Drugie życie kopalni

Stara Kopalnia Centrum Nauki i Sztuki

Powstawanie centrum naukowo-artystycznego na terenie dawnej kopalni Julia w Wałbrzychu ma już swoją wieloletnią historię. Idea nadania nieużywanemu od 1996 roku terenowi poprzemysłowemu nowych funkcji narodziła się w 1999 roku, trzynaście lat później powstał plan zagospodarowania tego terenu, który teraz ma szansę na realizację. Rewitalizacja kopalni – to inwestycja gminna. Jej początki opisuje nawet Wikipedia: „ Rada Miasta Wałbrzycha 26 sierpnia 1999 r. podjęła uchwałę o utworzeniu oddziału wałbrzyskiego muzeum (przez zmianę statutu). 31 grudnia tego samego roku Zarząd Miasta Wałbrzycha przekazał nieodpłatnie Muzeum teren Zakładu Górniczego "Julia" przy ul. Wysockiego w celu zorganizowania na nim Oddziału Muzeum Przemysłu i Techniki. 6 kwietnia 2001 r. Wojewoda Dolnośląski przekazał nieodpłatnie Gminie Wałbrzych prawo własności Kopalni Węgla "Julia" (grunty i budynki z wyposażeniem) w celu prowadzenia Muzeum Przemysłu i Techniki. 17 września 2004 r. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu wpisał do rejestru zabytków województwa dolnośląskiego zespół 14 obiektów kopalni”.

W listopadzie 2014 roku ma być gotowy projekt budowlany robót, które mają być przeprowadzone na terenie kopalni; teraz światło dzienne ujrzał szczegółowy plan zagospodarowania.

Stara Kopalnia – Centrum Nauki i Sztuki to multidyscyplinarna placówka, której celem jest ożywienie kulturalnego i społecznego życia Wałbrzycha oraz regionu Dolnego Śląska. To ponad 4 hektary powierzchni i 16 pokopalnianych budynków, które zyskują nowatorski kształt, przeznaczenie i funkcje. Kompleks realizowany jest w oparciu o projekt funkcjonalno-użytkowy przygotowany przez studio Mirosława Nizio.

‘Kompleks pomieści zarówno niekomercyjne obiekty o charakterze muzealnym, przestrzenie dla stałych i czasowych ekspozycji, sale edukacyjne, kinowe, koncertowe i warsztatowe, jak również budynki, gdzie prowadzona będzie działalność komercyjna” – mówi Mirosław Brożek, dyrektor Starej Kopalni. Obok Centrum Ceramiki, Muzeum Przyszłości, czyli unikatowej w skali kraju instalacji muzealnej, która zaprosi zwiedzających do rozważań nad wspólną odpowiedzialnością za przyszłość naszych społeczeństw, a także Muzeum Węgla i Górnictwa oraz Muzeum Geologii, ulokowana będzie tu także restauracja stylizowana na dawną kantynę w stylu górniczym.

Mirosław Nizio, autor m.in. Świętokrzyskiego Sztetla, projektów ekspozycji w Muzeum Powstania Warszawskiego czy Muzeum Historii Żydów Polskich opracował wizję zamienienia terenu pełnego zabytkowych obiektów poprzemysłowych w nowoczesną placówkę naukowo-kulturalną. Jak zawsze przy tego typu przedsięwzięciach w projekcie wciąż zachodzą zamiany – architekt na bieżąco dostosowuje swoją wizję do wymogów inwestora oraz późniejszych użytkowników.

Niektóre elementy projektu tak opisuje sam autor: „Przeobrażeniu uległa koncepcja charakterystycznej pochylni, która prowadzi zwiedzających na teren kompleksu. Docelowy projekt formą nawiązuje do wyglądu „chodnika”, czyli podziemnego kopalnianego korytarza. Ażurowa konstrukcja z jednej strony stanowi efektowny element architektoniczny, z drugiej jest wyrazistym nawiązaniem do górniczej spuścizny miejsca, ubranym w nowoczesny kształt. Z zewnętrznego „chodnika” zbudowanego z ocynkowanej stali, który stanowić będzie również przestrzeń do czasowych wystaw tematycznych, goście przejdą do dawnego budynku sztygarówki. Ten, nie będący zabytkiem i przeznaczony pierwotnie do rozbiórki, obiekt przejdzie prawdziwą metamorfozę. W całości pokryty zostanie wystającą znacznie ponad linię dachu budynku ażurową siatką wykonaną z cynkowo-tytanowej stali. W „Welcome Center” będzie można nie tylko kupić bilet wstępu na teren Starej Kopalni, ale też napić się kawy i zasięgnąć informacji o turystycznej ofercie Aglomeracji Wałbrzyskiej. Charakterystyczna ażurowa okładzina pojawi się także na ścianie budynku łaźni łańcuszkowej. Ściana ma stać się jednocześnie ekranem do wyświetlania filmów i wizualizacji ulokowanego na świeżym powietrzu placu-audytorium. Plac wypełniony będzie oryginalnymi, ruchomymi ławkami – wykonane z naturalnego olejowanego dębu zostaną osadzone na kołach wagoników do przewożenia węgla”.

Stara Kopalnia dostarczy przyjemności nie tylko koneserom sztuki i nauki – ma oferować również możliwości rekreacji dla całych rodzin. Na terenie dawnej hałdy powstaną tereny zielone z atrakcjami dla starszych i młodszych. Zostanie tu założony park rozrywki z urządzeniami dla najmniejszych dzieci, ścianą wspinaczkową, huśtawkami, tunelami i labiryntami, zjeżdżalnie, drabinki. Wiele z nich pełnić będzie przy okazji rozmaite funkcje edukacyjne. Wszystkie zostaną wykonane z bezpiecznych i naturalnych (ekologicznych0 materiałów.

Stara Kopalnia – Centrum Nauki i Sztuki
Lokalizacja: Wałbrzych, ul. Wysockiego 28
Inwestor: Gmina Wałbrzych
Projektant: Mirosław Nizio, Nizio Design International
Projekt: 2008
Ilustracje: Nizio International Design

Zobacz także Muzeum w chacie i Kamienne miejsce pamięci

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera