Multi-use na stadionie

W centrum fińskiego Tampere zrealizowano architektoniczny eksperyment, który udowadnia, że funkcje mieszkaniowe i sportowe mogą ze sobą współistnieć. Hybrydowy projekt autorstwa JKMM Architects łączy stadion piłkarski z przestrzenią mieszkalną i usługową, zwiększając intensywność zabudowy w centrum miasta. To więcej niż nowoczesny stadion – to szukanie odpowiedzi na pytanie, jak projektować gęste miasta.

Nowe centrum miasta wokół stadionu

Zlokalizowane w śródmieściu Tampere osiedle połączone ze stadionem to przykład dogęszczenia przestrzeni przy zachowaniu zrównoważonych proporcji funkcjonalnych. Ponieważ obiekty drużyny Ilves Tampere przestały spełniać wymogi fińskiej ligi, miasto postanowiło nie tylko wybudować nowy stadion, ale też kompleksowo przemyśleć sposób zagospodarowania tej centralnie położonej działki. Konkurs architektoniczny zorganizowany w 2014 roku miał dać odpowiedź na pytanie, jak połączyć sportową funkcję z intensywnym, wielofunkcyjnym programem urbanistycznym. Zwycięska koncepcja JKMM Architects proponuje właśnie takie rozwiązanie: stadion jako jądro kwartału, otoczony przez zabudowę mieszkaniową i usługową.

Projekt wpisuje się w nowoczesne miejskie strategie rozwoju, w których miasto kompaktowe i zrównoważone ma zapewniać różnorodność blisko położonych funkcji – aby uniknąć rozlewania się tkanki miejskiej. Realizacja ma powierzchnię użytkową 50 000 m² i stała się nie tylko stadionem, ale też nowym fragmentem miasta, w którym mieszkanie, rekreacja, zakupy i kibicowanie dzieją się obok siebie – choć niekoniecznie razem.

Stadion, który żyje także poza meczami

Główna idea projektu polega na maksymalnym wykorzystaniu terenu poprzez nadanie mu funkcji nie tylko sportowych, ale i mieszkaniowych, komercyjnych oraz rekreacyjnych. Oprócz stadionu, kompleks oferuje 256 mieszkań na wynajem i na sprzedaż, lokale handlowe, restauracje, supermarket i podziemny parking. Kluczowe dla koncepcji urbanistycznej było zorganizowanie przestrzeni tak, aby wszystkie funkcje współistniały, ale jednocześnie nie zakłócały się nawzajem.

Stadion umieszczono centralnie, a dwie bryły mieszkalne flankujące boisko po obu stronach rozmieszczono w sposób stopniowany – ich wysokość zmienia się od niższych przy ulicy po wyższe, sięgające 10–12 kondygnacji w środkowej części. Właśnie z tych najwyższych pięter można spoglądać na boisko – to jedyny wizualny kontakt mieszkań z funkcją sportową. Wszystkie mieszkania zwrócone są bowiem loggiami wyłącznie na zewnątrz kwartału – na ulice po stronie wschodniej i zachodniej. Część stadionowa pozostaje więc „niewidzialna” dla większości lokatorów.

Cztery wspólne dachowe tarasy, dostępne dla wszystkich mieszkańców, również otwierają się wyłącznie na ulicę. Takie rozwiązanie nie tylko ogranicza kontakt z hałasem, ale też zachowuje prywatność przestrzeni mieszkalnej, mimo że za ścianą odbywają się wydarzenia sportowe z udziałem tysięcy kibiców.

Płynna sylweta jako spoiwo

Architektura kompleksu opiera się na wyrazistej formie dachu, który – choć technicznie oddzielony – wizualnie integruje stadion z sąsiadującymi budynkami mieszkalnymi. Charakterystyczne, falujące zadaszenie podwieszone na czterech pylonach tworzy silny akcent przestrzenny i zarazem ikonę nowej dzielnicy. Dach łączy trybuny stadionu z zabudową mieszkaniową, podkreślając spójność całego założenia mimo fizycznej separacji jego części funkcjonalnych.

Elewacje budynków mieszkaniowych są proste, oszczędne w formie, utrzymane w jasnych tonacjach – to kontrastuje z dynamiczną linią dachu i silnym akcentem stadionu. Ta oszczędność wyrazu służy celom praktycznym: podkreśla funkcję mieszkaniową i zapewnia neutralne tło dla bogatego życia miejskiego dziejącego się dookoła. Użycie rytmicznych loggii na elewacjach mieszkaniowych porządkuje bryłę, a jednocześnie tworzy dla mieszkańców przestrzeń półprywatną.

Akustyka, dylatacja i konstrukcja

Jednym z największych wyzwań projektu była konieczność zapewnienia mieszkańcom komfortu akustycznego. Aby rozwiązać ten problem, architekci zastosowali kilka rozwiązań technicznych. Po pierwsze, przestrzenie mieszkalne zostały całkowicie odseparowane od strefy stadionu – zarówno funkcjonalnie, jak i konstrukcyjnie. Choć dach sprawia wrażenie jednej płynnej całości, w rzeczywistości pomiędzy konstrukcją stadionu a budynkami mieszkalnymi znajduje się 5-centymetrowa dylatacja.

Po drugie przestrzenie bezpośrednio przylegające do trybun to jedynie klatki schodowe i pomieszczenia techniczne – żadne mieszkanie nie ma okien wychodzących na boisko. Po trzecie, w oknach zastosowano specjalistyczne pakiety szyb o wysokiej klasie izolacyjności akustycznej, dzięki czemu hałas z wydarzeń stadionowych nie przedostaje się do wnętrza.

System konstrukcyjny stadionu i części mieszkalnej został zaprojektowany oddzielnie – zastosowano niezależne fundamenty i systemy nośne. Dzięki temu udało się nie tylko zoptymalizować konstrukcję, ale także zapobiec przenoszeniu drgań i dźwięków pomiędzy funkcjami. Całość została zrealizowana z dbałością o energooszczędność i trwałość – zgodnie ze skandynawskimi standardami projektowania proekologicznego.

Stadon z dodatkowymi funkcjami w Tampere - metryczka projektu

Projekt: JKMM Architects

Realizacja: 2024

Foto:JKMM Architects Tuomas Uusheimo

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera