Majówka na zielono

Wiosna w pełni, a majowy weekend sprzyja odpoczynkowi na łonie natury. Na szczęście wcale nie trzeba wyjeżdżać za miasto, żeby się nim cieszyć – wystarczy znaleźć enklawy zieleni i ciekawie zaaranżowaną przestrzeń publiczną, które pozwolą wykorzystać piękną pogodę, żeby oddać się leniwemu relaksowi nawet w centrum miasta.

Od stu lat pojęcie „krajobrazu” jest nieodłącznym elementem architektury i urbanistyki. Początkiem „zielonej rewolucji” były architektoniczne utopie przełomu XIX i XX wieku, których konsekwencją była idea miast-ogrodów kontynuowana później przez modernistów postulujących „urbanistykę z ludzką twarzą”. Jej kwintesencją była uchwalona w 1933 r. Karta Ateńska, która głosiła, że architektura i urbanistyka mają służyć człowiekowi, kierując się wartościami humanistycznymi. Ideałem stało się zapewnienie mieszkańcom miast słońca, przestrzeni i zieleni, czyli spełnienie tak zwanych „trzech marzeń urbanisty”. Miasta miały być otwarte na naturę, bezpieczne i demokratyczne, umożliwiając ludziom swobodny dostęp do rozrywki, kultury, wypoczynku i usług.

Wraz z rosnącą popularnością idei ekologicznego projektowania, zieleń staje się nieodłącznym elementem myślenia o przestrzeni miejskiej – zarówno w dużej skali miejskich parków, jak i małych zielonych skwerów, a także ogólnodostępnych ogrodów na dachach budynków. Zieleń jest także doskonałym sposobem na rewitalizację przestrzeni publicznej – sztandarowym przykładem takiej interwencji jest nowojorski High Line Park – miejski park, który powstał na dawnym wiadukcie kolejowym na Manhattanie według projektu biura Diller Scofidio Renfro.

Dla miłośników spędzania czasu na łonie natury doskonałe rozwiązanie oferuje łotewskie miasto Jurmala, w którego centrum rośnie las z 200-letnimi sosnami i objętymi ochroną gatunkami czarnych jagód. Ze względu na rozrastanie się tkanki rbanistycznej i powstawanie kolejnych obiektów użyteczności publicznej i mieszkalnych wokół tego terenu, pojawiła się idea włączenia go w system miejskiej infrastruktury i zaadaptowanie na przestrzeń publiczną dostępną dla mieszkańców. Jednocześnie, należało zapewnić dalszą ochronę cennym gatunkom roślin. W tej sytuacji, zaproszeni do współpracy architekci z biura Substance zaprojektowali parkową infrastrukturę jako mechanizm, który kontroluje kontakt ludzi z naturalnym środowiskiem parku, nie dopuszczając do jego niszczenia.

Zaprojektowane przez nich obiekty zostały równomiernie rozmieszczone w parku i połączone drewnianymi ścieżkami-platformami dla pieszych wyniesionymi ponad poziom gruntu. Najważniejszym elementem programu rekreacyjnego jest usytuowany w środku założenia skatepark. Oprócz niego powstały place zabaw, boisko, kawiarnia, wypożyczalnia sprzętu sportowego i toalety.

Zielona przestrzeń rekreacyjna w mieście wcale nie musi zajmować kilkunastu hektarów. Równie dobrze może się rozgościć na niewielkim skwerku, albo... na miejskich schodach. Tak jest w przypadku ogrodu, który powstał w Bilbao według projektu biura Balmori Associates. Ten piękny kwietnik ulokowany został na schodach prowadzących między dwoma wieżowcami Araty Isozakiego do zaprojektowanego przez Santiago Calatravę mostu pieszego na rzece Nervión i pnie się po nich falistą linią, tworząc dynamiczną przestrzeń miejską, której wygląd zmienia się wraz z porami roku. Kolorowa kaskada bujnej roślinności zachęca, by na chwilę przystanąć albo usiąść na schodach i odpocząć od miejskiego zgiełku.

Dużą popularnością cieszą się też w ostatnim czasie parki tematyczne, które oprócz relaksu na łonie natury oferują 'wartość dodaną' zachęcającą do bardziej aktywnego eksplorowania przestrzeni. Na miłośników aktywnego spędzania czasu w Warszawie czeka Park Odkrywców przy Centrum Nauki Kopernik zaprojektowany – podobnie jak sam budynek CNK – przez pracownię Rar2 Laboratorium Architektury Jana Kubeca. Jak wyjaśniają inicjatorzy przedsięwzięcia: „Parku Odkrywców nie da się przypisać do żadnej z kategorii – nie jest to ani kolejna plama zieleni na mapie miasta, ani wielki plac zabaw. To połączenie przestrzeni rekreacyjnej z miejscem do eksperymentowania, oazą natury, przybytkiem sztuki.”.

Park Odkrywców ze wszystkimi swoimi atrakcjami został otwarty dla zwiedzających w lipcu ubiegłego roku. To ogólnodostępna, zielona przestrzeń zaaranżowana na powierzchni 28 tysięcy metrów kwadratowych i łącząca budynek CNK z Wisłą. Projekt ukształtowania terenu nawiązuje do rzeźby pradoliny tej rzeki oraz związanych z nią procesów erozyjnych – nierówny i pofalowany, pełen jest łagodnych wzniesień, granitowych głazów i ścieżek powtarzających dawny bieg rzeki. Rosnące w nim rośliny są z kolei charakterystyczne dla naturalnego nadwiślańskiego krajobrazu – można tu zobaczyć klony, derenie jadalne, wierzby, tawuły, jałowce, wrzosy i trawy ozdobne. Na trawnikach pomiędzy drzewami i krzewami można zaś znaleźć eksponaty artystyczne, które w nietypowy sposób ilustrują prawa przyrody, wykorzystując na przykład efekty dźwiękowe i właściwości fali głosowej.

Amatorzy literatury mogą w czasie majówki odświeżyć sobie pamięć i odwiedzić warszawskie Pole Mokotowskie, które od 2010 r. można przemierzać śladami Ryszarda Kapuścińskiego. Zaprojektowana wspólnie przez studio Knockoutdesign i grafika Mariana Misiaka, upamiętniająca twórczość pisarza „Ścieżka Kapuścińskiego” prowadzi spacerowiczów trasą, którą niemal codziennie przemierzał Kapuściński. Kierując ich przez kolejne punkty, którym towarzyszą cytaty z książek reportera, ścieżka staje się przygodą z jego twórczością, angażując w proces jej poznawania i nadając odbiorowi literatury bardziej indywidualny wymiar.

W miejskich parkach coraz częściej można też spotkać sztukę. W jednym z najważniejszych londyńskich zieleńców – Kensington Garden, w którym mieści się słynna Serpentine Gallery i co roku powstają jej słynne, letnie pawilony, regularnie pojawiają się także rzeźby i instalacje tworzone przez najlepszych współczesnych twórców, min. Anisha Kapoora. W intencji organizatorów przedsięwzięcia, umieszczenie obiektów artystycznych w miejskim ogrodzie ma znaczenie podwójne – z jednej strony, wstawione w niezobowiązującą przestrzeń parku rzeźby przybliżają sztukę szerokiej publiczności, z drugiej – sprawia, że przechodnie zaczynają się uważniej przyglądać się przyrodzie i w ten sposób nawiązują z nią bliższy kontakt, zbyt często zagubiony w intensywnym miejskim życiu.

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera