Dom z miejscem pamięci

Konkurs architektoniczny na projekt zabudowy mieszkaniowej w Krasnymstawie ogłosił tamtejszy oddział Towarzystwa Budownictwa Społecznego; przeprowadził go we współpracy z lubelskim oddziałem SARP. Spośród zakwalifikowanych 23 prac jury wybrało wyróżnionych, laureatów drugiej i pierwszej nagrody. Wizja tych ostatnich ma się doczekać realizacji w 2017 roku.

Przedmiotem konkursu było opracowanie nowego kwartału zabudowy w ramach zabytkowego układu urbanistycznego w centrum miasta. Poza wpisaniem z historyczną tkankę nowych budowli architekci musieli też wkomponować w zabudowę miejsce pamięci tragicznych wydarzeń z lat 1944-56 (w piwnicach stojących tu niegdyś domów znajdowało się więzienie UB, w którym przetrzymywani byli więźniowie reżimu stalinowskiego).

I nagrodę w konkursie otrzymał zespół w składzie: Joanna Angela Krycka, Tomasz Waszczuk, Aleksandra Nowińska-Waszczuk, Cezary Marciniak, Maciej Kubiński, Michał Gadomski, Paweł Pawlak. Jury przyznało tę nagrodę za: uzyskanie charakterystycznego klimatu kompozycji brył budynków w kontekście historycznego układu urbanistycznego i krajobrazu Krasnegostawu; umiejętne i przekonujące zharmonizowanie różnych typów zabudowy – od formy odtworzonej narożnej kamienicy do różnych typów budynków nowoprojektowanych; umiejętne wyeksponowanie i trafne wpisanie miejsca upamiętnienia tragicznych wydarzeń z lat 1944-56 w projektowany układ; wysoką jakość architektury; znakomite efekty kompozycyjne zarówno dla pierwszego jak i drugiego etapu zagospodarowania i zabudowy kwartału; wysoki poziom warsztatowy opracowania.

Architekci – choć nie było to wymogiem – nawiązali do charakteru elewacji dawnych kamienic, tworząc kameralną zabudowę o elewacjach wykończonych tynkiem, blachą i płytami włókno-cementowymi w kolorystyce pastelowej, jasnoszarej i rdzawej, doskonale skomponowanymi z pokrytym blachą corten pomnikiem ofiar stalinizmu. W budynkach zmieszczą się 24 mieszkania, 9 lokali usługowych oraz garaż podziemny.

Tak swój projekt opisali sami architekci: „Ideą projektu jest podniesienie wartości kulturowej miejsca i ożywienie okolicy. Uzupełnienie zabudowy konkursowego kwartału, ma na celu połączenie okolicznych obiektów kulturowych i rekreacyjnych we wspólne pasmo rekreacyjno-kulturowe. (...) Projekt zakłada odtworzenie nieistniejącej trzykondygnacyjnej kamienicy wraz z wykorzystaniem piwnic do celów ekspozycyjnych. Zabudowa kwartału składa się z podpiwniczonych, odrębnych, 2 i 3 kondygnacyjnych kamieniczek, o funkcji usługowej w parterach i mieszkaniowej na piętrach. Pierzejowa zabudowa zlokalizowana jest od ulicy Mostowej, Kościuszki oraz częściowo od ulicy Czystej. Uwzględniając wytyczne konkursu projekt pozostawia wolną od zabudowy zachodnią pierzeję ulicy Zamkowej. (...)Wybór lokalizacji miejsca pamięci wynika z dążenia do stworzenia strefy służącej organizacji rocznicowych mszy, ale przede wszystkim do wydzielenia ogólnodostępnej przestrzeni, gdzie można złożyć kwiaty czy zapalić znicz oddając hołd pomordowanym. Ta część kwartału pozostaje wolna od zabudowy usługowej i mieszkaniowej i historycznie jest ściśle powiązana z bramą wjazdową na teren kwartału. (...) Forma pomnika symbolizuje zwycięstwo życia nad śmiercią. Prosta płyta, pełniąca funkcję zadaszenia nad tablicą pamięci oraz schodami prowadzącymi do „lochów ubeckich”, pokryta jest materiałem, który strukturą i kolorem przypomina rdzę. Płyta posiada pęknięcie o zmiennej szerokości, z którego wyrasta bluszcz, symbolizując zwycięstwo prawdy nad kłamstwem, życia nad śmiercią. Instalacja wspomagana grą światła i materiału wzbudza w odbiorcy szacunek i zmusza do refleksji”.

II nagroda w konkursie powędrowała do zespołu NAAN ARCHITEKCI ze Szczecina: Michała Kołodziejczyka, Adama Rachwała i Katarzyny Turza-Rachwał. Nagrodę II przyznano za: zgodny z historycznym charakterem i klimatem miejsca układ funkcjonalny i przestrzenny całości zagospodarowania; oryginalne i wartościowe pod względem ideowym i plastycznym rozwiązanie łączonej funkcji dziedzińca pamięci i pasażu usługowego; interesującą i konsekwentnie rozwiązaną koncepcję podziału kwartału na część memorialną – „pasażu pamięci i dziedzińca pamięci” oraz mieszkaniową.

Wyróżnienia otrzymali: Firma Projektowa J. Nawrocki ze Szczecina oraz Arche Plan Pracownia Architektoniczna z Poznania. Wyróżnienie honorowe za wyjątkowo trafne rozwiązanie miejsca pamięci przyznano architektom z biura Pawlik I Partnerzy Autorska Pracownia Projektowa z Warszawy.

Informacje i ilustracje: tbskrasnystaw.pl

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera