MultiPly – drewniana architektura przyszłości

„Drewno to materiał przyszłości. To jedyna odpowiedź na wszystkie bolączki współczesności” - mówił Andrew Waugh podczas London Design Festival. Ceniony brytyjski architekt, twórca pracowni Waugh Thistleton jest znany z innowacyjnych i odważnych projektów. W tym roku jego najgłośniejszą realizacją architektoniczną był MultiPly, prototypowa konstrukcja z powtarzalnych, drewnianych elementów. Choć na razie pokazana w Londynie jako eksperyment, ma szansę stać się nie tylko przyczynkiem do szerokiej, międzynarodowej debaty o roli drewna we współczesnej architekturze, ale i inspiracją dla samych architektów do sięgania po ten materiał.

Zobacz, co to jest MultiPly

MultiPly – to realizacja architektoniczna, która powstała dzięki współpracy trzech podmiotów. Jednym była wspomniana już pracownia architektoniczna Waugh Thistleton, drugim – znana na całym świecie firma inżynieryjna Arup, trzecim - American Hardwood Export Council (AHEC), zajmujący się edukowaniem w dziedzinie budowania z drewna i promowaniem najbardziej nowoczesnych materiałów. Bo w przypadku MultiPly nie tylko forma architektoniczna miała znaczenie. Wielką wagę miał także zastosowany do budowy rodzaj drewna, a nawet sposób jego obróbki.

MultiPly powstało z krzyżowo klejonego drewna z tulipanowca amerykańskiego. Ten budulec ma właściwie same zalety. Tulipanowiec rośnie bardzo szybko – łatwo więc pozyskiwać z niego deski, wciąż odnawiając jego plantacje. Drzewo to jest trwałe i wytrzymałe, a poddanie go technologii CLT (krzyżowego klejenia) tylko te walory wzmacnia. Konstrukcja MultiPly, wykonana w całości z tulipanowca amerykańskiego, po raz pierwszy została światu zaprezentowana we wrześniu 2018 roku na nowym dziedzińcu Victoria & Albert Museum. Warto dodać, że ów dziedziniec został oddany do użytku niedługo wcześniej: za sprawą projektu architektonicznego samej Amandy Levete pod posadzką placu powstały zupełnie nowe, podziemne przestrzenie muzealne, a na powierzchni stworzona została imponująca, nowoczesna, lśniąca w słońcu ceramiczna konstrukcja. Co ważne, i co podkreśla Andrew Lawrence z pracowni Arup, która odpowiadała za projekt konstrukcji nowego dziedzińca, przestrzeń ta nie była projektowana z myślą o budowaniu tu trzykondygnacyjnych budynków! „Wisząca” nad częścią podziemną muzeum posadzka dziedzińca miała dźwigać najwyżej wycieczki turystów… Jak więc było możliwe postawienie tu sporej, kilkupoziomowej konstrukcji? Otóż obiekty, zbudowane z klejonego krzyżowo tulipanowca amerykańskiego są nie tylko odporne i wytrzymałe, ale i… bardzo lekkie.

Projekt architektoniczny przyszłości

MultiPly – to nie tylko reklama materiału czy popis zdolności projektowych jego twórców. To obiekt, który jest ważnym głosem w międzynarodowej debacie na temat największych problemów współczesnej architektury. A jest wśród nich dramatyczny i widoczny coraz bardziej w kolejnych częściach świata brak dostępnych, niedrogich mieszkań. To zjawisko dotyka zarówno Londyn i Berlin, jak Warszawę. Twórcy MultiPly są zgodni: podobne do tej konstrukcje są ratunkiem. Stosunkowo niedrogie (tulipanowiec rośnie szybko), wytrzymałe, elastyczne, odporne na warunki zewnętrzne, doskonale nadają się do prefabrykowania (co obniża koszty). Dzięki obróbce termicznej takie drewno nie gnije, jest doskonale znosi mpoknięcie i schnięcie, jest stabilne. Budowanie z takiego drewna jest szybkie oraz – co ważne – czyste, tzn. nie wytwarza się przy tej okazji hałas czy pył. Co więcej, jest też ekologiczne – ma mniejszy od tradycyjnych materiałów ślad węglowy. I – co już zostało powiedziane – konstrukcje z tego budulca są lekkie, można je więc stawiać nawet na… dachach innych budynków.

Podczas spotkania z dziennikarzami, zorganizowanego przy okazji prezentacji konstrukcji architektonicznej MultiPly w Londynie Andrew Waugh i  Andrew Lawrence byli zgodni: realizacje podobne do MultiPly lub inspirowane zastosowanymi tu rozwiązaniami mogą realnie przyczynić się do poprawy sytuacji mieszkaniowej w wielu miejscach na świecie. Andrew Lawrence, inżynier z najbardziej znanej na świecie przecież pracowni Arup, swoim autorytetem poświadczał, że z krzyżowo klejonego drewna z tulipanowca amerykańskiego można bez kłopotu zbudować nowoczesne i w pełni funkcjonalne nawet 5- i 10-kondygnacyjne budynki mieszkalne (co ciekawe, konstruktor poddawał krytyce ostatnie eksperymenty budowania drewnianych wieżowców, uważając je za nieprzytajającą do realiów ekstrawagancję). Z drewna CLT z tulipanowca można budować także gmachy użyteczności publiczej; badania pokazują, ze dzieci, które uczą się w szkołach, w bryłach których pojawia się drewno, lepiej się koncentrują, są spokojniejsze i mają lepsze wyniki w nauce.

Konstrukcja architektoniczna MultiPly, zbudowana z powtarzalnych elementów – 17 jednakowych, kubicznych modułów – jest łatwa w transporcie i ponownej budowie. Dowód na to można do połowy stycznia 2019 roku oglądać w Londynie. Pierwotna budowla MultiPly z dziedzińca Victoria&Albert Museum już zniknęła, jednak w kolejnych miesiącach podobną realizacją – z sześciu modułów – można oglądać przed wejściem do The Building Centre, gdzie swoją siedzibę ma m.in. organizacja New London Architecture (26 Store Street, WC1E 7BT).

Zobacz galerię zdjęć realizacji architektonicznej

Więcej informacji o drewnie z klejonego krzyżowo tulipanowca amerykańskiego znaleźć można na americanhardwood.org.

Projekt architektoniczny MultiPly szeroko opisali jego projektanci: waughthistleton.com

Zdjęcia: Ed Reeve

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera