Prosty, ale niebanalny. Dom dla bezdomnych w Warszawie

Założona w 2004 roku przez Filipa Domaszczyńskiego, Martę Nowosielską i Dorotę Sibińską pracownia architektoniczna xystudio wyróżnia się na tle innych biur architektonicznych. Niewiele w ich portfolio stricte komercyjnych projektów, wiele za to takich, które powstały dla dość szczególnych użytkowników: dzieci (w tym tych najbardziej nieszczęśliwych, bo dotkniętych traumą wojny) oraz osób znajdujących się w kryzysie bezdomności. Architekci z xystudio od lat udowadniają, że i takie obiekty warto projektować starannie, że budując przedszkola i żłobki da się uciec od infantylności, a pozornie skromna bryła domu dla bezdomnych może być także ciekawym wyzwaniem projektowym.

Dom dla potrzebujących

Oddany do użytku wiosną 2023 roku dom dla bezdomnych w warszawskiej dzielnicy Włochy jest już kolejną tego typu realizacją stworzoną przez zespół Doroty Sibińskiej, Marty Nowosielskiej i Filipa Domaszczyńskiego. Dom dla bezdomnych wzniesiony w 2019 roku w Jankowicach nie tylko pokazał, jak bardzo potrzebne są takie obiekty, ale zdobył tez wiele nagród architektonicznych. Teraz powstał kolejny taki dom, w warszawskiej dzielnicy Włochy. „Bezpośrednie sąsiedztwo obwodnicy osłoniętej ekranami akustycznymi, samoloty latające co 10 minut nad głowami, magazyny, szroty, małe domy jednorodzinne. Droga zniszczona, bez pobocza, kałuże i błoto” – tak architekci opisują okolicę, w której realizowali swój projekt. Ten mało atrakcyjny kontekst uczynili inspiracją, sięgając po materiały korespondujące z okolicą i formę, która zapewnia mieszkańcom dom komfort i bezpieczeństwo. Co więcej, projekt powstawał w trakcie pandemii, która także odcisnęła tu swój ślad: wprowadzone zostały dodatkowe, niezależne wejścia do budynku, izolatki, duży plac przed wejściem może stać się miejscem do rozstawienia namiotów do izolacji.

W zbudowanej przez Wspólnotę Chleb Życia siostry Małgorzaty Chmielewskiej (przy pomocy darczyńców) placówce znalazło się miejsce dla 80 osób. To dom pomyślany jako miejsce czasowego pobytu dotkniętych kryzysem bezdomności ludzi niepełnosprawnych i chorych. Pobyt w schronisku ma na celu, oprócz ustalenia tożsamości, opiekę lekarską, terapię, diagnozę, po to by można było skierować mieszkańców do odpowiednich placówek specjalistycznych lub pomóc w uzyskaniu lokalu socjalnego i rozpoczęcia nowego życia.

Prosta bryła

Odnosząc się do urbanistycznego i architektonicznego kontekstu miejsca architekci dom we Włochach posadowili na betonowej bazie. To beton z odciśniętymi szalunkami, przypominający fakturę drewna. Piętro domu przebite nieregularnie rozmieszczonymi, mniejszymi i większymi oknami pokrył tynk w rdzawym kolorze. I to ukłon ku sąsiedztwu: „Kolor nie był przypadkowy. Spacerując po tej chaotycznej okolicy, dostrzegliśmy  rdzawy odcień. Pojawiał się w ogrodzeniach, na dachach, nawet na niektórych elewacjach. Raz była to płytka klinkierowa, innym razem farba lub zwykła skorodowana blacha stalowa. Tworząc tą szarą bazę z koralowym zwieńczeniem wpisaliśmy dom w otaczający krajobraz. Zależało nam aby wtopić się i zaprzyjaźnić z otoczeniem” – piszą architekci. Przed wejściem do budynku rośnie stara, ale wciąż owocująca grusza, którą przy okazji budowy udało się zachować.

Dom dla bezdomnych – to inwestycja powstająca w dużym reżimie budżetowym i funkcjonalnym. Nie oznacza to jednak, że nie autorska i oryginalna. Architekci sercem budynku uczynili kaplicę – „wstawiona” w otwartą przestrzeń ma archetypiczny kształt domu, który ma mieszkańcom dawać poczucie bezpieczeństwa. Otoczona antresolą, oświetlona świetlikami w dachu jest miejscem spotkania, modlitwy, ale i spędzania czasu, bo kaplica połączona jest ze świetlicą i salą jadalną. Wokół wewnętrznego dziedzińca na dwóch kondygnacjach znajdują się 6 osobowe pokoje, na parterze - izolatki niezbędne w trakcie infekcji wirusowych, sala rehabilitacyjna, a także gabinet lekarza i sala zabiegowa, a także kuchnia i jadalnia. W budynku znalazło się także miejsce na pokoje dla pracowników, w piwnicy – magazyny na rzeczy dla mieszkańców. Ważny jest także ogród i słoneczny taras. We wnętrzach dominuje jasna kolorystyka, czytelna komunikacja, klarowny układ przestrzeni. Zastosowano kontrastowe posadzki zgodnie z zasadami projektowania uniwersalnego, pojawił się mural autorstwa Marcina Czai (przedstawia bardzo spokojny, roślinny wzór). Pierwsi pensjonariusze uznali, że w domu panuje cisza i spokój, które tak bardzo były im potrzebne.

Dom dla bezdomnych – Dom Matki Bożej Serdecznej

Lokalizacja: Warszawa Włochy
Inwestor: Wspólnota Chleb Życia siostry Małgorzaty Chmielewskiej

Projekt architektoniczny: xystudio

Projekt: 2020
Realizacja: 2023
Zdjęcia: Piotr Krajewski

www.xystudio.pl

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera