Riken Yamamoto laureatem Nagrody Pritzkera 2024

5 marca 2024 roku Riken Yamamoto został ogłoszony 53. laureatem Nagrody Pritzkera. Jest dziewiątym Japończykiem zdobywającym ten laur, a jego projekty zostały docenione przede wszystkim za wspieranie społeczności. Riken Yamamoto urodził się w 1945 roku. Choć przyszedł na świat w Pekinie pochodzi z japońskiej rodziny i już jako dziecko trafił do ojczyzny swoich rodziców. Zamieszkał w Jokohamie, w domu, który rodzice zbudowali tak, aby poza mieszkaniem zmieścić tam także, od frontu, aptekę, którą prowadziła matka przyszłego architekta. Yamamoto twierdzi, że życie w takim domu, na pograniczu strefy prywatnej i publicznej nauczyło go wrażliwości na społeczność.

Kolejny japoński architekt

Podobnie jak inni, docenieni wcześniej japońscy architekci. np. Arata Isozaki w 2019 roku, Shigeru Ban w 2014 czy Toyo Ito rok wcześniej, wszyscy wyróżniali się nie tyle stylem, co ideą, filozofią projektowania i jej konsekwentnym wdrażaniem w życie. Filozofią, która charakteryzuje dorobek tegorocznego laureata Nagrody Pritzkera i cechą, za którą właśnie został doceniony jest tworzenie przestrzeni, które wzmacniają więzi społeczne, które łączą funkcje publiczne z prywatnymi.

Yamamoto skończył studia architektoniczne na Uniwersytecie Nihon w 1968, trzy lata później obronił dyplom na Wydziale Sztuk Pieknych Uniwersytetu w Tokio. W 1973 roku założył własną pracownię Riken Yamamoto & Field Shop. Jak sam wspomina, doświadczeniem nie mniej ważnym niż studia były liczne podróże (część odbyta z jego mentorem, Hiroshi Harą) do Europy, Północnej Afryki, na Bliski Wchód, USA, Meksyku, Kolumbii, Peru.

Projektowanie dla społeczności

W swoim poglądzie na architekturę Yamamoto jest przekonany, że da się komfortowo łączyć sferę publiczną i prywatną, że każda przestrzeń może wzbogacić i służyć uwzględnieniu całej społeczności, a nie tylko tych, którzy ją zamieszkują. I właśnie dlatego nawet projektując domy jednorodzinne stara się kształtować je tak, aby łączyły środowisko naturalne i zabudowane, otwierając się zarówno na gości, jak i przechodniów. Projektując osiedla – bardzo często komunalne, dla uboższej ludności – także poświęca wiele uwagi otoczeniu mieszkań, ich przenikaniu z obszarami półprywatnymi, ale i z otaczającymi ulicami.

Cezurą w dorobku Yamamoto stało się trzęsienie ziemi z 2011 roku, które zniszczyło wiele budynków w Japonii. Wtedy architekt zaczął projektować o wiele więcej, od rezydencji prywatnych po mieszkania komunalne, szkoły podstawowe, budynki uniwersyteckie, instytucje i przestrzenie publiczne. W obliczu klęski w Tōhoku założył Local Area Republic Labo, instytut zajmujący się działalnością społeczną poprzez projektowanie architektoniczne i ustanowił Nagrodę Republiki Lokalnej, przyznawaną młodym architektom, którzy działają z odwagą i szukają nowych idei na przyszłość.

Budynki projektowane przez Yamamoto, czy to prywatne, czy publiczne, cechuję prostota i klarowność układu, oszczędność form czy elementów (a także zastosowanych materiałów), są jasne, przejrzyste, niekiedy prawie futurystyczne w swojej transparentności, otwartości, przestrzenności. „Dla mnie rozpoznanie przestrzeni oznacza rozpoznanie całej społeczności” – mówi Yamamoto. „Obecne podejście architektoniczne kładzie nacisk na prywatność, negując konieczność relacji społecznych. Jednak nadal możemy szanować wolność każdej jednostki, żyjąc razem w przestrzeni architektonicznej jako republika, wspierając harmonię między kulturami i fazami życia” – podkreśla zdobywca Nagrody Pritzkera roku 2024.

Zobacz najlepsze realizacje architekta

Źródło: pritzkerprize.com

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera