Poszukując równowagi

Niestety historia nie oszczędziła Polski i do dziś teren naszego kraju nosi ślady tragicznych wydarzeń wojennych. Wiele z miejsc pamięci i reliktów zagłady zostało upamiętnionych za pomocą wybitnych kompozycji architektonicznych, rzeźbiarskich i krajobrazowych. Ogłoszony w styczniu 2013 roku konkurs miał wyłonić kolejną z takich realizacji, która ma powstać na terenie byłego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze, w województwie lubelskim. Do udziału w konkursie dopuszczono 111 zespołów, spośród których projekty nadesłało 63 uczestników.

W połowie lipca jury zorganizowanego przez Państwowe Muzeum na Majdanku w Lublinie konkursu zdecydowało się pierwszą nagrodą w konkursie nagrodzić koncepcję zespołu pracowni Michalewicz Tański Architekci, powstałą we współpracy z architektem Marcinem Urbankiem oraz plastykiem i historykiem Łukaszem Mieszkowskim.

Najważniejszym elementem liczącego 750 m2 terenu projektanci uczynili betonowy mur. Za jego pomocą postanowili wydzielić teren masowych morderstw od otaczającego go malowniczego krajobrazu. „Betonowy mur, odgradzający teren masowych grobów i wyznaczający przebieg Himmelfahrtstrasse, ma przywrócić przestrzeni powagę i rangę odpowiednią dla miejsca zagłady setek tysięcy ludzi, a jednocześnie zaznaczyć jej całkowicie odrębny status, niedostępny dla reprezentowanego przez zwiedzających świata żywych, nieistotny dla pięknej, lecz obojętnej na ludzką tragedię przyrody” – tak uzasadnili swoją koncepcję w autorskim opisie.

Fakt, że miejsce kaźni setek tysięcy ludzi zostało niejako wchłonięte przez idylliczną przyrodę wydał się architektom konieczny do „sprostowania”, uznali oni, że piękno przyrody może „zakłócić” uświadomienie sobie skali tragedii, jaka tu nastąpiła. „Materialna, nieprzekraczalna bariera, która odgradza widza od najistotniejszych miejsc byłego obozu, w dobitny sposób uświadamia mu bliskość, a jednocześnie nieosiągalność tajemnicy, jaką kryje sobiborski las” – napisali.

Mur odcina widza od otaczającego krajobrazu i prowadzi w miejsce kluczowe dla terenu byłego obozu – na polanę, która jest masową mogiłą setek tysięcy zamordowanych tu Żydów. Wysypana białym żwirem i widoczna przez szczelinę w murze polana stanie się symbolem, ale też miejscem dającym nadzieję na zmartwychwstanie. „Będzie to miejsce kontemplacji, modlitwy, jak również oficjalnych wyrazów hołdu dla pomordowanych. Gość miejsca pamięci będzie miał szansę rzucić wycinkowe, krótkie spojrzenie w zupełnie inną rzeczywistość, na drugą stronę…” – opisują swoją wizję architekci.

Na terenie miejsca pamięci znajduje się też trasa, prowadząca z rampy kolejowej ku komorom gazowym. Architekci uznali, że nie będzie ona dostępna dla zwiedzających: „pomysł, by bezpieczny, współczesny zwiedzający odtwarzał ostatnią drogę ofiar Zagłady, wydaje się po prostu niemoralny”. Postanowili zaznaczyć ją za pomocą szarej ściany: turysta będzie ją widział przez drzewa, pozna jej przebieg, jednak sens jej istnienia pozostanie w sferze symbolu. Tak to ujęli w swoim opisie architekci: „Zgodnie z żydowską tradycją, wedle której chodnik przy cmentarzu służyć ma tylko umarłym, w bezpośredniej bliskości muru nie przebiega żadna ścieżka. Wijąca się pośród drzew w pewnym oddaleniu, jasnoszara ściana sugeruje idącym aleją zarówno historyczną lokalizację drogi, jak i wskazuje wymiar nacechowanego szacunkiem dystansu, jaki powinni zachować”.

II nagrodę w konkursie otrzymała propozycja pracowni Stelmach i Partnerzy Biuro Architektoniczne, III - Biuro Projektów Budownictwa Ogólnego „Budopol” S.A. Wyróżnienie honorowe przyznano Pracowni Architektonicznej 1997.

Wszystkie nagrodzone prace można zobaczyć na majdanek.eu
Ilustracje: re-a.net/Museum-Sobibor

Podepnij swój artykuł

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!

tagi

Architekt
ITO Asystent Architekta - Sopot
Warsztat Architektury Pracowni... Junior Architekt - kierownik p...
JUNIOR Analityk/Kontroler fina... Asystent Architekta
PRAZA architekci ASYSTENT ARCHITEKTA
Architekt Piotr Jański ZOBACZ WSZYSTKIE

Inwentaryzacje architektoniczo...
Szukam praktyk/ pracy
Szukam stażu sierpień- stycze...
Arquitecto
Szukam zleceń - rysunki wykona...
ZOBACZ WSZYSTKIE

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera

Region Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie

Status zawodowy Inny Student Architekt Urzędnik Producent materiałów

Akceptuję regulamin

25 maja 2018 roku zaczęło obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO”, „ORODO”, „GDPR” lub „Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych”). W związku z tym chcielibyśmy poinformować Cię o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich będzie się to odbywało po dniu 25 maja 2018 roku. Poniżej znajdziesz podstawowe informacje na ten temat. O jakich danych mówimy? Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, w tym stron internetowych, serwisów i innych funkcjonalności udostępnianych przez Grupę Sztuka Architektury, w tym zapisywane w plikach cookies, w formularzach kontaktowych, które są instalowane na naszych stronach przez nas oraz naszych Zaufanych Partnerów, tj. firmę Royalad oraz firmę Gemius Polska. Każdemu przysługuje prawo: • Prawo dostępu do danych - prawo do zażądania kopii posiadanych przez nas informacji; • Prawo do sprostowania - prawo do poprawiania nieprawidłowych lub niekompletnych danych, które są w naszym posiadaniu; • Prawo do bycia zapomnianym - w pewnych okolicznościach można złożyć wniosek o usunięcie przechowywanych przez nas danych; • Prawo do ograniczenia przetwarzania - w przypadku spełnienia określonych warunków prawo do ograniczenia przetwarzania danych; • Prawo do przenoszenia - prawo do przekazania danych, będących w naszym posiadaniu do innej organizacji; • Prawo do sprzeciwu - prawo sprzeciwiania się niektórym rodzajom przetwarzania, takim jak na przykład marketing bezpośredni; • Prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, tj. Prezesa Urzędu ds. ochrony danych osobowych. Dane w każdym przypadku podawane są dobrowolnie. W przypadku chęci wycofania zgody na przetwarzanie danych lub wniesienia sprzeciwu, dane, tj. wyłącznie imię i nazwisko, adres e - mail, numer telefonu będą nam także potrzebne, abyśmy mogli precyzyjnie ustalić czyje dane będziemy obowiązani usunąć. Nie będziemy jednak prosić o więcej danych niż podczas ich pobierania. W tym zakresie także dane podawane są dobrowolnie, jednakże ich niepodanie uniemożliwi nam spełnienie prośby, jeżeli nie będziemy w stanie poprawnie zweryfikować tożsamości.

Wyrażam zgodę na zamieszczenie moich danych w bazie KLAXON w celach marketingowych zgodnie z ustawą z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. Nr 133, poz. 833. Zgadzam się na otrzymywanie informacji o charakterze handlowym zarówno ww Spółki jak i podmiotów współpracujących.

Wyrażam zgodę na zamieszczenie moich danych osobowych w bazie KLAXON i wykorzystywanie ich w celach marketingowych w Spółki zgodnie z ustawą z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. Nr 133, poz. 833.

ZAPISZ MNIE