Architekci dla Ukrainy

Jak 8 marca 2022 roku podawała Straż Graniczna od 24 lutego, czyli rozpoczęcia inwazji Rosji na Ukrainę granice polski przekroczyło ponad 1,2 mln uchodźców. Uciekającym przed wojną ludziom pomagają organizacje pozarządowe i prywatni ludzie, duże i małe firmy, władze, fundacje i stowarzyszenia, grupy sąsiedzkie i zawodowe. Skala pomocy jest ogromna i przywraca wiarę w ludzką solidarność, ale fala uchodźców nie ustaje, potrzeby więc także są ogromne.

Wśród tysięcy pomocowych inicjatyw można znaleźć wiele tych, które kierowane są do znajdujących się wśród uchodźców przedstawicieli różnych zawodów – w tym architektów, projektantów, grafików, przedstawicieli szeroko rozumianej branży projektowej i kreatywnej. Swoje pomysły na pomoc realizują także polskie instytucje, organizacje, stowarzyszenia architektoniczne oraz przedstawiciele tego zawodowego środowiska. Inicjatyw z dnia na dzień przybywa, oto niektóre z nich.

Na pomoc uchodźcom

Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, Oddział Warszawski SARP i Instytut Dizajnu w Kielcach już wiele dni temu rozpoczęły budowę bazy osób i firm z branż kreatywnych, które oferują pomoc w znalezieniu pracy osobom dotkniętym skutkami inwazji Rosji na Ukrainę, zbierają informacje o trafiających do Polski z Ukrainy architektach, designerach, grafikach, ale i polskich pracowniach i firmach, gotowych takie osoby zatrudnić. Na stronach internetowych każdej z tych instytucji znaleźć można wszelkie informacje na temat tego przedsięwzięcia, ale i formularz zgłoszeniowy zarówno dla osób szukających pracy, jak potencjalnych pracodawców. Płynące z obu stron oferty mogą dotyczyć zatrudnienia na stałe, na jakiś czas, pracy dorywczej czy płatnych staży.

Tego samego zadania podjęła się Izba Architektów. „Architektów IARP, którzy mogą przyjąć do pracy architektów z Ukrainy, prosimy również o dołączenie do naszej inicjatywy i publikację informacji o możliwości zatrudnienia lub innej pomocy. Na potrzeby bieżącej sytuacji publikujemy oferty zatrudnienia na istniejącej już grupie na Facebooku: PRACA DLA ARCHITEKTA / Warsztat Architekta. Na grupie stworzyliśmy specjalny post, pod którym ogłaszają się osoby, które chcą udzielić pomocy, dać pracę czy schronienie naszym ukraińskim kolegom i koleżankom” – można przeczytać w apelu IARP. „W związku z sytuacją stanu wojny na terenie Ukrainy informujemy, iż Prezydium Krajowej Rady Izby Architektów RP wystosowało na ręce Pana Oleksandra Pavlovich Chizhevsky’ego Prezydenta Narodowego Związku Architektów Ukraińskich pismo z zapewnieniem wsparcia dla architektów ukraińskich w obliczu sytuacji politycznej, w jakiej znalazł się ich kraj i jego obywatele” – dodają przedstawiciele władz IARP, Małgorzata Pilinkiewicz i Wojciech Gwizdak.

Architektura na wojnie

Podobne informacje zbiera i kojarzy ze sobą obie strony Architecture Snob. „Powołując się na słowa Fundacji Ocalenie, obecna sytuacja nie jest sprintem, a maratonem. Nawet jeśli wojna szybko się skończy, jej skutki odczuwać będziemy jeszcze przez długi czas. Poza doraźną pomocą, trzeba zadbać więc o długoterminowe potrzeby uchodźców i uchodźczyń. W dłuższej perspektywie istotne jest nie tylko zapewnienie dachu nad głową, ale i zatrudnienia” – pisze twórca Architecture Snob, Marcin Szczelina, oferując swoją pomoc w kontaktowaniu ze sobą biur polskich i ukraińskich architektonicznych i architektów.

Zupełnie inny pomysł na wykorzystanie architektonicznych umiejętności mają Hubert Trammer i Jerzy Łątka, którzy wraz ze swoimi studentami z Politechniki Lubelskiej i Wrocławskiej w ogromnym punkcie recepcyjnym dla uchodźców w Chełmie zbudują system ścianek, dzięki którym trafiający tu uciekający przed wojną ludzie będą mieli zapewnioną choć namiastkę prywatności. System ścianek z tektury, pomiędzy którymi rozwieszone są zasłonki z materiału wymyślił Shigeru Ban. Japoński architekt od dekad tworzy projekty architektury tymczasowej, budowanej dla ofiar klęsk żywiołowych i uchodźców, szczególnie często jako budulca używając papieru. Jerzy Łątka, polski specjalista od architektury papierowej, student Shigeru Bana i autor doktoratu o architekturze papierowej, oraz polski przedstawiciel w grupie opracowującej Nowy Europejski Bauhaus, Hubert Trammer za zgodą autora wykorzystają w Chełmie projekt Paper Partition System Shigeru Bana który był już zrealizowany m.in. po trzęsieniu ziemi w Fukushimie.

Swoją przestrzeń dla uchodźców z Ukrainy zaoferował także Oddział Warszawski SARP. W swojej siedzibie przy ulicy Foksal zakłada centrum lokalne, czyli, jak można przeczytać w komunikacie, „miejsce spotkań dla osób z Ukrainy, uchodźców dotkniętych wojną i ich dzieci, gdzie będą mogli bezpiecznie spędzić czas, dzieci wspólnie się pobawić, a dorośli wymienić doświadczeniami. Czujemy, że rozlokowani w całej Warszawie, w prywatnych domach, mieszkaniach, czy w organizowanych przez miasto Warszawa miejscach potrzebują przestrzeni do nieskrępowanych, spokojnych spotkań i taką przestrzeń pragniemy zaprojektować”. 5000 osób przyjęły już należące do grupy ARCHE hotele, firma, która znana jest m.in. z wysoko ocenianych projektów modernizacji obiektów poprzemysłowych i zabytkowych, koordynuje także materialną pomoc dla uchodźców, pomaga w zbiorkach i organizowaniu innych miejsc noclegowych.

Projekty pomocowe

Architektura – to nie tylko nowe projekty, ale i zabytki. Mało kto lepiej niż Polacy wie, jak łatwo stracić w czasie wojny architektoniczne i kulturowe dziedzictwo. To dlatego polskie instytucje oferują Ukrainie pomoc w ochronie zabytków – czy to tym ruchomym, które można ukryć lub wywieźć, czy budynkom. Na pomoc tym drugim wyruszyła m.in. Fundacja Dziedzictwa Kulturowego i urząd Stołecznego Konserwatora Zabytków, które prowadzą zbiórkę sprzętu i środków zabezpieczających do ochrony zabytków w Ukrainie. Pierwszy jej etap dobiega końca – udało się zgromadzić duża ilość m.in. gaśnic proszkowych i pianowych, koców gaśniczych, koców niepalnych, tkanin niepalnych do zabezpieczenia elementów drewnianych, wełny mineralnej. Zgromadzony sprzęt trafi do Lwowa i wielu innych ukraińskich miast. Warto dodać, że zbiórka ma charakter ogólnopolski i równolegle odbywa się w wielu miastach w Polsce. Zarówno sprzęt, jak pieniądze zbierane na sprzęt przeciwpożarowy, trafią do miejsc wskazanych przez lokalnych konserwatorów zabytków w Ukrainie.

Polakom i przybywającym do Polski Ukraińcom pomocną dłoń wyciągnęli także studenci uczelni projektowej School of Form. W ramach zajęć z Podstaw Adobe zaprojektowali wizualny minisłownik podstawowych zwrotów dla uchodźców z Ukrainy i osób, które goszczą ich w swoich domach. „Pod okiem Bartosza Grześkowiaka, naszego wykładowcy powstał zestaw znaków pomagający gościom z Ukrainy oraz ich gospodarzom w przełamaniu bariery językowej, zwłaszcza w pierwszych dniach wspólnego mieszkania” – opisują przedstawiciele uczelni, zachęcając do pobrania gotowego pliku pdf z minisłownikiem.

Do przemyśleń nad tym, czy powinniśmy dokonać przewartościowań i zmiany priorytetów w polskiej architekturze zachęca zaś Magazyn Miasta. Jego twórcy pytają: „Czy powinniśmy zacząć myśleć o szybkim wdrożeniu kluczowych elementów architektury humanitarnej? Przygotowujemy się na coraz większą liczbę osób, które w wyniku rosyjskiej agresji zmuszone zostały do opuszczenia swoich domów. Pierwsze kilkaset tysięcy osób znalazło schronienie głównie w prywatnych domach, hotelach i mieszkaniach. Co z kolejnymi setkami tysięcy uchodźców? (…) Dlatego warto zacząć szybko myśleć - czy mamy jakieś gotowe rozwiązania, które można byłoby zastosować, by zapewnić osobom uchodźczym nie tylko bezpieczne schronienie i łóżko, ale także odrobinę prywatności i namiastkę możliwości odizolowania się od wszystkiego, co się dookoła nich dzieje”.

Źródła:

niaiu.pl

facebook.com/sarpwarszawa

idkielce.pl

archisnob.com

facebook.com/hubert.trammer

shigerubanarchitects.com

arche.pl

facebook.com/stolecznykonserwatorzabytkow

facebook.com/fundacjadziedzictwakulturowego

old.izbaarchitektow.pl

sof.edu.pl

facebook.com/magazyn.miasta

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera