Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera


Zmarł Wacław Zalewski

 

Czas czytania: ~ 3 min


29 grudnia, w wieku 99 lat zmarł jeden z najwybitniejszych polskich konstruktorów, współautor katowickiego Spodka i warszawskiego Supersamu, Wacław Zalewski.

 

z88dO4Bh3Jr6AzijPdGna6j2wg9HI5YhidJvBhafKaNrx0hQbHv3KCjqkUqq_1111.JPG

Fot. Dworzec w Katowicach; źródło Młody Technik, nr 10,1973, zdjęcie w domenie publicznej


Wacław Zalewski urodził się w 1917 roku w okolicach Żytomierza na terenie dzisiejszej Ukrainy. Po ukończeniu liceum im. Tadeusza Czackiego rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej, jednak przed wybuchem II wojny światowej nie zdążył obronić dyplomu – oficjalnie więc inżynierem został po wojnie, studia dokończywszy na Politechnice Gdańskiej. Do 1962 roku, kiedy to na stałe wyjechał z Polski pracował jako konstruktor w Biurze Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego „Bistyp” w Warszawie, był też wykładowcą na Politechnice Warszawskiej.

L9RhcgDA6L3QA22b6n9HS9nGvcwMAZOenSzXmuWunxLyobokDxGVn7mgHpqM_22222.jpg

Fot. Spodek, Katowice, fot. Franz84, Wikimedia, CC BY-SA 3.0


Wacław Zalewski pracował z wieloma znanymi architektami. Najważniejszą była współpraca z zespołem Macieja Gintowta i Macieja Krasińskiego, z którymi projektował katowicki Spodek. W przypadku tej budowli (jej projektowanie rozpoczęło się w 1959 roku, halę oddano do użytku w 1971) rola Wacława Zalewskiego była bardzo duża: to konstruktor zaproponował niezwykły kształt dla hali widowiskowo-sportowej. Był on nie tylko wynikiem wyobraźni, ale i potrzeb: Spodek stanął na terenie szkód górniczych i jego futurystyczny kształt miał zapewnić bryle większą wytrzymałość i stabilność.

Lh65kB5Bo8fUqQxGhFDeJ0YoWafcVYRjSZDzGJ5SME17WNgb2L5ZwkpOiS1V_33333.jpg

Fot. Spodek, Katowice, fot. Halaston, Wikimedia, CC BY-SA 3.0


Wacław Zalewski wymyślił też oryginalną i bardzo nowoczesną konstrukcję dachu nad warszawskim pawilonem handlowym Supersam (oddany do użytku w 1962 roku, rozebrany w 2006). Rozpięty na stalowych linach, oparty na nowatorskim systemie słupów rozpierających i lin ściągających falujący dach, unoszący się bez żadnych podpór nad ogromną przestrzenią sklepu samoobsługowego oraz nad częścią gastronomiczną jest do dziś opisywany w prawie wszystkich podręcznikach do architektury na całym świecie. Konstrukcji tej poświęcano wykłady, jej opracowanie było jednym z głównych powodów, dla których Wacław Zalewski został zaproszony do prowadzenia wykładów w Massachusetts Institute of Technology.

fjtHUjRITCL65IufU2U7mag2NXrDPPtRXZyzZVHLD4By8vdmLifjnR4TyeDQ_44444.jpg

Fot. Spodek, Katowice, fot. WhiskeySix, Wikimedia, GFDL


Wacław Zalewski w Polsce pracował przy projektowaniu wspomnianych „ikon” - Spodka i Supersamu, ale jego konstrukcyjne pomysły wykorzystano także w budowie m.in. dworca w Katowicach, hal sportowych (np. warszawskiego Torwaru) oraz hal fabrycznych (w Mińsku Mazowieckim, Wyszkowie, Łodzi). W 1962 roku Zalewski wyjechał do Wenezueli – tam dalej projektował konstrukcje różnego rodzaju obiektów, od dużych hal po budynki mieszkalne. Pracował dla wenezuelskiego Ministerstwa Robót Publicznych, a także wykładał na uniwersytecie w mieście Merida. Informacje o jego wielkim talencie inżynieryjnym oraz zdolnościach pedagogicznych dotarły do USA, skąd przyszła oferta pracy na najlepszej technicznej uczelni świata, Massachusetts Institute of Technology.

Hiy8XiDIQO7Fj4m1HA2mLHiH79jiC4ZAfJrXkdXwFXsS8wejA08vEoM1jY3l_5555.jpg

Fot. Supersam, Warszawa, zdjęcie w domenie publicznej


Wacław Zalewski był wykładowcą MIT od 1966 do 1988 roku, kiedy to oficjalnie przeszedł na emeryturę. Wykształcił kilka pokoleń inżynierów, opatentował także kilka technicznych pomysłów. Zmarł w Bostonie, 29 grudnia 2016 roku. Miał 99 lat.


Podepnij swój artykuł

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!
Postaw mi kawę na buycoffee.to

tagi

Antonio Gaudi będzie świętym?
Antonio Gaudi będzie świętym?

Kilka dni temu papież Franciszek zaaprobował dekret o heroiczności cnót hiszpańskiego architekta Ant ...

Internauci zdecydowali. Znamy zwycięzców głosowania w plebiscycie Polska Architektura XXL 2024
Internauci zdecydowali. Znamy zwycięzców głosowania w plebiscycie Polska Architektura XXL 2024

Znamy wyniki głosowania internautów w ramach siedemnastej edycji Plebiscytu Polska Architektura XXL. ...

Ceglane dworce odzyskują blask
Ceglane dworce odzyskują blask

Na chwilę przed wielkanocnymi podróżami świątecznymi prezentujemy kolejne dwa budynki dworcowe, któr ...

KOMENTARZE
Komentarze
Brak komentarzy
Zaloguj się, aby dodać komentarz

Kraj
ZOBACZ TAKŻE

PRACA:
Zatrudnię
  • Zatrudnię

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera