Architektoniczny symbol przemian w Szczecinie

Fot. Gmach Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza

Niedawno, bo kilka miesięcy temu, obchodziliśmy ćwierćwiecze przemian ustrojowych w Polsce. Upadek komunizmu spowodował nie tylko zmiany polityczne i gospodarcze, ale i kulturowe i społeczne. Miał więc wpływ również na powstającą po 1989 roku architekturę. Analizowanie tego, w jaki sposób wielka polityka oddziałała na sposób budowania, formy architektury, ale i nasze postrzeganie nowopowstających budowli jest obecnie przedmiotem badań – od 1989 roku minęło już sporo czasu i zmiany, które zaszły warto usystematyzować.

Fot. Gmach Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza

Podobne spostrzeżenia mili organizatorzy konkursu „Obiekt 25-lecia_SYMBOL PRZEMIAN”, czyli Gmina Miasto Szczecin we współpracy ze Stowarzyszeniem Architektów Polskich Oddział Szczecin. Postanowili przy okazji odbywającego się jak co roku w Szczecinie Westivalu Sztuka Architektury zorganizować konkurs, w ramach którego wybrany zostanie obiekt w najlepszy sposób reprezentujący przemiany, jakie zaszły w ostatnim ćwierćwieczu w tym mieście. Co ważne – nie chodziło o wybór najładniejszego czy najlepszego artystyczne budynku; wygrać miał ten, który odzwierciedlił nową polską rzeczywistość, najlepiej przysłużył się mieszkańcom, stał się symbolem przemian.

Fot. Gmach Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza

Organizatorzy konkursu piszą: „Ostatnie 25-lat historii Polski to czas głębokich zmian kulturowych, społecznych i ekonomicznych. Jest to także okres, w którym w sposób znaczący zmieniła swój kształt otaczająca nas przestrzeń. Konkurs ma zwrócić uwagę na Miasto jako miejsce, które w postaci zrealizowanych obiektów i zagospodarowania przestrzeni, zapisuje historię ważnego okresu przemian po roku 1989. Ważnym aspektem Konkursu jest promowanie architektury jako wartości kulturowej, powstającej na tle przemian społecznych i kulturalnych ostatniego 25-lecia oraz wskazanie na wartość „pozytywnej” krytyki architektonicznej, pomagającej zrozumieć znaczenie procesów w otaczającej nas rzeczywistości przestrzennej”.

Fot. Promenada z widokiem na Odrę

Wybrano trzy konkursowe kategorie – do nich swoje typy mogli zgłaszać mieszkańcy miasta. Pierwszą nazwano „obiekty różne”, a wchodziły w nią przestrzenie publiczne, przebudowy budynków istniejących (w tym działania na obiektach zabytkowych), rewitalizacje, obiekty inżynierskie oraz infrastrukturalne. Drugą ustalona przez organizatorów kategorią były budynki i zespoły mieszkaniowe wielorodzinne i jednorodzinne, trzecią zaś obiekty użyteczności publicznej. Regulamin konkursu zakładał przyznanie nagród w każdej z trzech kategorii, a także wręczenie Nagrody Głównej – tytułu „Obiektu 25-lecia_Symbolu Przemian”. Zgłoszone przez mieszkańców obiekty oceniała Komisja Konkursowa, w skład której weszli przedstawiciele środowiska architektów skupionych w Stowarzyszeniu Architektów Polskich Oddział Szczecin oraz przedstawiciele Urzędu Miasta Szczecin.

Fot. Promenada z widokiem na Odrę

Członkowie konkursowego jury wyznaczyli sobie kryteria oceny budowli, wzniesionych w Szczecinie w latach 29189-2014. Oceniano: „reprezentatywność obiektów z punktu widzenia pełnienia rangi symbolu przemian społecznych, kulturalnych i ekonomicznych ostatniego 25-lecia; reprezentatywność obiektów z punktu widzenia pełnienia rangi symbolu przemian przestrzennych ostatniego 25-lecia; jakość rozwiązań projektowych i ich ukierunkowanie na zaspokojenie potrzeb mieszkańców; wkład obiektu w podniesienie jakości estetycznej przestrzeni miasta”. Swoją nagrodę przyznali też mieszkańcy („Nagroda Publiczności”) oraz Prezydent Miasta Szczecin.

Fot. Promenada z widokiem na Odrę

Bezapelacyjnym zwycięzcą konkursu został gmach Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza. Budynek otrzymał wszystkie najważniejsze laury: Nagrodę Główną, Nagrodę Publiczności (co trzeci głosujący mieszkaniec miasta oddał swój głos właśnie na Filharmonię), Nagrodę Prezydenta Miasta Szczecin; został też uznany najlepszym budynkiem użyteczności publicznej. To w pewnym sensie fenomen, że za najważniejszy gmach przemian ostatniego ćwierćwiecza tak zgodnie uznano obiekt, oddany do użytku zaledwie... kilka miesięcy wcześniej. Bez wątpienia jednak Filharmonia jest pierwszą po 1989 roku tak znaczącą inwestycją w mieście. To realizacja nie tylko wybitna pod względem estetycznym, formalnym, architektonicznym. To również obiekt, który wniósł w miasto o tak skomplikowanej i burzliwej historii zupełnie nową jakość, powiew świeżości, oddech, którego chyba Szczecinowi brakowało.

Fot. Osiedle „Magnolia Park”

Zaprojektowana przez Hiszpanów, Fabrizio Barozziego i Alberto Veigę „lodowa góra” – to obiekt wyjątkowy na mapie całej Polski, nie tylko Szczecina. Nowoczesny gmach, związany z kultura jest jednocześnie doskonale dopasowaną do skali miasta architektoniczną „rzeźbą”. To niezwykłe, jak architektom z Barcelony udało się połączyć w jednej bryle wszystkie funkcje, kształt odnoszący się do kontekstu, a także unikalną, oryginalną, niespotykaną formę.

Bezapelacyjne zwycięstwo gmachu Filharmonii przyćmiło nieco laureatów w pozostałych kategoriach. Najlepszym zespołem zabudowy mieszkaniowej uznane zostało osiedle „Magnolia Park” przy ulicach Klonowica, Wernyhory, Janickiego (proj. Dedeco, inwestor: Calbud, Genfer Homes). Najwięcej głosów wśród obiektów z kategorii “różne” otrzymała natomiast „Promenada z widokiem na Odrę” – przebudowa szczecińskich bulwarów w obrębie ulic Nabrzeże Wieleckie, Bulwar Gdyński, Bulwar Piastowski (proj. Biuro Projektowo-Inżynierskie Redan Sp. z o.o., Rafał Antonowicz; inwestor: Miasto Szczecin).

Więcej informacji: westival.pl/konkurs-obiekt-25-lecia
Źródło ilustracji: bulwary.szczecin.pl , deweloper.calbud.com.pl

Lista obiektów zgłoszonych do konkursu: szczecin.sarp.org.pl/DO-POBRANIA/obiekt-25-lecia-lista-do-publikacji.pdf

Lista obiektów nominowanych do nagrody – „finaliści konkursu” - szczecin.sarp.org.pl/DO-POBRANIA/obiekt-25-lecia-lista-do-publikacji_III_etap.pdf

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera