Światło dzienne w pomieszczeniach mieszkalnych na poddaszu

Badania wykazują, że nie istnieje sztuczne źródło światła, które dorównywałoby jakością światłu dziennemu. Dlatego to ono powinno być głównym i jedynym źródłem światła w budynkach w czasie dnia. Jak to osiągnąć w pomieszczeniach mieszkalnych na poddaszu?

Poprawne funkcjonowanie ludzkiego organizmu wymaga zapewnienia mu dostępu do światła naturalnego. Jego brak  powoduje zaburzenia afektywne i związane z tym obniżenie zdolności do uczenia się i produktywności. Wywołuje też kłopoty w gospodarce hormonalnej organizmu - przez brak światła dziennego ulega zaburzeniu wydzielanie kortyzolu - tzw. hormonu stresu oraz melatoniny odpowiedzialnej za zdrowy sen. Niebagatelny jest też wpływ światła słonecznego na wytwarzanie witaminy D potrzebnej do prawidłowego rozwoju układu kostnego.

Badania wykazują, że nie istnieje sztuczne źródło światła, które dorównywałoby jakością światłu dziennemu. Dlatego to ono powinno być głównym i jedynym źródłem światła w czasie dnia. To zagadnienie nabiera dodatkowego znaczenia w obliczu rosnącej ekspozycji na tzw. światło niebieskie wydzielane przez używane na co dzień urządzenia elektroniczne, jak telefony komórkowe, komputery oraz telewizory w okresach, kiedy w naturalnym cyklu wzrok nie powinien być poddany jego oddziaływaniu.

Wiele osób w związku z tym skarży się na zmęczenie wzroku, nieostre widzenie czy nawet bóle głowy. Innymi efektami nadmiernej ekspozycji na niebieskie światło są uczucie suchości, pieczenia oczu i ich łzawienie.

Nie tylko zmysł wzroku cierpi w wyniku nadużywania urządzeń emitujących niebieskie światło. Dla mózgu jego obecność jest sygnałem informującym o konieczności aktywności. Jest to również czynnik zaburzający wydzielanie melatoniny, czyli hormonu, który odpowiada za zasypianie i regenerujący sen. Melatonina bowiem obniża ciśnienie krwi, temperaturę ciała i poziom glukozy, innymi słowy jest czynnikiem odpowiedzialnym za zdrowy i spokojny sen. Dlatego tak ważne jest wystawianie organizmu na oddziaływanie światła w zgodzie z naturalnym rytmem dobowym i nienadużywania światła sztucznego.

Decydujący jest w takim przypadku kontakt z otoczeniem zewnętrznym. Związane jest to z możliwością doświadczania cyklu dnia oraz stanu pogody. Różnorodność informacji z zewnątrz równoważy męczącą monotonię i przyczynia się do niwelowania uczucia zmęczenia.

Ile światła w pomieszczeniach mieszkalnych?

W polskich przepisach budowlanych stosuje się prostą metodę nałożenia wymagań w zakresie doświetlenia światłem dziennym - polega ona na obliczaniu stosunku powierzchni przeszklenia do powierzchni podłogi.  Powinien on wynosić co najmniej 1 do 8.

W wielu krajach europejskich, np. w Norwegii, Włoszech czy na Słowacji stosuje się bardziej zaawansowane metody analityczne dotyczące oświetlenia wnętrz budynków światłem dziennym, tzw. współczynnik światła dziennego (ang. daylightfactor).

Współczynnik światła dziennego wyraża w procentach ilość światła dziennego dostępnego w pomieszczeniu w porównaniu do ilości niezakłóconego światła dziennego dostępnego na zewnątrz w warunkach średnio zachmurzonego nieba.

Pomieszczenia o średnim DF wynoszącym 2% można uznać za dobrze doświetlone światłem dziennym, ale oświetlenie elektryczne może być nadal w nich potrzebne do wykonywania precyzyjnych prac wymagających dobrego widzenia.

Pomieszczenie będzie silnie oświetlone światłem dziennym, gdy średni DF wyniesie 5% lub więcej i w takim przypadku oświetlenie elektryczne najprawdopodobniej nie będzie konieczne w ciągu dnia.

Światło dzienne w pomieszczaniach mieszkalnych na poddaszu

Pomieszczenia mieszkalne znajdujące się na poddaszu najlepiej doświetlić przez okna połaciowe, które zapewniają dostęp światła oraz kontakt wzrokowy z otoczeniem. Optymalizacja dostępu światła naturalnego do tych pomieszczeń wymaga zrównoważenia poprzez montaż okien dachowych pojedynczych lub w tzw. zestawach, a z drugiej strony poprzez unikanie przegrzewania się pomieszczeń poprzez stosowanie odpowiednich przesłon w dniach, kiedy ekspozycja na słońce jest szczególnie intensywna.

Dobierając okna dachowe do montażu należy przede wszystkim wybrać sposób otwierania się okna. Zależy to od wysokości tzw. ściany kolankowej – czyli ściany wybudowanej na wieńcu ostatniej kondygnacji budynku w celu podniesienia dachu i tym samym zwiększenia powierzchni użytkowej poddasza. Górny system otwierania jest najwygodniejszy, gdy okno zamontowane jest stosunkowo nisko. Natomiast gdy ścianka kolankowa jest wyższa, najlepszy jest dolny system otwierania.

Projektowanie zestawów okien dachowych

Podstawową zasadą przy projektowaniu zestawów okien jest ich instalacja na wysokości wzroku. Zapewniają one wtedy kontakt z otoczeniem. Optymalnie jest ich takie zamontowanie, aby dolna krawędź okna była na wysokości około 90 cm nad podłogą. Należy także uwzględnić spadek dachu. Im jest on mniejszy, tym okno powinno być dłuższe.

Łącząc okna połaciowe w zestawy należy mieć na uwadze kilka podstawowych zasad: w poziomie łączymy okna tej samej wysokości – w praktyce jest to jednoznaczne z tym samym rozmiarem okien. Natomiast w pionie łączymy okna o tej samej szerokości, a jeśli zależy nam na urozmaiceniu, mogą być one różnej długości. Najczęściej spotykanym zestawem okiennym są dwa okna zamontowane obok siebie lub w zestawie pionowym.

W przypadku łączenia okien dachowych w zestawy już na etapie projektu konstrukcji dachu należy uwzględnić nie tylko szerokość okien, ale również grubość krokwi oraz szerokość rynienek kołnierzy uszczelniających pomiędzy oknami. Rozstaw krokwi należy dobrać tak, by wymiar w świetle między krokwiami był o 4-6 cm większy niż szerokość okna. Wynika to z faktu, że pomiędzy ościeżnicą okna, a krokwiami należy umieścić jeszcze termoizolację. Odległość pomiędzy oknami powinna odpowiadać szerokości rynienek odwadniających pomiędzy nimi.

W przypadku okien montowanych w pionie należy stosować rynienki o szerokości 10 cm. W przypadku gdy planowany jest montaż rolet zewnętrznych na oknach należy stosować rynienki o szerokości 25 cm.

Dzięki zastosowaniu kilku okien w układzie poziomym do pomieszczenia trafi nie tylko więcej światła – oprócz tego możemy też zadbać o prawidłową wentylację pomieszczeń.

Układy okien łączonych w pionie powinny być tej samej szerokości, ale jeśli zależy nam na urozmaiceniu, mogą być one różnej długości. Ograniczeniem jest tutaj długość połaci dachu i dlatego często stosuje się rozwiązania z tzw. oknem kolankowym.

Jest to bardzo popularne rozwiązanie i daje wyjątkowy komfort wizualny. Otwieramy się wtedy na widok poniżej i wysoko ponad linię horyzontu realizując zasadę utrzymywania kontaktu z otoczeniem.  

Balkon dachowy i okno balkonowe

Kolejnym ciekawym rozwiązaniem jest balkon dachowy GDL Cabrio® - dwuskrzydłowe okno do mieszkań na poddaszu, które może być otwarte tworząc balkon. Górna część to uchylne skrzydło otwierające się do kąta 45°, dolna część wysuwa się do pionu z barierkami po bokach.

Wyjątkowym rozwiązaniem jest dwuskrzydłowe okno balkonowe GEL - system elementów okiennych i drzwiowych, tworzący wyjście na balkon. Produkowane są w jednym rozmiarze, ale możemy je też łączyć w zestawy obok siebie pamiętając jednak o tym, że z uwagi na stabilność zestawu nie możemy obok siebie montować dwóch okien rozwiernych obok siebie.

Materiały: Velux

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera