Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera


Oskary, koszmary, maliny

 

Czas czytania: ~5 min


h3LfHjfx9ZQ0naWLg6zVdbyogiK8XsUWAqfxZZPUpg2bK3ywln5sVozmcn8n_kongres-logo.JPG
Gargamele, makabryły i koszmarchy – tak wygląda, w oczach mediów, polska architektoniczna rzeczywistość. I takie określenia pojawiają się przy okazji oceny budynków powstałych w minionym (i wcześniejszych) roku. W wielu miastach brak kompleksowych planów zagospodarowania przestrzeni, buduje się bez refleksji, bez szacunku dla kontekstu i zastanej tkanki miejskiej, bez estetycznego wyczucia. Często to deweloperzy decydują, co i jak budować, a, jak wiadomo, raczej nie kierują się oni poczuciem odpowiedzialności za miasto jako takie. Architekci zaś często godzą na ich warunki dopasowując się do wątpliwego poczucia estetyki zleceniodawców. Gdzie tu misja? Póki co – w deklaracji.

Między 23 a 25 maja 2008 r. w Poznaniu odbył się Kongres Architektury Polskiej. Jego hasło „Przekaz architektury – architektura przekazu” wiązało go ideowo z nieco późniejszym Kongresem Międzynarodowej Unii Architektów U.I.A. w Turynie. Dzięki tak pojemnemu tematowi, towarzyszące Kongresowi wydarzenia obejmowały szeroki wachlarz problemów związanych z architekturą, stając się okazją do spotkań, wymiany myśli i poglądów między architektami, władzami miejskimi, inwestorami i użytkownikami architektury.

Celem Kongresu było przedstawienie kondycji polskiej architektury na wielu płaszczyznach – od sytuacji zawodowej architektów i przestawienia ich dorobku, przez prezentację poziomu kształcenia studentów architektury, po przepisy prawne dotyczące architektury, planowania i inwestowania. Realizowano go na wiele sposobów: poprzez szereg wystaw (min. „Architektoniczne Punkty Odniesienia. Honorowa Nagroda SARP 1966-2006”, „Architektura polska w pierwszej dekadzie XXI w., Wielka sztuka za wielka - twórczość i dorobek APA Kuryłowicz & Associates”, czy „Honorowa Nagroda Poznańskiego Oddziału SARP za rok 2007”), warsztatów (w tym OSSA), spotkań autorskich i promocji książek o architekturze.

Obrady Kongresu podzielone były na trzy bloki tematyczne: „Talent, twórca, kultura, dziedzictwo”, „Demokracja i tolerancja w planowaniu przestrzennym” oraz „Nowe technologie, nadzieje, szanse, zagrożenia”. Poruszono w nich min. zagadnienia związków architektury z kulturą i odpowiedzialności architektów za zachowanie i rewitalizację spuścizny materialnej czy kwestie zrównoważonego rozwoju, ekologii i zapewnienia lepszych warunków życia przyszłym pokoleniom. Podkreślono również, że architekci są odpowiedzialni za edukację estetyczną społeczeństwa, kształtowanie w nim potrzeby obcowania z dobrą architekturą i tworzenia przyjaznej przestrzeni publicznej.
Podsumowaniem obrad Kongresu było ogłoszenie „Deklaracji Poznańskiej 2008”. Zaczyna się ona słowami: „Rozumiejąc pracę architekta jako zobowiązanie wobec dziedzictwa kulturowego, współczesnych potrzeb człowieka i przyszłości następujących po nas pokoleń uczestnicy Kongresu Architektury Polskiej w Poznaniu zwracają się do wszystkich podobnie pojmujących misję architekta w życiu publicznym o współpracę na rzecz rozwoju architektury i tworzenia ładu przestrzennego, które decydują o jakości życia wszystkich obywateli. Architektura jest dla wszystkich!”. Kontynuując ten tok myślenia, definiują architekturę jako „sztukę kreującą trzy podstawowe wartości: piękno, użyteczność, trwałość”. To właśnie one powinny być celem architekta, bez względu na to, czy projektuje budynki, przestrzeń publiczną czy krajobraz.
Ważnym punktem deklaracji jest przypomnienie, że architektura jest sztuką humanistyczną, więc to człowiek i jakość jego życia powinny być w centrum zainteresowania. jednocześnie, architekci muszą odnosić się z szacunkiem do środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego. Zadaniem architektów jest więc łączenie innowacyjności i postęp technologicznego z respektem dla tego, co stworzyły poprzednie pokolenia – tylko w ten sposób mogą w pełni uczestniczyć w budowaniu tożsamości kulturowej. Autorzy Deklaracji Poznańskiej podkreślają również, że miernikiem poziomu kultury w danym kraju jest zarówno stosunek społeczeństwa i władz do twórców, jak i stopień edukacji społeczeństwa oraz umiejętność ochrony dziedzictwa kulturowego. Wyliczając te wszystkie postulaty, wskazują również sposób ich realizacji – konieczne jest doskonalenie prawa połączone z poprawą warunków twórczości, promowaniem postaw etycznych wobec człowieka i środowiska oraz zwiększaniem udziału społeczeństwa w tworzeniu swojego otoczenia.
Pełen tekst Deklaracji Poznańskiej.

Trudno nie zauważyć, że Deklaracja Poznańska jest zbiorem postulatów i wniosków oczywistych. A to i cieszy, i smuci. Cieszy, bo w końcu środowisko architektów jednym głosem wypowiedziało się o ułomności i bolączkach polskiej architektury i w jasny, klarowny sposób sformułowało swoje przemyślenia. Smuci jednak, że o tak fundamentalnych kwestiach wciąż trzeba przypominać i nieustannie domagać się respektowania podstawowych zasad. Oznacza to bowiem, że kondycja polskiej architektury – zarówno pod względem przepisów prawnych, jak i poziomu świadomości społeczeństwa i samych architektów – nie napawa optymizmem. Być może Deklaracja będzie przełomem. Być może poznański Kongres Architektury okaże się zalążkiem zmian, choćby były one powolną ewolucją – na rewolucję na pewno liczyć nie należy. Gorzej, jeśli para poszła w gwizdek i dokument ten stanie się kolejnym zbiorem szczytnych postulatów bez pokrycia w rzeczywistości. Bo wtedy nigdy nie uwolnimy się od architektonicznych gargameli i polska architektura, zamiast w końcu wzbić się na poziom Oskarów, nadal skazana będzie na Maliny.

Daniela Szymczak

Podepnij swój artykuł

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!
Postaw mi kawę na buycoffee.to

tagi

Nagroda Architektoniczna Prezydenta m.st. Warszawy vol. 10 - wyniki konkursu architektonicznego
Nagroda Architektoniczna Prezydenta m.st. Warszawy vol. 10 - wyniki konkursu architektonicznego

To była jubileuszowa, dziesiąta edycja konkursu o Nagrodę Architektoniczną Prezydenta m. st. Warszaw ...

Budowa Kulturoteki coraz bliżej
Budowa Kulturoteki coraz bliżej

W warszawskiej dzielnicy Wesoła być może już niedługo powstanie wyczekany budynek łączący bibliotekę ...

E-konferencja Skorupa budynku: dachy, fasady, drewno i prefabrykacja w architekturze.
E-konferencja Skorupa budynku: dachy, fasady, drewno i prefabrykacja w architekturze.

Regulacyjne i technologiczne zmiany w zakresie metod wznoszenia budynków doprowadziły w ostatnich la ...

KOMENTARZE
Komentarze
Brak komentarzy
Zaloguj się, aby dodać komentarz

Opinie
ZOBACZ TAKŻE

PRACA:
Zatrudnię
  • Zatrudnię

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera