Najmłodszy polski zabytek

Jak do tej pory zwykle ważnym kryterium, powodującym wpisanie jakiejś budowli do rejestru zabytków było, poza kryterium wartości artystycznej, technicznej, kulturowej, kryterium reprezentowania „epoki minionej”. To szerokie pojęcie odnoszące się do wieku obiektu bywało przywoływane jako przesłanka do nieobejmowania ochroną architektury PRL czy lat 90. Tym razem Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków zdecydował tego kryterium nie uwzględniać, uznając, że ważniejsze się zachowanie ciekawego nez wątpienia budynku, którego przyszłość stała pod znakiem zapytania.

Kontrowersyjna decyzja

Mała, drewniana kaplica zaprojektowana przez Martę i Lecha Rowińskich w Tarnowie w gminie Wilga w powiecie garwolińskim gdy powstała wzbudziła bardzo duże zainteresowanie. Była szeroko opisywana, znalazła się w wielu konkursach i plebiscytach. Zaprojektowana dla prywatnego inwestora zdecydowanie odróżniała się od tego, co się w Polskie wtedy projektowało i budowało. Różniła się skalą, materiałem, funkcją, a nawet prywatna historią stojącą za jej powstaniem. Doskonale wpisana w mazowiecki krajobraz i malowniczą skarpę wiślaną uczynił obiekt bardzo znanym, trafił na tzw. krótką listę 45 realizacji, które w 2011 roku zostały nominowane do prestiżowej nagrody w konkursie architektury Unii Europejskiej im. Miesa van der Rohe.

Votum Aleksa, bo tak często nazywana jest kaplica, nigdy nie stał się obiektem sakralnym, władze kościelne ostatecznie nie zgodziły się konsekrować budynku, choć inwestor o to się starał i było to częścią jego projektu. Przez lata budynek zmienił też swojego właściciela, był wystawiony na sprzedaż, nie ma jakości co do tego, jakie są szanse, by ocalał. Realną alternatywą jest także przeniesienie kaplicy w inną lokalizację. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków uznał, że niepewne losy tej ciekawej budowli są argumentem za tym, aby ją ochronić.

Nietypowy zabytek

W uzasadnieniu, opublikowanym na stronie urzędu MWKZ napisano: „Objęcie budynku indywidualną ochroną w formie wpisu do rejestru zabytków uzasadnia jego bardzo wysoka wartość artystyczna. Budynek w ocenie Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków jest dziełem minionej epoki, gdyż jest jednym z ostatnich przykładów drewnianej architektury sakralnej wznoszonej na ziemiach polskich od kilkuset lat i jest świadectwem bardzo wysokiego poziomu artystycznego tej architektury. Obecnie działalność inwestycyjna w dziedzinie drewnianej architektury sakralnej wyróżniającej się wysokimi wartościami artystycznymi praktycznie wygasła”.

Prof. Jakub Lewicki podkreśla, że wpis kaplicy w Tarnowie do rejestru zabytków obok wpisu dworca centralnego w Warszawie jest drugą najważniejszą decyzją jaką podjął jako konserwator zabytków. „Wierzę, że wpis kaplicy w Tarnowie ochroni tę budowlę i zachowa ją jako wybitne dzieło architektury drewnianej, tak jak wpis dworca centralnego uratował ten budynek przed planowaną rozbiórką. Wpis umożliwi ratowanie kaplicy przez dotowanie remontu tego zabytku i jednocześnie wybitnego dzieła architektury drewnianej, które jest i będzie wymieniane we wszystkich opracowaniach architektury drewnianej w Polsce. Jeżeli jedyną możliwością zachowania kaplicy będzie jej translokacja w inne godne miejsce, powinno to nastąpić”.

Źródło: facebook.com/mazowiecki.wojewodzki.konserwator.zabytkow

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera