Zmarł Jurand Jarecki

13 marca 2024 roku, w wieku 92 lat zmarł Jurand Jarecki, jeden z tych architektów, którzy w największym stopniu wpłynęli na współczesny obraz Katowic. Był nie tylko autorem ważnych budowli, ale i cenionym specjalistą. Odszedł wybitny śląski architekt Jurand Jarecki

Jurand Jarecki urodził się w 1931 roku w Krakowie, ale dzieciństwo i młodość spędził w Zakopanem. Ze względu na pracę ojca rodzina przeniosła się później do Katowic, jednak przyszły architekt na studia trafił aż do Szczecina. Nie zagrzał tam jednak miejsca – przeniósł się do Krakowa i to tam w 1957 roku obronił dyplom. Zaraz po skończeniu studiów trafił do biura Miastoprojekt Katowice i to tam zrealizował większość swoich najważniejszych projektów.

W drugiej połowie XX wieku Katowice były jednym z miast, których rozwój szczególnie wspierał władze – przemysłowa stolica Polski miała zapełniać się nowoczesnymi tak formalnie, jak konstrukcyjnie obiektami. Architekci w Katowicach, szczególnie ci najbardziej utalentowani, chętnie wykorzystywali więc szansę na realizowanie obiektów nieco bardziej autorskich. Jurand Jarecki z pewnością należał do tego grona.

Już na początku lat 60. zaprojektował dom handlowy Zenit, o powściągliwej, geometrycznej, modernistycznej formie i ciekawej kompozycji płaszczyzn na fasadzie. Jarecki doskonale czuł formę pawilonu – taką lekką, przeszkloną kompozycją o wygiętym dachu i otwartej na miasto fasadzie ze szkła było Kino Kosmos, w latach 90. barbarzyńsko przebudowane. Podobne rozwiązania stosował architekt w pawilonach wzdłuż ulicy Chorzowskiej, w Domu Książki na Olimpijskiej czy domu handlowym Domus przy Mickiewicza. W latach 70. Jurand Jarecki na przeciwko Zenita przy katowickim Rynku zaprojektował dom handlowy Skarbek o trójwymiarowej fasadzie z półkolistych łusek. Nieco wcześniej stworzył wizje budynków mieszkalnych w Tarnowskich Górach czy w Częstochowie, a także rozległe Osiedle Paderewskiego w Katowicach czy innowacyjny pod względem konstrukcji wieżowiec mieszkalny Hapeerowiec przy Sokolskiej w centrum Katowic.

Tak, jak zmieniały się trendy w architekturze, tak zmieniały się architektoniczne poszukiwania Juranda Jareckiego. W 1989 roku razem z Stanisławem Kwaśniewiczem i Markiem Gierlotką zaprojektował gmach Biblioteki Śląskiej, utrzymany w stylu postmodernizmu, posadowiony na środku placu, na wzniesieniu, wyposażony w elementy architektoniczne będące współczesną interpretacją archetypicznych motywów np. portalu wejściowego. Po transformacji urstrojowej Jurand Jarecki pracował we własnej pracowni, w ramach której pprojektował budynki publiczne czy osiedla mieszkaniowe.

„Budowniczy Katowic” – pisano w mediach po jego śmierci. Bez wątpienia był on jedną z kluczowych postaci w rozwoju górnośląskiej stolicy. Ale też w środowisku architektonicznym. W latach 1974-1977 był Prezesem SARP Oddziału Katowice, wykładowcą, autorytetem i bardzo lubianą osobą.

Uroczystości pogrzebowe o charakterze świeckim odbędą się w środę 20 marca br. o godz. 11:00 na Cmentarzu Komunalnym przy al. Murckowskiej w Katowicach.

Fot. Archiwum Instytutu Dokumentacji Architektury Biblioteki Śląskiej. Jurand Jarecki z makietą domu towarowego Zenit; Wikimedia.org

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera