Psychologia i składnia przestrzeni
Data dodania: 03.08.2011 Czas czytania: ~ 8 min
.jpg)
Warto zaznaczyć, że jest to pierwszy polski, pozaakademicki projekt, w którym wykorzystano analizy space syntax. Badania zostały przeprowadzone przez zespół Lifespace we współpracy z Joao Pinelo-Silva z University Collage London (UCL).
Zespół badawczy przeprowadził analizę space syntax całej Warszawy oraz obszaru konkursowego, a także opisał style życia mieszkańców i sposoby ich funkcjonowania w przestrzeni. Wyróżniono miejsca o szczególnym potencjale ekonomicznym i centrotwórczym oraz te o negatywnym wizerunku. Zdefiniowano różnorodne potrzeby mieszkańców w odniesieniu do funkcji, które mogłyby się pojawić na tym obszarze. Wyłoniono, integrujące różnych mieszkańców, centra aktywności, które planiści mogliby "zszyć" za pomocą rozwiązań przestrzennych z obszarami mniej używanymi.
Badania zakończyły się sformułowaniem rekomendacji społeczno-przestrzennych. Wspomagają one decyzje planistyczne uczestników oraz dostarczają organizatorowi wiedzy na temat potencjału miejsca. Dotyczą między innymi wyboru funkcji, które powinny pojawić się na obszarze konkursowym, sposobu zarządzania transportem, przestrzeniami zieleni, oferty kulturalnej czy warunków ekonomicznych.
.jpg)
Space syntax jest teorią sformułowaną przez Billiego Hilliera i Julienne Hanson (1984) na UCL i rozwiniętą później przez innych badaczy na całym świecie. Opiera się ona na założeniu jedności przestrzeni i społeczności, która w niej żyje. Z jednej strony, my, ludzie tworzymy przestrzeń, która oddaje nasz sposób życia, a z drugiej – przestrzeń zwrotnie kształtuje nasze zachowania i relacje społeczne.
Teoria space syntax w wyjątkowy sposób opisuje ten związek pomiędzy społecznościami, a przestrzenią i przekłada go na precyzyjne wartości, dzięki którym możemy zobaczyć i w znacznym stopniu przewidzieć związek pomiędzy danym ukształtowaniem przestrzeni a procesami społecznymi. Efektem analiz opartych o teorię space syntax jest mapa, która pokazuje w jakich relacjach są ze sobą elementy przestrzeni, na przykład: ulice czy pokoje w budynku biurowym. Te relacje opisane są przez algorytmy, które pokazują, między innymi, jak "rozleje" się ruch pieszy na danym obszarze (podobnie jak woda rozlewa się po nierównej powierzchni pod wpływem działania sił grawitacji).
Na ruch w przestrzeni wpływa wiele innych czynników dlatego oczywiście zachowań ludzkich nie sposób opisać jednym równaniem. Tym niemniej wiedza o ruchu spowodowanym strukturą przestrzeni jest niezwykle przydatna w planowaniu. Żywotność ekonomiczna,
tworzenie się centrów lokalnych, segregacja przestrzenna - każde z tych zjawisk wiąże się silnie z ruchem pieszym. Projekty przeprowadzane na całym świecie pokazały też, że analizy space syntax pomagają przewidzieć obecność różnorodnych użytkowników, lokalizację ośrodków przestępczości, cenę nieruchomości czy też to, gdzie będą najczęściej wynajmowane przestrzenie biurowe (Hillier, 2004; Chiaradia i in., 2009; Enström i Netzell, 2003). Analizy te można z powodzeniem wykorzystywać do podejmowania startegicznych dla miasta decyzji dotyczących lokalizacji połączeń dla pieszych czy umiejscowienia nowych obiektów. Mogą też służyć do badania przestrzeni w mniejszej skali: planów projektowanych budynków biurowych, instytucji publicznych czy przestrzeni handlowych.
.jpg)
W pierwszym etapie analiz stworzono mapę całej Warszawy w oparciu o teorię space syntax. Wyniki pokazują stolicę od nowej strony, ujawniając czym cechuje się jej globalna struktura, które miejsca mają duży potencjał ekonomiczny, a które – ze względu na brak obecności ludzi – mogą rozwijać się wolniej. Takie globalne spojrzenie pozwoliło na ocenę potencjału miejsca konkursu, które, jak się okazało, może stać się jednym z bardziej żywotnych fragmentów miasta.
Szczegółowe analizy obszaru konkursowego wykazały na których ulicach warto lokować usługi wrażliwe na ruch pieszy. Pozwoliły również na wyłonienie miejsc, które potrzebują miejskiej akupunktury - generatorów ruchu jakimi mogą stać się, między innymi, ośrodki edukacji i kultury. Na przykład, Podskarbińska, ulica, która sprawia dzisiaj wrażenie sennej, może stwarzać dobre warunki dla rozwoju usług i mogłaby się w przyszłości stać integrującym centrum lokalnym i kręgosłupem rozwojowym okolicy. Innym przykładem może tu być ulica Mińska, na której, jak pokazują analizy space syntax, pojawia się dużo ludzi, ale jednocześnie nie ma tam wielu funkcji z których mogą korzystać. Jest to poważne zagrożenie, ponieważ nieatrakcyjne ulice z ruchem pieszym stopniowo zyskują negatywny wizerunek, nawet w kontekście całego miasta. Sytuacja ulicy Mińskiej może przypominać scenariusz rozwoju ulicy Poznańskiej, położonej w centrum Warszawy. Obie ulice nie zatrzymują ruchu pieszego. Ruch wykorzystują za to, na przykład, agencje towarzyskie, co spowodowało negatywną opinię o tym miejscu.
Mając do dyspozycji analizę wszystkich połączeń w mieście, można przeprowadzić symulacje rozkładu ruchu pieszego po wybudowaniu nowych ulic i ścieżek. Przed konkursem przeprowadzono je na planach zmian dla tego obszaru ze szczególnym uwzględnieniem ulicy Tysiąclecia oraz nowej stacji metra. Uczestnicy konkursu mieli zatem możliwość zapoznania się z tym, jak planowane przez miasto zmiany wpłyną na ruch pieszy na każdej z ulic.
.jpg)
Analiza oparta o teorię space syntax nie jest oczywiście odpowiedzią na wszystkie pytania, które mogą się pojawić przy planowaniu. Nie mówi, na przykład, nic o tym, kim są odbiorcy zmian w przestrzeni. Dlatego przygotowując materiały do konkursu Europan, po raz pierwszy w Polsce, połączono te zawansowane analizy z metodami badań psychologii środowiskowej, stawiając człowieka, jego emocje, motywacje i potrzeby za główny punkt odniesienia decyzji projektowych. Miało to sprzyjać spojrzeniu na różne aspekty zrównoważonego rozwoju Kamionka przez pryzmat jakości i stylów życia ludzi, którzy tam mieszkają.
Istotne okazały się informacje na temat sposobów spędzania czasu wolnego mieszkańców, miejsc, gdzie zaopatrują się w podstawowe produkty, spotykają ze znajomymi, z jakiego transportu korzystają w drodze do pracy czy lekarza, jak oceniają dostępność ekonomiczną usług na obszarze konkursowym oraz jakie mają pasje i zainteresowania. W efekcie stworzono kilka portretów mieszkańców o różnych stylach życia i sposobach funkcjonowania w przestrzeni. Jest to zarówno grupa osób wyróżniających się dynamicznym stylem życia, narzekających na nudę, ale kochających Kamionek, jak i osoby zapracowane, dodatkowo pokonujące długie trasy transportem publicznym do pracy i po zakupy, które marzą o miejscach rozwoju osobistego czy osoby, których przestrzeń życia koncentruje się wyłącznie wokół kilku miejsc. Wszystkie te informacje przybrały formę szczególnej mapy tego obszaru obejmującej przestrzeń życiową mieszkańców, punkty koncentracji różnorodnych aktywności, jak również te, które wymagają interwencji projektowej. Ten etap konkursu miał stworzyć podstawę do zbudowania głębszej relacji pomiędzy uczestnikiem konkursu, a człowiekiem, dla którego projektuje, pozwalając projektantom tworzyć przestrzeń zaadresowaną do mieszkańców z krwi i kości.
Wyniki analizy space syntax złożono z mapami przestrzeni życiowej różnorodnych grup mieszkańców. Na przykład obszary usług zostały nałożone na te, które wyłoniono w analizach space syntax jako miejsca o dużym potencjale rozwoju ekonomicznego. Połączenie syntaksy z wiedzą o mieszkańcach zakończyło się sformułowaniem rekomendacji rozwiązań społeczno-przestrzennych dla obszaru konkursowego. Cała wiedza wynikająca z analiz oraz rekomendacje zostały przekazane uczestnikom, tak by wspierały tworzenie efektywnej strategii rozwoju zrównoważonego obszaru konkursowego. Dzięki takiej wiedzy organizator mógł z dużo większą dokładnością zaplanować i przewidzieć efekty zmian: czy projektowane miejsce stanie się przestrzenią w której często i chętnie będą pojawiać się ludzie, czy będzie żywotne ekonomicznie oraz czy poprzez odpowiednio skonstruowany program, rozwiązania architektoniczne i urbanistyczne były skrojone na miarę życia społecznego i potencjału miejsca.
Piotr Pindor, Aga Skorupka, Joanna Szczepańska
Więcej informacji o badaniach tutaj
Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!
.jpg)
Kostka z wycięciami. Duży dom jednorodzinny w Katowicach
Projekt "Dom w Katowicach I" autorstwa pracowni DD Architekci to przykład połączenia minimalistyczne ...
.jpg)
Biała Kamienica w Łodzi gotowa
Zakończyła się budowa deweloperskiego budynku mieszkalnego na rogu ulic Zachodniej i Więckowskiego w ...
.jpg)
Konferencja "Silver design w architekturze"
Społeczeństwo polskie należy do grupy najszybciej starzejących się społeczeństw europejskich, zajmu ...
.jpg)
Nowogrodzka 45. Tu z...
Są budynki, które urosły do ra...
.jpg)
Rozmowa z Przemo Łuk...
Przemo Łukasik i Łukasz Zagała...
.jpg)
O braku świadomości...
„Wsi spokojna, wsi wesoła...”...
.jpg)
Rewitalizacja przysz...
Rewitalizacja, odpowiadając na...
ZOBACZ WSZYSTKIE.png)
.jpg)
.jpg)
Komentarze
Zaloguj się, aby dodać komentarz