Konstrukcja vs destrukcja

Romantyczni artyści lubowali się w widoku ruin – pełnych tajemnic, pobudzających wyobraźnię świadków przeszłości, którym nie udało się oprzeć destrukcyjnemu działaniu czasu. Ale nie tylko romantycy dostrzegali tkwiący w nich urok. Potencjał starych, zrujnowanych murów okazuje się kuszący także dla współczesnych architektów. Tyle że zamiast ograniczać się do ich kontemplacji, traktują je raczej jako punkt wyjścia dla nowych interwencji. Budynki powstające w efekcie takich działań są niezwykłym, pełnym napięcia zderzeniem historii ze współczesnością, starych murów z nowoczesnymi materiałami, zwycięstwem konstrukcji nad destrukcją.

Popularność architektonicznych adaptacji jest wynikiem rosnącej świadomości i szacunku dla tego, co zastane, a także dążenia do zachowania dziedzictwa kulturowego w twórczy sposób nie wykluczający mądrych interwencji w zachowaną tkankę architektoniczną. Burzenie, by na gołym kamieniu stawiać nowe obiekty, stało się po prostu niemodne, tym bardziej, że stare budynki, a nawet ich ruiny ze świetnym skutkiem można adaptować do nowych celów, dostosowując do współczesnych funkcji i potrzeb dzisiejszych użytkowników – zarówno w przypadku gmachów publicznych, jak i inwestycji prywatnych.

Ze względu na dużą dostępność masowo popadających w ruinę budynków poprzemysłowych, są one jednym z częściej adaptowanych obiektów, zyskując nowe funkcje jako centra kultury, biznesu i miejskiego życia. Przykładem takiej metamorfozy jest zaprojektowana przez biuro Jacquesa Herzoga i Pierre'a de Meurona Elbphilarmonie w Hamburgu – jeden z najbardziej spektakularnych i najbardziej skomplikowanych obiektów realizowanych w Europie w ostatnich latach. Szklana konstrukcja filharmonii powstała bowiem na dachu dawnego magazynu portowego zbudowanego w 1963 r. na podstawie koncepcji Wernera Kallmorgena. Projektując nowy gmach, Herzog i de Meuron postawili na śmiałą konfrontację tradycji i nowoczesności – zestawienie monumentalnego budynku z czerwonej cegły z nadbudowaną na nim nowoczesną, szklaną, lekką i chłodną strukturą. Obiekt, którego otwarcie zaplanowano na 2013 r., jeszcze w trakcie budowy zyskał status symbolu rewitalizacji terenów portowych Hamburga i wizytówką całego założenia Haffen City.

Adaptowanie pozostałości dawnych budynków do nowych potrzeb wymaga inteligentnego i wrażliwego podejścia do zastanej struktury i materiału, z jakiego została zrobiona. Kluczową kwestią wydaje się zrozumienie, w jaki sposób możliwe jest jej zachowanie przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa i spełnieniu nowoczesnych standardów. Częstą praktyką jest dążenie do zachowania choćby fragmentów niegdysiejszych zabudowań w oryginalnej formie i uzupełnienie ich o współczesny 'implant' – nową konstrukcję, która mieści zasadniczą przestrzeń użytkową. Takie działania dotyczą najczęściej 'resztek' budynków, które stanowią integralny element otoczenia, a ich zachowanie służy harmonijnemu wpisaniu nowych obiektów w historyczny kontekst.

Na taką metodę postawili architekci z londyńskiego biura Haworth Tompkins projektując pracownię i dom dla gości kampusu muzycznego Snape Maltings na wybrzeżu Suffolk w Wielkiej Brytanii. Dovecote Studio – jak sama nazwa wskazuje – powstało w ruinach wiktoriańskiego gołębnika. W resztki XIX-wiecznych murów wstawiona została nowa konstrukcja ze stali kortenowej, która zajmuje tyle samo miejsca, co oryginalny budynek i także ma spadzisty dach. Stalowe płyty, z których zbudowany jest dom, zostały na miejscu zespawane, a następnie umieszczone za pomocą dźwigu w ceglanej skorupie. Zastane ruiny pozostały niemal nietknięte, a proces ich starzenia nie został sztucznie zatrzymany. Zachowane zostały istniejące otwory okienne, a nawet rośliny, które zdążyły się już zadomowić w starych murach. Interwencję ograniczono do naprawienia kilku ubytków zagrażających stabilności obiektu.

W ciekawy sposób stare, kamienne mury wykorzystali także architekci z pracowni Orgânica Arquitectura projektując dom mieszkalny w miejscowości Sintra w Portugalii. Dostawiając nową bryłę o stalowej konstrukcji umieścili ją w pewnej odległości od oryginalnych ścian, a powstałą w ten sposób przestrzeń wykorzystali jako kameralny, osłonięty dziedziniec, na który wychodzi przeszklona na całej wysokości elewacja nowego domu.

Nawet jeśli zastana struktura jest w tak złym stanie, że nie nadaje się do renowacji, architekci dążą często do zachowania przynajmniej jej fragmentu, by w ten sposób zachować ducha miejsca. Kolejnym przykładem takiej metody jest adaptacja budynków dawnej stajni na pracownie duńskich artystów, którą zaprojektowali architekci z biura Svendborg Architects. W zastane mury stajni wpisali oni nową bryłę nakrytą przeskalowanym, spadzistym dachem, w którym umieszczono świetliki zapewniające dobre doświetlenie wnętrz. Kontrast między czarną powierzchnią nowej struktury pokrytej anodowanym aluminium a białymi ścianami pozostałymi po dawnym obiekcie nadaje budynkowi dynamiczny, unikatowy charakter, podkreślając jednocześnie tradycyjną estetykę otaczających zabudowań nakrytych słomianymi dachami.

Projektując dom w Charrat w kantonie Valais szwajcarskich Alpach architekci z genewskiej pracowni Clavienrossier zmuszeni byli do wyburzenia większej części zastanych murów, pozostawiając jedynie część elewacji starego domu i sąsiadującej z nim stodoły, oryginalne podłogi i piwnice. Zasadnicza interwencja polegała na zastąpieniu pierwotnych, dwuspadowych dachów dwoma betonowymi, fasetowo ukształtowanymi bryłami mieszczącymi dodatkowe kondygnacje mieszkalne. Jasny kolor i gładkie powierzchnie ich ścian tworzą zdecydowany, intrygujący kontrast z szarymi, kamiennymi murami.

Imponującym przykładem wykorzystania średniowiecznych murów jest z kolei rozbudowa muzeum sztuki nowoczesnej w zamku Moritzburg w niemieckim Halle zaprojektowana przez architektów z hiszpańskiej pracowni Nieto Sobejano Arquitectos. Zamek Moritzburg to przykład typowej dla terytorium Niemiec gotyckiej architektury militarnej z XV wieku. Mimo burzliwej historii, budynek w znacznej części zachował oryginalną strukturę: zewnętrzne mury, trzy z czterech okrągłych wież w narożnikach oraz centralny dziedziniec. Częściowo zburzone w czasie wojny trzydziestoletniej w XVII wieku północne i zachodnie skrzydło nadały mu charakter romantycznych ruin, który został zachowany do dziś. Aż do teraz nie przeprowadzono też żadnych kompleksowych prac mających na celu rozbudowę muzeum, które mieści się w ruinach zamku od 1904 r.

Koncepcja Nieto Sobejano Arquitectos bazowała na prostej, czytelnej idei. Jej zasadniczym elementem było nakrycie obiektu nowym dachem pomyślanym jako potężna, 'połamana' platforma, która unosi się i opada, pozwalając naturalnemu światłu wpadać do wnętrz. Do tej konstrukcji podwieszono nowe przestrzenie ekspozycyjne, uwalniając parter od podziałów na galerie. Oprócz dachu, powstały dwa nowe piony komunikacyjne – pierwszy w skrzydle północnym, drugi w nowej, współczesnej wieży wysokiej na 25 metrów i wzniesionej w miejscu dawnego, zburzonego bastionu. Kanciaste formy nowego dachu i wieży pokrytej metalową okładziną kontrastują z nieregularnym kształtem zastanej struktury, podkreślając współczesny charakter architektonicznej interwencji. Inspiracją dla nich była chluba kolekcji muzeum – zbiór malarstwa niemieckich ekspresjonistów, przede wszystkim Lyonela Feiningera z grupy Die Brücke.

Podepnij swój artykuł

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!

tagi

Architekt
ITO Asystent Architekta - Sopot
Warsztat Architektury Pracowni... Junior Architekt - kierownik p...
JUNIOR Analityk/Kontroler fina... Asystent Architekta
PRAZA architekci ASYSTENT ARCHITEKTA
Architekt Piotr Jański ZOBACZ WSZYSTKIE

Inwentaryzacje architektoniczo...
Szukam praktyk/ pracy
Szukam stażu sierpień- stycze...
Arquitecto
Szukam zleceń - rysunki wykona...
ZOBACZ WSZYSTKIE

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera

Region Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie

Status zawodowy Inny Student Architekt Urzędnik Producent materiałów

Akceptuję regulamin

25 maja 2018 roku zaczęło obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO”, „ORODO”, „GDPR” lub „Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych”). W związku z tym chcielibyśmy poinformować Cię o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich będzie się to odbywało po dniu 25 maja 2018 roku. Poniżej znajdziesz podstawowe informacje na ten temat. O jakich danych mówimy? Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, w tym stron internetowych, serwisów i innych funkcjonalności udostępnianych przez Grupę Sztuka Architektury, w tym zapisywane w plikach cookies, w formularzach kontaktowych, które są instalowane na naszych stronach przez nas oraz naszych Zaufanych Partnerów, tj. firmę Royalad oraz firmę Gemius Polska. Każdemu przysługuje prawo: • Prawo dostępu do danych - prawo do zażądania kopii posiadanych przez nas informacji; • Prawo do sprostowania - prawo do poprawiania nieprawidłowych lub niekompletnych danych, które są w naszym posiadaniu; • Prawo do bycia zapomnianym - w pewnych okolicznościach można złożyć wniosek o usunięcie przechowywanych przez nas danych; • Prawo do ograniczenia przetwarzania - w przypadku spełnienia określonych warunków prawo do ograniczenia przetwarzania danych; • Prawo do przenoszenia - prawo do przekazania danych, będących w naszym posiadaniu do innej organizacji; • Prawo do sprzeciwu - prawo sprzeciwiania się niektórym rodzajom przetwarzania, takim jak na przykład marketing bezpośredni; • Prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, tj. Prezesa Urzędu ds. ochrony danych osobowych. Dane w każdym przypadku podawane są dobrowolnie. W przypadku chęci wycofania zgody na przetwarzanie danych lub wniesienia sprzeciwu, dane, tj. wyłącznie imię i nazwisko, adres e - mail, numer telefonu będą nam także potrzebne, abyśmy mogli precyzyjnie ustalić czyje dane będziemy obowiązani usunąć. Nie będziemy jednak prosić o więcej danych niż podczas ich pobierania. W tym zakresie także dane podawane są dobrowolnie, jednakże ich niepodanie uniemożliwi nam spełnienie prośby, jeżeli nie będziemy w stanie poprawnie zweryfikować tożsamości.

Wyrażam zgodę na zamieszczenie moich danych w bazie KLAXON w celach marketingowych zgodnie z ustawą z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. Nr 133, poz. 833. Zgadzam się na otrzymywanie informacji o charakterze handlowym zarówno ww Spółki jak i podmiotów współpracujących.

Wyrażam zgodę na zamieszczenie moich danych osobowych w bazie KLAXON i wykorzystywanie ich w celach marketingowych w Spółki zgodnie z ustawą z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. Nr 133, poz. 833.

ZAPISZ MNIE