Wyprawa w potransformacyjną przeszłość

Architektura i rzeczywistość lat 90. - to temat ostatnio często pojawiający się z debacie publicznej. Coraz chętniej dyskutujemy o obliczach polskiej transformacji, podchodząc do tematu „na poważnie”, zastanawiając się, czy przyjęte ekonomiczne czy polityczne działania były faktycznie optymalnymi w tamtych realiach. Ale nie mniej często wraca się pamięcią do dekady lat 90. z sentymentem, przypominając sobie ówczesną codzienność i to, jak niezwykle zmieniła się ona od tamtej pory.

Fotografia architektury

O tym, jak estetyka tamtej epoki może inspirować, mogą świadczyć współczesne realizacje architektoniczne, jednak czasach polskiej transformacji najlepiej opowiadają zdjęcia. Z tego założenia wyszła kuratorka, Karolina Puchała-Rojek, tworząc koncepcję wystawy „Błysk, mat, kolor. Fotografia i Warszawa lat 90.”, która prezentowana jest w Muzeum Warszawy. Zebrano tu ponad tysiąc zdjęć i filmów autorstwa niemal stu twórców i twórczyń, w tym Hartwiga, Niedenthala, Rolkego, Millera, Bohdziewicz, Musiałówny, Białej czy Łozińskiego, ale również amatorów, na których widać Warszawę przechodzącą od czasów szarego, ponurego kryzysu lat 80. ku nowoczesności upragnionej wolności i kapitalizmu. „Jarmark Europa, Cricoland, pierwszy McDonald, afisze wolnych wyborów i reklamy, handel z łóżek polowych, „szczęki” i jugokioski, Józef Tkaczuk, pierwszy dzień wiosny, ale też narkomania, bieda i strajki. Fotografia opowiada lata 90. i Warszawę tamtego czasu jak żadne inne medium. Na zdjęciach, amatorskich i zawodowych, utrwalono dekadę transformacji i jej wpływ na przestrzeń miasta” – opowiadają twórcy wystawy.

Jednym z emblematów tej epoki jest kolor: pojawił się na ulicach, reklamach, straganach, elewacjach budynków, także jako sposób odreagowania szarości poprzednich dekad, ale i w fotografii. Jak zauważa kuratorka wystawy: „Zmieniającą się Warszawę lat 90., po dekadach dominacji czarno-białych kadrów, fotografia pomogła zapamiętać w kolorze. W przestrzeni publicznej staje się on wszechobecny i odzwierciedla ambicje stolicy, by stać się metropolią na wzór zachodnioeuropejskich, kapitalistycznych miast. Pojawia się na zielono-błękitnych fasadach szklanych wieżowców, w żółtych znakach nareszcie otwartego metra i pierwszego McDonalda, rzuca się w oczy na obklejonych reklamami tramwajach i przede wszystkim w chaotycznym, pstrokatym handlu z łóżek polowych oraz metalowych szczęk na bazarze pod PKiN czy na Jarmarku Europa”.

Architektura transformacji

Choć wydaje się, że lata 90. byłby bardzo niedawno, wystawa w Muzeum Warszawy pomoże uświadomić sobie, jak ogromną drogę przeszliśmy od tamtej pory i w jak wielki sposób zmieniła się nasza rzeczywistość. Jednym z poruszonych na wystawie wątków będą „kontrasty” – te fotograficzne, ale i społeczne i przestrzenne. W końcu to właśnie wtedy bogactwo zderzało się z biedą, a nowoczesne, lśniące budynki z tymi popadającymi w ruinę. „Błyskotliwe kariery, sukcesy i zmiany zachodzące w przestrzeni miasta, w strukturach społecznych i ekonomicznych miały swoją drugą, ciemną stronę. Masowe zwolnienia – a w ich konsekwencji bezrobocie i bieda – chaotyczna zabudowa wolnych przestrzeni, wycinki drzew czy niekontrolowane wyburzenia dawnych kamienic to tylko niektóre z jej elementów, te najbardziej widoczne” – jak pisze Karolina Puchała-Rojek.
 

Wystawa „Błysk, mat, kolor. Fotografia i Warszawa lat 90.” przeniesie nas w czasy, które wielu wspomina z sentymentem, ale jednocześnie unaoczni, jak bardzo trudny to był okres. Także dla architektury.

Wystawa „Błysk, mat, kolor. Fotografia i Warszawa lat 90.” potrwa od 20 października 2022 r. do 19 lutego 2023 r. w Muzeum Warszawy na Rynku Starego Miasta 42.

Źródło: muzeumwarszawy.pl

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera