Nagroda Pritzkera 2020 dla Yvonne Farrell i Shelley McNamary

Dwie irlandzkie architektki, Yvonne Farrell i Shelley McNamara zostały w tym roku laureatkami najważniejszego architektonicznego wyróżnienia na świecie – Nagrody Pritzkera. Tą decyzją jury doceniło bez wątpienia zasługujący na wyróżnienie dorobek architektek, ale zwróciło też wreszcie uwagę, że architektura nie jest tworzona tylko przez mężczyzn (a można by tak sądzić, patrząc na listę zdobywców Nagrody Pritzkera – na 43 panów są w tym gronie zaledwie trzy architektki).

Nagroda Pritzkera jedzie do Irlandii

Yvonne Farrell i Shelley McNamara poznały się na studiach na Wydziale Architektury University College Dublin (UCD). Obie po studiach zostały na uczelni – rozpoczęły karierę akademicką. Dziś obie są profesorkami. Poza tym w 1978 roku założyły własną pracownię Grafton Architects (nazwa biura pochodzi od nazwy ulicy w Dublinie).

Być może ze względu na bliskie związki w uczelnianym życiem Yvonne Farrell i Shelley McNamara stworzyły w swojej karierze szczególnie dużo budowli na potrzeby wyższych uczelni. To właśnie bryły uniwersyteckie przyniosły im największy rozgłos, bo są pod wieloma względami wyjątkowe – w pełni zasłużyły na Nagrodę Pritzkera.

Sukces w prostej bryle architektonicznej

Tym, co wyróżnia sposób projektowania architektek z pracowni Grafton Architects to niezwykłe poszanowanie dla kontekstu – każdy z ich projektów jest precyzyjnie wpisany w miejsce, w którym się znajduje, nie mógłby być przeniesiony. I nie chodzi i upodabnianie brył do sąsiedniej zabudowy, ale o tworzenie brył, które pasują charakterem, klimatem, formą do okolicy.

I tak, kiedy Yvonne Farrell i Shelley McNamara projektowały gmach wyższej uczelni UTEC w Limie – opracowały wyniosłą, majestatyczną bryłę, która góruje nad okolicą niczym sąsiadujące z nią nadmorskie klify. Zwarta, monolityczna bryła Universita Luigi Bocconi w Mediolanie pasuje do gęstej, dość monumentalnej zabudowy centrum włoskiego miasta, a kompleks budynków w  położonym na łące nad rzeką kampusie Uniwersytetu w Limerick przypomina kameralne pawilony domów wczasowych.

Architektura wpisana w kontekst

Laureatki Nagrody Pritzkera, Yvonne Farrell i Shelley McNamara projektują głównie w Wielkiej Brytanii, ale mają na koncie także realizacje architektoniczne we Francji, Włoszech czy Peru. Zawsze ich budynki dają poczucie solidności: proste, powściągliwe w formie bryły budują wrażenie powagi, masywności. Nie oznacza to jednak, że są przysadziste czy przytłaczające – architektki sprawnie potrafią rozczłonkowywać bryły, przebijać je oknami czy przejściami tak, by odbierać im ciężar. Dobrze widać to choćby w bryłach uczelni Université Toulouse 1 Capitole w Toulouse we Francji czy  w nowym budynku Kingston University w Kingston.

Jurorzy Nagrody Pritzkera w uzasadnieniu swojego wyboru podkreślali niezwykłą umiejętność wpisywania brył w kontekst, jaką odznaczają się Yvonne Farrell i Shelley McNamara, ale i wrażliwość na potrzeby użytkowników, projektowanie z myślą o ludziach, starannie dobierane, naturalne materiały (Yvonne Farrell i Shelley McNamara szczególnie lubią kamień i cegłę). Walorem dorobku Grafton Architects jest bardzo rzadka zdolność do tworzenia brył wyrazistych i zindywidualizowanych, ale jednocześnie pełnych szacunku dla otoczenia.

Zobacz galerię zdjęć najlepszych realizacji architektonicznych laureatek nagrody Pritzkera

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera