Muzeum Śląskie w Katowicach – historia pod ziemią

Muzeum Śląskie w Katowicach

Każdy miłośnik architektury słyszał o budowanym w latach 30. XX wieku gmachu Muzeum Śląskiego. Supernowoczesny, monumentalny gmach, który rósł w centrum śląskiej stoli zaprojektował Karol Schayer. Budynek, poza tym, że pełnić miał funkcję muzeum, powstawał z powodów propagandowych: miał być symbolem siły i nowoczesności odrodzonego w 1918 roku państwa polskiego, miał podkreślać polskość Śląska. Latem 1939 roku gmach był prawie skończony – działały w nim schody ruchome i windy, architektura urzekała elegancją i jakością wykonania. Jak się jednak nietrudno domyślić, po wybuchu wojny Niemcy dość szybko budowlę rozebrali.

Symbioza Muzeum Śląskiego i kopalni „Katowice”

Pomysł budowy nowej siedziby Muzeum Śląskiego w Katowicach w fazę realizacji wszedł dopiero w 2006 roku – wtedy to ogłoszono konkurs architektoniczny na jej projekt. Pierwszą nagrodę otrzymała propozycja austriackiej pracowni Riegler Riewe Architekten. Jako że na potrzeby muzeum oddano teren dawnej kopalni „Katowice” z kilkoma zachowanymi obiektami poprzemysłowymi, projektanci postanowili przestrzenie ekspozycyjne ukryć pod ziemią. „Koncepcja opiera się na próbie zaproponowania obszernej powierzchni dla funkcji muzealnych przy minimalnej ingerencji w otoczenie. W nawiązaniu do dawnego znaczenia terenu, funkcje Muzeum oraz przyszłego Centralnego Holu Kwartału Muzeów zlokalizowane zostały w całości pod ziemią. Na zewnątrz widoczne są jedynie przeszklone kubatury przeznaczone dla funkcji administracji, wejść oraz doświetlenia i wentylacji przestrzeni podziemnych. Są one urbanistycznie tak rozmieszczone, aby harmonizowały z układem obiektów istniejących” - opisują to na swojej stronie internetowej architekci.

Lokalizacja Muzeum Śląskiego

Muzeum Śląskiej wyrosło w pobliżu Spodka, wzdłuż biegnącej w wykopie trasy szybkiego ruchu – Alei Roździeńskiego, naprzeciwko kampusu uczelnianego. Gmach liczy ponad 25 tysięcy m2 powierzchni użytkowej – tylko jej część biurowa i administracyjna znajduje się ponad powierzchnią ziemi. W zabytkowych budynkach pokopalnianych powstały m.in. biura czy restauracja; na szczycie szybu kopalni założono taras widokowy, jednak to, co w muzeum najważniejsze, czyli sale wystawowe ukryto pod ziemią.

Muzeum Śląskie – nowoczesne aranżacje w tradycyjnej przestrzeni

Muzeum Śląskie prezentować będzie ekspozycje stałe i czasowe pod ziemią. Pomysł, by „zakopać” część powierzchni nie jest oczywiście przypadkowy. Z jednej strony to ukłon w stronę poprzemysłowych zabudowań: nie zostały zdominowane nowymi kubaturami, kompleks muzealny ich nie zasłonił ani nie przytłoczył. Teren dawnej kopalni „Katowice” w dużym stopniu zachował swój charakter i wieża szybu kopalnianego nadal pozostaje znakiem rozpoznawczym tego miejsca. Po drugie dzięki ukryciu muzeum pod ziemią na jej powierzchni powstała przestrzeń publiczna: „Wraz z nowo utworzoną siecią ścieżek, placów oraz terenów zazielenionych powstaje w ten sposób publiczny obszar rekreacyjny, park miejski w najlepszym tego słowa znaczeniu” - piszą architekci Muzeum Śląskiego. Także lokalizacja placówki koło ruchliwej szosy nie sprzyja wyciszeniu, charakterystycznemu dla zwiedzania muzeum – i tu pomogło ulokowanie sal wystawowych z dala od tego zgiełku. Ale na tym nie koniec: każdy zwiedzający muzeum zejdzie pod ziemię, a więc tam, skąd wydobywa się węgiel, najsilniej kojarzony ze Śląskiem. To także więc symboliczne nawiązanie do charakteru regionu, dziedzictwa tego miejsca.

Muzeum Śląskie - zobacz film
Lokalizacja: Katowice
Inwestor: Muzeum Śląskie
Projektanci: Riegler Riewe Architekten
Wykonawca: polsko-hiszpańskie konsorcjum firm Budimex SA z Warszawy i
Ferrovial Agroman SA z Madrytu
Projekt: 2007 (I nagroda w konkursie architektonicznym)
Realizacja: 2011 - 2013
Powierzchnia całkowita: 39 300 m2
Powierzchnia użytkowa: 25 000 m2
Powierzchnia zabudowy: 3343 m2
Kubatura: 228 700 m3
Wartość inwestycji: 272,70 mln zł; z tego 181,21 mln zł dofinansowania z
Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera