Powrót Louisa Kahna

Niemal 40 lat po śmierci Louisa I. Kahna w Nowym Jorku powstanie pierwszy zaprojektowany przez niego dla tego miasta obiekt – w październiku tego roku zakończy się realizacja Parku Czterech Wolności będącego hołdem dla prezydenta Franklina D. Roosevelta.

Historia projektu sięga końca lat 60. XX wieku, kiedy to zapadła decyzja, żeby nowojorską Welfare Island nazwać imieniem 32 prezydenta USA. Ówczesny burmistrz Nowego Jorku, John Lindsay, zaproponował, by na wyspie powstał pomnik poświęcony tej ważnej postaci. W 1973 r. stworzenie jego koncepcji powierzono legendarnemu amerykańskiego architektowi, Louisowi I. Kahnowi (1901-74), który zresztą osobiście podziwiał Roosevelta.

Louis Kahn zaproponował utworzenie na wyspie monumentu w formie parku. Zajmujące powierzchnię 1,6 hektara założenie Four Freedom Park powstać miało na południowym krańcu wyspy, a motywem przewodnim jego koncepcji stały się przysługujące każdemu człowiekowi cztery podstawowe wolności, o jakich Roosevelt mówił w słynnym przemówieniu wygłoszonym w styczniu 1941 r. – wolność słowa i wypowiedzi, wolność wyznania oraz wolność od ubóstwa i strachu.

Jedną z cech, które Kahn cenił u Roosevelta szczególnie, była jego wiara, że wszystkie problemy można rozwiązać na drodze dyskusji, bez uciekania się do przemocy – tak jak w przypadku rodziny zasiadającej przy wspólnym stole. W swoim projekcie Kahn stworzył architektoniczną interpretację tej idei – 'Pokój', czyli plac o powierzchni 6,5 metra kwadratowego, z trzech stron otoczony wysokimi, granitowymi ścianami i symbolizujący spokój i kontemplację. Na otaczających 'Pokój' ścianach, a także w innych miejscach parku, pojawiają się cytaty z poświęconego wolności przemówienia Roosevelta.

Wykorzystując perspektywę narzuconą przez trójkątny kształt działki, Kahn stworzył oś widokową kierującą wzrok zwiedzających w stronę wielkiego, brązowego popiersia Roosevelta ulokowanego w centralnym miejscu placu. Projekt wykonanego z brązu posągu jest dziełem amerykańskiego rzeźbiarza, Jo Davidsona, który stworzył go podczas pierwszej kadencji Roosevelta w 1933 r.

Drugim tematem, który zainspirował Kahna, było żeglarstwo jako hołd dla miłości Roosevelta do morza. Symetryczny projekt założenia oparty jest na centralnej osi, podobnie jak ma to miejsce w architekturze okrętów. W ten sposób park staje się zwróconym w stronę Oceanu Atlantyckiego 'dziobem' łodzi, jaką jest sama wyspa.

Kahn zdążył skończyć swój projekt tuż przed nagłą śmiercią na atak serca w 1974 r., jednak realizacji przeszkodziła zapaść finansowa w USA , na skutek której gubernator stanu Nowy Jork i burmistrz miasta ogłosili bankructwo. Koncepcja trafiła do szuflady, gdzie przeleżała kilkadziesiąt lat, aż w końcu – dzięki staraniom rodziny i organizacji zrzeszających architektów – budowa Franklin D. Roosevelt Four Freedoms Park rozpoczęła się 29 marca 2010 r.

Fot. Louis I. Kahn Collection, University of Pennsylvania and the Pennsylvania Historical and Museum Commission

Kamień węgielny wmurowany został we wrześniu 2010 r., a główny plac został ukończony rok później. W kwietniu tego roku na terenie parku zakopano kapsułę ze stali nierdzewnej z pamiątkami po 32. prezydencie USA. W tej chwili trwają prace wykończeniowe, a park-pomnik ma być gotowy w październiku 2012 r. – 40 lat po tym, jak zapadła decyzja o jego utworzeniu.

Fot. Franklin D. Roosevelt Four Freedoms Park, LLC

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera