Tożsamość cegły

architektura wschodniej europy

 

W architekturze współczesnych Węgier pierwszoplanową postacią jest cegła. Węgierski krajobraz jest nizinny. Jest zdominowany przez otynkowane domy. Cegła wydaje się więc czymś obcym. Ta obcość została jednak przezwyciężona przez rozwijającą się od końca 19 wieku nową tradycję. Obserwujemy coraz częstsze wykorzystanie tego materiału. Można pokusić się nawet o postawienie tezy: o tożsamości współczesnej achitektury węgierskiej decyduje cegła. Być może do opisu tej sytuacji potrzebne jest wprowadzenie zupełnie nowego pojęcia. Tym pojęciem jest „architektura postorganiczna”. W architekturze postorganicznej spotykają się z jednej strony druga i trzecia fala reakcji na architekturę organiczną związaną przede wszystkim z postacią Imre Makovecza. Z drugiej zaś łączą się tutaj formalne i kulturalne dążenia tych architektów, którzy kontynuują tradycję północnoeuropejskiego modernizmu tworzonego z wykorzystaniem cegły. Korzystam przy tym z określenia “postorganiczna” z dwóch powodów. Po pierwsze w znaczeniu tego słowa znajduje się wskazówka, że zarówno czasowo, jak i politycznie ta architektura jest kontynuatorką klasycznej architektury organicznej. W dzisiejszych demokratycznych czasach nie można mówić o takiej niechęci do organicznej architektury, jaka miała miejsce przed 1989 rokiem. Po drugie – duża grupa węgierskich architektów sprzeciwiała się ujednolicającym tendencjom panującym w tamtejszej architekturze w latach 1945 - 1989. Zaowocowało to radykalnym zwrotem w kierunku regionalnych materiałów i tradycji. Architekci rozwijali, odkrywając także postać Kennetha Framptona, regionalizm w architekturze. Swoje odejście od modernizmu definiowali jako postmodernizm. I ten regionalizm okazał się zwrotem w kierunku cegły, która szybko awansowała do rangi symbolu związku pomiędzy budynkiem i otoczeniem. Badanie i uprawianie tej relacji jest żródłowo związane z architekturą organiczną. Dlatego też określenie „postorganiczna” doskonale pasuje architektury organicznej odwołującej się do postmodernistycznych identyfikacji. Ta postorganiczna architektura powstała w zderzeniu dwóch całkowicie obcych kierunków. Z jednej strony nowa fala klasycznej architektury organicznej oraz i miłośnicy północnego reginalizmu cegły poświęcają wiele energii na badania tzw. genius loci i na interpretację tradycji. Z drugiej zaś obie te grupy charakteryzuje krytyczna niechęć do tzw. architektury gwiazdorskiej oraz modnych trendów lansowanych przez media. Ten opór widać w niechęci do kolorowych magazynów architektonicznych, w sceptycyźmie wobec wpływów zagranicznych i w akcentowaniu w architekturze tego, co osobiste. Oraz oczywiście w wykorzystaniu cegły. Wprawdzie używa się także innych materiałów np. drewna owocowego, ale jest to jednak znacznie rzadsze. Cegła uznana została za materiał, który jest symbolem zrzucenia balastu wielkiego przemysłu budowlanego stworzonego przez socjalizm. Wykorzystanie cegły to nie tylko więc wynik uznania dla jej nadzwyczajnych właściwości jako materiału, ale także prezentacja pewnych wartości. Mistrzowskie konstrukcje ścian mogą być rozumiane jako rodzaj pewnej manifestacji, jako odpowiedź na nieludzkie i wyobcowujące budownictwo wielkopłytowe pochodzące z wielkich fabryk domów. Nacjonalizacja po dugiej wojnie światowej zniszczyła kompletnie tradycję rzemieślniczą. Od końca lat sześćdziesiątych przemysł budowlany spychał na margines wolność i indywidualny styl architekta. W trakcie budowy wielkich osiedli mieszkaniowych metodą przemysłową nie było mowy o artystycznym podejściu do architektury. Za wielką sensację uchodziło gdy któryś z architektów wywalczył, że jego projekt nie jest realizowany przy wykorzystaniu prefabrykatów żelbetonowych. Trwanie przy cegle stało się symbolem oporu przeciwko przemysłowym metodom budownictwa. Cegła odegrała więc swoją rolę w ocaleniu etosu rzemiosła budowlanego. Wymaga stosowania dokładnie zgodnego z regułami sztuki. Nie daje możliwości zakrycia niedoróbek i błędów. Cegła pozwala też na pracę nad detalem, co było zupełnie niezgodne z gigantomanią państwowych budów. Glina – ziemia ukształtowana ludzką ręką i wypalona w ogniu – stała się pod koniec lat osiemdziesiątych symbolem związku z naturą, krajobrazem i regionem. Glina występuje na większosci powierzchni Węgier. Nie dziwi więc, że lokalnie wytwarzana cegła stała się symbolem przynależności budynku do określonego regionu. Stosowanie tego materiału gwarantowało wpisanie obiektu w kontekst krajobrazu i tradycji. Co jednak z regionami gdzie nie ma gliny ? Pojawił się tam kult cegły rozbiórkowej. Traktowanej jako łącznik pomiędzy przeszłością i teraźniejszością. Zatracająca się trochę w polaryzujących środowisko dyskusjach architektura węgierska znalazła w stosowaniu cegły specyficzny punkt wspólny. Okazała się, że węgierska architektura jest ‘architekturą postorganiczną”. Jej powstanie stymulowały względy etyczne, ale w międzyczasie okazało się też paradoksalnie, że cegła jest aktualnym trendem. Używanie związanych z nią form i materiałów stało się warukiem powodzenia zawodowego. Opisany proces historyczny kształtowania się tożsamości wegierskiej architektury doprowadził do tego, że stosowanie cegły jest dzisiaj modnym trendem wśród młodzieży. „Należeć do klubu” to dzisiaj obowiązek i bilet wstępu do elity. I raz jeszcze okazało się, że to co miało być przeciwko trendom i modom okazało się w ostateczności być „cool”. Andor Wesselényi-Garay Tłumaczenie: Krzysztof Sołoducha Źródło: Baunetz

Obiekt: Gymnasium of Toldy Highschool, Budapeszt Projekt: FÖLDES & CO. ARCHITECTS LTD Realizacja: 2004

Brałeś udział w projekcie? Opowiedz nam swoją historię.

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!

tagi

c poszukuje architekta i asyst...
PL+sp. z o.o. Architektka/Architekt
PPA podczaszy pracownia archit... asystent/ka architekta, wizual...
TOPROJEKT Architekt
ITO Asystent Architekta - Sopot
Warsztat Architektury Pracowni... ZOBACZ WSZYSTKIE

Wykonam wizualizacje wnętrza
Inwentaryzacje architektoniczo...
Szukam praktyk/ pracy
Szukam stażu sierpień- stycze...
Arquitecto
ZOBACZ WSZYSTKIE

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera

Region Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie

Status zawodowy Inny Student Architekt Urzędnik Producent materiałów

Akceptuję regulamin

25 maja 2018 roku zaczęło obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO”, „ORODO”, „GDPR” lub „Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych”). W związku z tym chcielibyśmy poinformować Cię o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich będzie się to odbywało po dniu 25 maja 2018 roku. Poniżej znajdziesz podstawowe informacje na ten temat. O jakich danych mówimy? Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, w tym stron internetowych, serwisów i innych funkcjonalności udostępnianych przez Grupę Sztuka Architektury, w tym zapisywane w plikach cookies, w formularzach kontaktowych, które są instalowane na naszych stronach przez nas oraz naszych Zaufanych Partnerów, tj. firmę Royalad oraz firmę Gemius Polska. Każdemu przysługuje prawo: • Prawo dostępu do danych - prawo do zażądania kopii posiadanych przez nas informacji; • Prawo do sprostowania - prawo do poprawiania nieprawidłowych lub niekompletnych danych, które są w naszym posiadaniu; • Prawo do bycia zapomnianym - w pewnych okolicznościach można złożyć wniosek o usunięcie przechowywanych przez nas danych; • Prawo do ograniczenia przetwarzania - w przypadku spełnienia określonych warunków prawo do ograniczenia przetwarzania danych; • Prawo do przenoszenia - prawo do przekazania danych, będących w naszym posiadaniu do innej organizacji; • Prawo do sprzeciwu - prawo sprzeciwiania się niektórym rodzajom przetwarzania, takim jak na przykład marketing bezpośredni; • Prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, tj. Prezesa Urzędu ds. ochrony danych osobowych. Dane w każdym przypadku podawane są dobrowolnie. W przypadku chęci wycofania zgody na przetwarzanie danych lub wniesienia sprzeciwu, dane, tj. wyłącznie imię i nazwisko, adres e - mail, numer telefonu będą nam także potrzebne, abyśmy mogli precyzyjnie ustalić czyje dane będziemy obowiązani usunąć. Nie będziemy jednak prosić o więcej danych niż podczas ich pobierania. W tym zakresie także dane podawane są dobrowolnie, jednakże ich niepodanie uniemożliwi nam spełnienie prośby, jeżeli nie będziemy w stanie poprawnie zweryfikować tożsamości.

Wyrażam zgodę na zamieszczenie moich danych w bazie KLAXON w celach marketingowych zgodnie z ustawą z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. Nr 133, poz. 833. Zgadzam się na otrzymywanie informacji o charakterze handlowym zarówno ww Spółki jak i podmiotów współpracujących.

Wyrażam zgodę na zamieszczenie moich danych osobowych w bazie KLAXON i wykorzystywanie ich w celach marketingowych w Spółki zgodnie z ustawą z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. Nr 133, poz. 833.

ZAPISZ MNIE