Pomnik Orląt Lwowskich w Krakowie - wyniki konkursu architektonicznego

W połowie września 2023 roku rozstrzygnięto konkurs architektoniczno-rzeźbiarski na opracowanie koncepcji pomnika upamiętniającego Orlęta Lwowskie, który ma stanąć w parku im. Wisławy Szymborskiej przy Karmelickiej.

Nadesłane prace oceniał sąd konkursowy w składzie: prof. dr hab. Andrzej Bednarczyk, Sędzia Przewodniczący, dr hab. Maciej Aleksandrowicz, prof. ASP, Dyrektor Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku ,  Sędzia Referent, Hedva Ser - artystka UNESCO na rzecz Pokoju, prof. Sławomir Ratajski, Dziekan Wydziału Sztuki Mediów ASP w Warszawie, prof. dr hab. Jan Tutaj – Dziekan Wydziału Rzeźby ASP w Krakowie, dr hab. Rafał Rychter, prof. ASP - Dziekan Wydziału Rzeźby ASP w Warszawie, dr Agnieszka Łakoma, Plastyk Miasta, arch. Tomasz Bobrowski, Główny Architekt Miasta, Adam Macedoński, Komitet Budowy Pomnika „Orląt – Obrońców Lwowa”, Mariusz Graniczka, Komitet Budowy Pomnika „Orląt – Obrońców Lwowa”, Konrad Firlej, Komitet Budowy Pomnika „Orląt – Obrońców Lwowa”, Marcin Gajda, Gajda Architektura Krajobrazu, projektant parku przy ul. Karmelickiej.

Wyniki konkursu na projekt pomnika

Konkurs wzbudził w Krakowie wiele kontrowersji, głównie ze względu na lokalizację – w niedawno poddanym rewitalizacji parku im. Wisławy Szymborskiej. Podobnie jak w przypadku również niedawno rozstrzygniętego konkursu na Park Naturalny na warszawskim Golędzinowie mieszkańcy zaczęli zgłaszać uwagi wobec koncepcji zmian w istniejącej i ocenianej jako bardzo przyjazna przestrzeni zielonej. Organizujący krakowski konkurs Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie swoją decyzję motywował historią: „Planowana lokalizacja formy przestrzennej nawiązuje do faktu, że stąd w listopadzie 1918 r. wyruszyły na odsiecz Obrońcom Lwowa pierwsze regularne oddziały Wojska Polskiego, o czym przypomina pamiątkowa tablica na froncie budynku Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej - dawnych koszar wojskowych”.

Kontrowersje wokół projektu

Jak można było przeczytać w regulaminie konkursu, jego organizator oczekiwał, że forma przestrzenna pomnika „ma upamiętniać symbol niezłomnej walki o wolność i niepodległość Polski czyli Orlęta Lwowskie – małych ciałem, ale wielkich duchem i odwagą młodych bohaterów wojennych spontanicznie i ofiarne broniących miasto Lwów w latach 1918-19”, powinna także „przemawiać również do młodego pokolenia. Istotnym warunkiem jest, aby projektowana instalacja artystyczna miała charakter kameralny, o ograniczonej skali i wpisywała się w zaprojektowany układ kompozycyjny powstającego parku im. Wisławy Szymborskiej”. Jury konkursu na projekt pomnika w parku im. Wisławy Szymborskiej pod przewodnictwem prof. Andrzeja Bednarczyka przyznało nagrody dla trzech projektów.

Pierwszą nagrodę otrzymał zespół w składzie: Michał Dąbek, Wacław Gawlik, Jan Kuka. Drugie nagrody ex aequo otrzymały pracownie: ARCHIGLASS Tomasz Urbanowicz, Konrad Urbanowicz oraz Gdak Studio Ewelina Gdak.

W uzasadnieniu werdyktu sąd konkursowy podkreślał decyzję, alby przyznać pierwszą nagrodę projektowi  Michał Dąbek, Wacław Gawlik, Jan Kuka za „stworzenie formy przestrzennej w dobitny sposób uświadamiającej nam fakt spowodowanego decyzją podjętą przez najmłodszych obywateli miasta wobec historycznego momentu zwrotnego, wyrwania lwowskich bohaterów z przynależnego im beztroskiego dzieciństwa, konieczności porzucenia nauki i bezpowrotnego przejścia w dorosłość. Wierzymy, że obecność tego pomnika w przestrzeni miejskiej Krakowa będzie dla nas wszystkich pouczającą lekcją historii o, jakże aktualnej,  konieczności poświęceń dla ojczyzny, społeczeństwa i bliskich”.

„Mamy świadomość, że poszukując współczesnej formy wyrazu dawnych wydarzeń, dajemy też świadectwo naszym czasom, gdyż kiedyś ten pomnik będzie również świadczył o nas” - zauważał przewodniczący jury Prof. Andrzej Bednarczyk.

Źródło: zzm.krakow.pl

Zdjęcia: Przemysław Kozłowski

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera