tzw. budynek B został zaprojektowany przez Jana Jakuba Gaya przy współpracy Filipa de Girarda. Budynki te stanowią centrum zespołu osady fabrycznej i dominantę na osi placu targowego (obecnie pl. Jana Pawła II). Kompleksowe prace konserwatorskie, adaptacyjne i rewitalizacyjne zagrożonych hal obejmowały elewacje zewnętrzne, elementy wnętrz poszczególnych budynków, jak również ich otoczenie. Zespół adaptowany z podkreśleniem poprzemysłowego charakteru architektury nadal jest nośnikiem historii miasta.

Nagroda za szeroki zakres prac konserwatorskich, rewitalizacyjnych i adaptacyjnych w zespole dawnych Zakładów Lniarskich w Żyrardowie, przeprowadzonych z poszanowaniem autentyzmu i charakteru zabytków poprzemysłowych.

Wyróżnienia w konkursie otrzymali:

W kategorii" Utrwalenie wartości zabytkowych pojedynczego obiektu"

Kamienica „Pod Złotym Orłem”, obecnie Muzeum Farmacji we Wrocławiu
woj. dolnośląskie, Wrocław, ul. Kurzy Targ 4
Właściciel: Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Zgłoszenie do konkursu: Miejski Konserwator Zabytków we Wrocławiu



Kamienicę „Pod Złotym Orłem” uznaje się za jeden z najlepiej zachowanych renesansowych domów mieszczańskich we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku. Wzniesiona została w 2 poł. XIV wieku, w 1424 roku powiększona, obecną formę uzyskała w 1554 roku. Prace budowlano-konserwatorskie prowadzone we wnętrzach stanowiły ostatni etap kompleksowych prac rewaloryzacyjnych, przeprowadzone zostały z zachowaniem wysokiego stopnia oryginalności jednolitej stylistycznie substancji zabytkowej. W udostępnionych wnętrzach zaaranżowano ekspozycję muzealną nawiązującą do funkcji obiektu notowanej już w 1360 roku – apteki oraz domu aptekarza.
 

Wieża Bramy Wrocławskiej w Nysie
woj. opolskie, Nysa, ul. Wrocławska
Właściciel, zgłoszenie do konkursu: Miasto i Gmina Nysa



Wieża Bramy Wrocławskiej powstała w XIV lub XV wieku jako element fortyfikacji miejskich, była następnie
przebudowywana i podwyższana. Ok. poł. XVI wieku otynkowana i zwieńczona renesansową attyką; kamienny portal wbudowany wtórnie w 1603 roku. Zlokalizowana w centrum miasta jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych budynków Nysy. Przed remontem, ze względu na zły stan zachowania, wyłączona z użytkowania. Przeprowadzone prace usunęły przyczyn zniszczeń, utrwaliły wartości zabytkowe, wieża odzyskała walory estetyczne. Pełni rolę wieży widokowej, a także siedziby Stowarzyszenia „Księstwo Nyskie” i atrakcji turystycznej. Prawidłowo wykonana konserwacja oraz zapewnia wieży długoletnie funkcjonowanie w niezagrożonym stanie.

Budynek dawnej resursy w Żyrardowie
woj. mazowieckie, Żyrardów, ul. 1 Maja
Właściciel, zgłoszenie do konkursu: Miasto Żyrardów



Budynek należy do kompleksu zabudowy związanej z zakładami przędzarskimi w Żyrardowie; powstał po 1870 roku jako element bogatego program socjalno-kulturalnego osady fabrycznej. Zły stan techniczny obiektu wymagał wydłużonego procesu przygotowawczego związanego z opracowaniem programu prac konserwatorskich obejmujących budynek całościowo, wraz z zachowaną stolarką i odkrytym w czasie prac wystrojem malarskim. Budynek historycznej resursy Zrzeszenia Urzędników Towarzystwa Akcyjnego Zakładów Żyrardowskich pełni po pracach funkcje szeroko rozumianego miejskiego salonu kulturalnego dla miasta i stanowi dobry przykład szeroko zakrojonej konserwacji, renowacji i rewitalizacji.

W kategorii "Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu"

Domy tkaczy w Parku Kulturowym Miasto Tkaczy w Zgierzu
woj. łódzkie, Zgierz, Park Kulturowy Miasto Tkaczy (ulice Narutowicza i Ks. Rembowskiego)
Właściciel, zgłoszenie do konkursu: Miasto Zgierz



Zespół klasycystycznej zabudowy drewnianej, powstałej po 1821 roku, współtworzy Park Kulturowy Miasto Tkaczy w Zgierzu. Prawidłowo prowadzonym pracom konserwatorskim związanym z samymi domami, w tym obiektami translokowanymi, towarzyszyło odtworzenie lub utrzymanie nawierzchni brukowych, wprowadzenie oświetlenia gazowego, budowa ogrodzeń, wjazdów na poszczególne posesje. Czytelnym efektem funkcjonowania parku kulturowego jest zrewaloryzowanie przestrzeni ulicznej wraz z pierzejami tworzonymi przez drewniane elewacje domów, a także zmiana odbioru budownictwa drewnianego Zgierza przez społeczność lokalną.

Zespół parkowy dawnego klasztoru cysterek w Owińskach
woj. wielkopolskie, Owińska, pl. Przemysława
Właściciel: Starostwo Powiatowe w Poznaniu
Zgłoszenie do konkursu: Powiatowy Konserwator Zabytków dla Powiatu Poznańskiego



Regularne założenie ogrodowe powstałe w XVIII wieku oraz park krajobrazowy z wieku XIX, usytuowane w bezpośrednim otoczeniu pocysterskiego zespołu klasztornego. Poprzedzona starannym rozpoznaniem badawczym rewaloryzacja i adaptacja objęła barokową część geometryczną oraz część krajobrazową z układem wodnym. Utrwalono zachowane elementy i przywrócono charakter kompozycji barokowej wzorowanej na ogrodzie opackim w klasztorze cystersów w Henrykowie. W części krajobrazowej zachowaną kompozycję uzupełniono adaptując park na otwartą strefę rekreacji i nauki orientacji przestrzennej Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niewidomych w Owińskach.

Zespół Żuławskiego Parku Historycznego w Nowym Dworze Gdańskim
woj. pomorskie, Nowy Dwór Gdański, ul. Kopernika
Zarządca, zgłoszenie do konkursu: Stowarzyszenie Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego – Klub Nowodworski



Zespół dawnej mleczarni z serownią z lat 90 XIX wieku, rozbudowany po 1902 roku, przykład architektury związanej z dynamicznym rozwojem gospodarczym żuławskiego miasta. Zrealizowano kompleksowe prace budowlano-konserwatorskie oraz restauratorskie związane z adaptacją zespołu na funkcję obiektu użyteczności publicznej – siedzibę Żuławskiego Parku Historycznego. Całość prac przy zabudowaniach mleczarni dopełniły działania w ich bezpośrednim otoczeniu – na podstawie zachowanych reliktów odtworzono ceglaną bramę ze stalowymi skrzydłami, a wokół budowli przywrócono nawierzchnię kamienną. Przeprowadzone prace wykonano z poszanowaniem zabytkowego charakteru obiektu przywracając wygląd z czasu jego powstania.

W kategorii "Adaptacja obiektów zabytkowych"

Budynek dawnej łaźni, obecnie Centrum Edukacji Artystycznej Łaźnia 2 w Gdańsku
woj. pomorskie, Gdańsk, ul. Strajku Dokerów
Posiadacz, zgłoszenie do konkursu: Centrum Sztuki Współczesnej „Łaźnia”



Łaźnia Miejska zbudowana na pocz. XX wieku. Celem prac było zabezpieczenie i utrwalenie substancji zabytkowej, przeprowadzenie pełnej rewaloryzacji ceglanych elewacji budynku oraz adaptacja obiektu z przeznaczeniem na funkcje edukacyjno-kulturalne. Prace przy elewacjach i przyległym ogrodzeniu przywróciły obiektowi wygląd i estetykę z czasu powstania. Ideą projektu adaptacji było wyraźne odróżnienie wprowadzonych do wnętrza nowych elementów od oryginalnej struktury zabytkowej (współczesne mury wewnętrzne wykonano w dystansie do ścian historycznych wykorzystując przestrzeń pomiędzy nimi na instalacje techniczne), starannie zaprojektowano całość wyposażenia.

Donżon Twierdzy Srebrna Góra, obecnie funkcja turystyczna i muzealno-wystawiennicza
woj. dolnośląskie, Srebrna Góra, ul. Kręta
Właściciel, zgłoszenie do konkursu: Forteczny Park Kulturowy Spółka z o.o.




Twierdza Srebrna Góra w Górach Sowich została zbudowana w latach 1765–1777 (wg projektów inżynierów holenderskich i włoskich). Starannie zrealizowano przyjęty program prac konserwatorskich w donżonie, centralnej części twierdzy, a dokonując adaptacji pomieszczeń do funkcji muzealno-ekspozycyjnych w udany sposób wprowadzono w zabytkową substancję nowe, zdystansowane od niej elementy. Prace adaptacyjno-konserwatorskie podkreśliły wartości historyczne, poznawcze i artystyczne twierdzy. Adaptacja nie kończy prac na terenie rdzenia twierdzy; juz teraz stanowi część złożonego programu trasy turystyczno-dydaktycznej obejmującej twierdzę i historyczne centrum miasta.

Folwarczna wieża ciśnień w Skorogoszczy, obecnie wieża widokowa i izba regionalna
woj. opolskie, Skorogoszcz, ul. Zamkowa
Właściciel, zgłoszenie do konkursu: Dariusz Zięba



Wodociągowa wieża ciśnień z ok. 1910 roku. Powstała jako element infrastruktury technicznej folwarku, w którym znajdowały się płatkarnia i gorzelnia; towarzyszy jej budynek hydroforni. Reprezentuje dobrze zachowany, czytelny i pozbawiony przekształceń przykład konstrukcji budownictwa technicznego początku XX wieku, łączącego mur ceglany z betonową częścią głowicy. Przeprowadzony remont konserwatorski utrwalił wartości architektoniczne i historyczno-krajobrazowe wieży. Prace adaptacyjne służące urządzeniu punktu widokowego i ekspozycji izby regionalnej zasługują na uznanie wobec skali problemów wynikających z ograniczonych możliwości zagospodarowywania tego typu obiektów.

W kategorii specjalnej "Architektura i konstrukcje drewniane"

Dom podmiejski z kuźnią w Gdańsku
woj. pomorskie, Gdańsk – Orunia, ul. Gościnna
Zarządca, zgłoszenie do konkursu: Gdański Zarząd Nieruchomości Komunalnych Samorządowy Zakład Budżetowy



Budynek powstał ok. 1800 roku, przebudowany na przełomie XIX i XX wieku; przykład obiektu rzemieślniczego dawnej wsi podmiejskiej, łączącego konstrukcję szkieletową i murowaną. Prace poprzedzone były szczegółowym interdyscyplinarnym rozpoznaniem obiektu. Celem działań było zabezpieczenie i utrwalenie substancji zabytkowej przy minimalnym wprowadzeniu wtórnych, nowych elementów konstrukcyjnych. Prace stolarskie prowadzone były przy użyciu tradycyjnych metod, prace konserwatorskie wykonano z dużym wyczuciem estetycznym. Całość prac przy obiekcie dopełniły działania w jego bezpośrednim otoczeniu. Umiejętnie dostosowano niewielką kubaturę do nowych celów społeczno-edukacyjnych; obecnie zabytek wykorzystuje Gdańska Fundacja Innowacji Społecznej.


W kategorii specjalnej "Architektura przemysłowa i dziedzictwo techniki"

Most na Bystrzycy w Lublinie
woj. lubelskie, Lublin, ul. Zamojska
Właściciel: Miasto Lublin
Zgłoszenie do konkursu: Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków



Most wzniesiono na przełomie 1908/1909 roku według projektu inż. Mariana Lutosławskiego Zastosowana w nim konstrukcja żelbetowa należy do nowatorskich na owe czasy rozwiązań inżynieryjnych, neogotycka oprawa architektoniczna ma rodowód XIX-wieczny. Prace konserwatorskie, restauratorskie oraz budowlane zostały wykonane z dostosowaniem do specyfiki materiału (żelbeton, beton) i formy zabytku techniki. Części nośne mostu oczyszczono z elementów wtórnych, dobrze zachowane naprawiono i zakonserwowano. Zachowane elementy wystroju architektonicznego poddano konserwacji, brakujące odtworzono w oparciu o oryginalne wzory. Zachowaniu integralności służy też konserwacyjna korekta wałów i koryta rzeki.

Wieża Wodna we Fromborku
woj. warmińsko-mazurskie, Frombork, ul. Elbląska
Właściciel, zgłoszenie do konkursu: Dobromira i Zygmunt Czarneccy



Pierwsza wieża wodociągowa na ziemiach polskich. Dolna kondygnacja pochodzi prawdopodobnie z początków XV wieku, górna część powstała pod koniec XVI. Prace konserwatorskie, niezbędne z uwagi na pogarszający się stan obiektu, zostały przeprowadzone z poszanowaniem dla oryginalnej substancji zabytkowej a ingerencji dokonywano w minimalnym, niezbędnym zakresie. Wykonane roboty pozwoliły zabezpieczyć obiekt, utrwalić oryginalną substancję oraz przywrócić walory architektoniczne i estetyczne wieży. Surowe, ceglano-kamienne ściany wewnątrz zachowują ślady przekształceń historycznych. Dodatkowo wykonano również konserwacje elementów metalowych stanowiących pozostałości po dawnym młynie i wodociągu.

Kordegarda i budynek biurowy w zespole dawnej Warszawskiej Wytwórni Wódek „Koneser”
woj. mazowieckie, Warszawa – Praga, ul. Ząbkowska
Właściciel, zgłoszenie do konkursu: BBI Development NFI S.A.

  

Budynek biurowy wraz z przyległą kordegardą z lat 1895-1897 znajduje się na terenie kompleksu dawnej Warszawskiej Wytwórni Wódek „Koneser”. Zabudowa całego kompleksu powstawała stopniowo; budynki ulokowane przy głównym wjeździe od ul. Ząbkowskiej stanowiły wizytówkę fabryki. Prace konserwatorskie i budowlane, poprzedzone rozpoznaniem badawczym obiektu, przeprowadzono z pełnym poszanowaniem zachowanej substancji zabytkowej, w tym stolarki, szeregu detali architektonicznych i wyposażenia wnętrz. Przykład wzorcowej adaptacji zabytkowej architektury poprzemysłowej do współczesnej funkcji biurowej.

Źródło: nid.pl

Podepnij swój artykuł

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!
Postaw mi kawę na buycoffee.to

tagi

Prima Aprilis na spacer
Prima Aprilis na spacer

Wielkanoc – to ważne święta, ale i czas odpoczynku, rodzinnych spacerów i wycieczek. W tym roku drug ...

Konferencja Kolor w architekturze
Konferencja Kolor w architekturze

W ostatnich latach kolor stał się bardziej popularny. Po inspirowanej modernizmem modzie na biel i m ...

Zagłosuj w Plebiscycie Polska Architektura XXL 2023. Wybierz najlepszą realizację architektoniczną minionego roku.
Zagłosuj w Plebiscycie Polska Architektura XXL 2023. Wybierz najlepszą realizację architektoniczną minionego roku.

Weź udział w Plebiscycie Polska Architektura XXL 2023 i oddaj swój głos na najlepszą realizację arch ...

KOMENTARZE
Komentarze
Brak komentarzy
Zaloguj się, aby dodać komentarz

Wyniki konkursów
ZOBACZ TAKŻE

PRACA:
Zatrudnię
  • Zatrudnię

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera