Architektura precyzji: Kampus Głównego Urzędu Miar w Kielcach

Kampus Laboratoryjny Głównego Urzędu Miar w Kielcach to jedna z najbardziej zaawansowanych inwestycji naukowych w Polsce – obiekt, który łączy najwyższe standardy metrologiczne z architekturą spójną funkcjonalnie, technologicznie i urbanistycznie. Zaprojektowany przez BDM Architekci kompleks nie tylko umożliwia prowadzenie precyzyjnych badań, ale też reprezentuje Polskę na międzynarodowej mapie nauki i inżynierii.

Projekt kampusu Głównego Urzędu Miar w Kielcachdla naukowców i biznesu

Projekt kampusu Głównego Urzędu Miar w Kielcach wyłoniono w drodze konkursu architektonicznego w 2019 roku. Pierwszą nagrodę otrzymała wtedy koncepcja pracowni BDM Architekci to ona została zrealizowana. W czerwcu 2025 roku nowo powstały obiekt otrzymał nagrodę w konkursie o Nagrodę Roku SARP w kategorii budynków publicznych . W uzasadnieniu decyzji jury podkreśliło „unikalne połączenie złożonego programu funkcjonalnego z architekturą krajobrazu. Budynki zorganizowano wokół centralnego dziedzińca na kaskadowo uformowanym zboczu, tworząc spójną, elegancką kompozycję przestrzenną, która łączy efektywność z pięknem i szacunkiem dla topografii”.

Nowy kampus Głównego Urzędu Miar (GUM) został zlokalizowany na kieleckim Telegrafie, na obszernej działce u stóp Góry Hałasa. Powstał jako miejsce prowadzenia zaawansowanych prac rozwojowo-badawczych z zakresu metrologii, został pomyślany, jako wsparcie dla Krajowej Instytucji Metrologicznej, ale także jako miejsce spotkań środowisk badawczych i biznesowych związanych z metrologią branż. Tym samym kampus z jednej strony musiał być zaprojektowany tak, by zapewnić najwyższe standardy i spełnić bardzo specyficzne wymogi techniczne, z drugiej przewidziano tu przestrzeń zieloną, przyjazną użytkownikom, sprzyjającą spotkaniom.

Główny Urząd Miar (GUM) to instytucja z ponad stuletnią historią, której zadaniem jest utrzymanie narodowych wzorców jednostek miar i ich spójność z międzynarodowym systemem SI. Choć dla przeciętnego obywatela działalność GUM sprowadza się często do „piknięć” w radiowym sygnale czasu, rzeczywistość jest znacznie bardziej złożona. To właśnie GUM zapewnia precyzyjne wzorce dla pomiarów masy, długości, dźwięku, elektromagnetyzmu, temperatury czy promieniowania jonizującego. W dobie cyfrowej synchronizacja czasowa do jednej sekundy zyskała strategiczne znaczenie — od systemów bankowych po GPS.

Niezwykłe przestrzenie kampusu GUM w Kielcach

Kampus GUM w Kielcach – to osiem budynków rozstawionych luźno na wśród zieleni i przestrzeni wspólnych. W skłąd kompleksu weszło sześć obiektów laboratoryjnych oraz dwa budynki administracyjno-warsztatowe. W laboratoriach będą prowadzone badania np. z zakresu akustyki i drgań, czasu i częstotliwości, długości, masy, termometrii czy metrologii interdyscyplinarnej. Wśród wielu wyzwań projektowych była konieczność całkowitego wyizolowania pomieszczeń laboratoriów od otoczenia. W opisie technicznym budowy można przeczytać min. „O skali wyzwań technicznych niech świadczy zastosowanie 100 tonowych bloków żelbetowych opartych na tłumikach elastomerowych jako balastów stabilizacyjnych pod pomieszczeniami laboratoryjnymi szczególnie wrażliwymi na drgania, czy obudowach laboratoriów w potrójnym układzie box-in-box w najwyższych klasach czystości, a jednocześnie spełniających funkcję klatek Faradaya. W laboratoriach akustycznych zrealizowano niemalże lewitujące żelbetowe kubiki wypełnione 2,5 metrowej grubości izolacją tłumiącą dającą idealne warunki całkowitego braku echa. W wielu pomieszczeniach zaprojektowano wyrafinowane systemy utrzymywania niezwykle precyzyjnych i stabilnych parametrów środowiskowych takich jak temperatura, wilgotność i prędkość przepływu powietrza. Osiągnięte efekty warunków laboratoryjnych stawiają nowy kampus w Kielcach w światowej czołówce technologicznej na świecie”. Na terenie kampusu znalazło się także najcichsze miejsce w Europie: nowoczesna komora akustyczna.

Budynki kampusu zyskały proste, kubiczne formy i kameralną skalę. Ich elewacje wykonano z tynkowanych na kolory ziemi prefabrykatów; okna, drzwi, kładki i łączniki, infrastruktura techniczna itp. wykonane zostały ze stali i szkła.

Koncepcja box-in-box-in-box w kampusie GUM

Realizacja kampusu GUM była przedsięwzięciem o bezprecedensowym stopniu skomplikowania technologicznego. Projekt zakładał osiągnięcie parametrów środowiskowych rzadko spotykanych nawet w laboratoriach przemysłowych. Wymagania dotyczące stabilności temperatury, wilgotności, tłumienia drgań (nawet do częstotliwości 2 Hz), czystości powietrza, izolacji elektromagnetycznej — wymusiły opracowanie całkowicie prototypowych rozwiązań technicznych.

Zastosowano koncepcję tzw. box-in-box-in-box, czyli niezależnych, odizolowanych konstrukcyjnie i technologicznie modułów laboratoryjnych. Każdy element — od fundamentu po sufit — został oddzielony wibracyjnie, a systemy wentylacji, ogrzewania i zasilania zaprojektowano tak, by nie wprowadzały żadnych zakłóceń. Budynki wyposażono w systemy monitoringu mikroklimatu o najwyższej czułości, a także w zabezpieczenia antywibracyjne rodem z przemysłu kosmicznego.

Wybór lokalizacji poza zwartą tkanką miejską był również decyzją technologiczną. Oddalenie od źródeł drgań — kolei, kopalni, ruchliwych dróg — miało kluczowe znaczenie dla zapewnienia stabilności pomiarów. Ukształtowanie terenu dodatkowo wspomaga naturalną izolację.

Prefabrykacja, powtarzalność modułów i zastosowanie lokalnych materiałów nie tylko obniżyły koszty, ale i wpisują kampus w ideę zrównoważonego budownictwa. Mimo swojej specjalistycznej funkcji, kampus został zaprojektowany tak, aby w przyszłości mógł być rozbudowywany – zarówno o nowe laboratoria, jak i budynki dydaktyczne czy wdrożeniowe.

Świętokrzyski Kompleks Laboratoryjny Głównego Urzędu Miar

Lokalizacja: ul. Wrzosowa 46, Kielce

Inwestor: Skarb Państwa - Główny Urząd Miar Warszawa, Politechnika Świętokrzyska

Projektant: BDM Architekci Sp. z o.o. Warszawa

Wykonawca: Firma Budowlana Anna-Bud Sp. z o.o. Bilcza

Realizacja: 2024

Źródło zdjęć: https://www.gum.gov.pl/pl/kampus/galeria-zdjec

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera