Zmarł Arata Isozaki

„Kiedy byłem wystarczająco duży, by zacząć rozumieć świat, moje miasto spłonęło doszczętnie. Bomba atomowa, która została zrzucona na Hiroszimę unicestwiła miasto, więc moim pierwszym doświadczeniem w architekturze była pustka - brak architektury, a także brak miast - więc zacząłem myśleć o sposobach ich odbudowy” – te słowa zmarłego 29 grudnia 2022 roku japońskiego architekta przypomniała po jego śmierci Mazowiecka Okręgowa Izba Architektów RP. Pokazują one kontekst, w którym dorastał urodzony w 1931 roku twórca, zdarzenia które naznaczyły nie tylko los jego samego, ale i całego jego pokolenia.

Słynny japoński architekt

Arata Isozaki w 2019 roku zdobył Nagrodę Pritzkera, najważniejszy laur, jaki za całokształt twórczości może otrzymać architekt. Nie było w tej decyzji jury kontrowersji – to architekt, który bez wątpienia na nią zasłużył. Jego niezwykle bogaty dorobek – to historia japońskiej (i w ogóle, współczesnej) architektury w pigułce. Początkowo Isozaki fascynował się ciężkimi, betonowymi formami. Można to zapewne wytłumaczyć wojennymi doświadczeniami, w wielu miejscach świata po tragedii II wojny światowej wydawało się, że budować trzeba ciężkie, masywne, odporne dające bezpieczeństwo gmachy. Kiedy jednak świat zaczął się w XX wieku normalizować, Isozaki zaczął tworzyć obiekty o niezwykle autorskich formach. Choć wiele z nich wpisuje się do nurtu postmodernizmu, każda z nich jest inna, skrojona na miarę miejsca, dla którego ją zaprojektowano i potrzeb, którym miała służyć. Mówi się, że Isozaki zmodernizował Japonię – kiedy ta dźwigała się po klęsce II wojny światowej i tragedii związanej z wybuchami atomowymi wszystko w tym kraju trzeba był niejako wymyślić na nowo. Isozaki okazał się ważną postacią w dziedzinie architektury, wywarł wpływ na kolejne pokolenia projektantów.

Falująca bryła nad Wisłą

Ale Arata Isozaki jest także architektem dobrze znanym w Polsce. To on zaprojektował Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie, najbardziej niezwykły gmach zbudowany w Polsce w latach 90. W 2019 roku, gdy Japończyk otrzymał Nagrodę Pritzkera przypominane było jego wspomnienie związane z poznaniem Andrzeja Wajdy, który był pomysłodawcą i fundatorem Mangghi i z tym projektem: „Poznałem Andrzeja Wajdę w Tokio w 1987 roku, kiedy dowiedziałem się o jego idei wybudowania w Krakowie "centrum japońskiego". Historia jego długoletniej fascynacji sztuką japońską pozwoliła mi zrozumieć tajemnicę stałego, silnego wpływu filmów Andrzeja Wajdy na nas, Japończyków, mimo wielkiej odległości - dosłownie i w przenośni - jaka dzieli nasze kraje. Rok później odwiedziłem po raz pierwszy Kraków, aby wybrać miejsce pod przyszłą budowę. Zdecydowaliśmy wówczas wspólnie, że najlepszą lokalizacją jest ta naprzeciw zamku wawelskiego, po drugiej stronie Wisły, pozwalająca włączyć widok monumentalnego wzgórza Wawelu w architektoniczną kompozycję Muzeum. Ponieważ miejsce to widać dobrze ze wzgórza, starałem się przyszłą budowlę wkomponować w meandry Wisły, tak by nie zakłócić trwającej od dawien dawna szczególnej atmosfery tej przestrzeni. Konstrukcję dachu tworzy kilka przecinających się fal spływających jakby z biegiem rzeki. Ściany wykończone są wydobywanym w Polsce piaskowcem, we wnętrzu zaś, zgodnie z miejscową tradycją, użyłem cegły i drewnianych konstrukcji. Pragnąłem, aby ten budynek zapuścił korzenie w polskiej ziemi podobnie jak sztuka japońska, która zadomowiła się tu dzięki kolekcji Jasieńskiego”. Warto pamiętać, że krakowski gmach Arata Isozaki stworzył we współpracy z Krzysztofem Ingardenem i Jackiem Ewý.

Zobacz największe dzieła architekta

Źródło zdjęć: pritzkerprize.com

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera