Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera


Legalizacja samowoli budowlanej

 

Czas czytania: ~5 min


Procedura legalizacji samowoli budowlanej jest złożona i skomplikowana, jednakże postępowanie to umożliwia legalizację samowoli budowlanej, jak i zapobiega przymusowej rozbiórce danego obiektu budowlanego.

 

Przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz.U.2010.243.1623, dalej ustawa) przewidują możliwość legalizacji samowoli budowlanej. Jednakże niezbędne jest spełnienie warunków określonych w ustawie. Art. 48 i art. 49 ustawy, stanowiące o procedurze legalizacji samowoli budowlanej, były przez okres obowiązywania ustawy wielokrotnie nowelizowane.

Termin „samowola budowlana" nie jest terminem ustawowym. Jednakże mając na uwadze treść art. 48 ust. 1 ustawy, za „samowolę budowlaną" należy uznać przypadek gdy obiekt budowlany, lub jego część, będący w budowie albo wybudowany, był wybudowany bez wymaganego pozwolenia na budowę. Zasadniczo, w myśl art. 48 ust. 1 ustawy, w przypadkach takich, właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, rozbiórkę obiektu budowlanego.

Jednakże w przypadkach, gdy dany obiekt budowlany został wybudowany bez wymaganego pozwolenia istnieje możliwość legalizacji samowoli budowlanej. Poprzez taką legalizację można uniknąć negatywnych konsekwencji w postaci nakazu rozbiórki takiego obiektu budowlanego. Istotą instytucji legalizacji samowoli budowlanej jest prawne zaakceptowania obiektu budowlanego, który został wybudowany bez wymaganego pozwolenia, aczkolwiek obiekt taki spełniał wymogi prawa budowlanego przewidzianych dla tego typu obiektów.

Przedmiotem postępowania o legalizację samowoli budowlanej może być „obiekt budowlany". Zaś zgodnie z definicją „obiektu budowlanego" z art. 3 ust. 1 ustawy są nimi budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, jak i obiekt małej architektury. Należy podkreślić, iż odrębnym regulacjom - art. 49b ustawy podlegają budowy prowadzone bez wymaganego zgłoszenia lub pomimo wniesienia sprzeciwu, a pozostałe przypadki nielegalnego wykonywania robót budowlanych podlegają regulacji art. 50-51 ustawy.

Organem właściwym do zadań i kompetencji, o których mowa w art. 48 ustawy, jest, w myśl art. 83 ust. 1 ustawy powiatowy inspektor nadzoru budowlanego.

W myśl art. 48 ust. 2 ustawy przesłanki legalizacji samowoli budowlanej są następujące:
1. zgodność budowy z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności:
a) ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo
b) ustaleniami ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,

2. nie naruszanie przez budowę przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem.

Brak spełnienia jednego z powyższych warunków uniemożliwia legalizację samowoli budowlanej.

W przypadku spełnienia powyższych warunków właściwy organ wydaje postanowienie o wstrzymaniu prowadzenia robót budowlanych. W postanowieniu takim ustala się wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń budowy oraz nakłada obowiązek przedstawienia, w wyznaczonym terminie:
1. zaświadczenia wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego;
2. dokumentów, o których mowa w art. 33 ust. 2 pkt 1, 2 i 4 oraz ust. 3 ustawy; do projektu architektoniczno-budowlanego nie stosuje się przepisu art. 20 ust. 3 pkt 2 ustawy.

W ustawie nie został określony termin w jakim powinny być przedstawione wymagane dokumenty. Termin ten wyznacza organ prowadzący sprawę. Oczywiste jest, że termin ten nie może być zbyt długi, byłaby to bowiem swoista tymczasowa legalizacja samowoli budowlanej, ale jednocześnie powinien umożliwiać inwestorowi wywiązanie się z nałożonych nań obowiązków (Dziwiński R., Ziemski P.: Prawo budowlane. Komentarz, ABC, 2006).

W myśl art. 48 ust. 5 ustawy przedłożenie w wyznaczonym terminie dokumentów, wskazanych powyżej, traktuje się jak wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego i pozwolenie na wznowienie robót budowlanych, jeżeli budowa nie została zakończona. Z kolei w przypadku niespełnienia w wyznaczonym terminie obowiązków, o których mowa w art. 48 ust. 3 ustawy, właściwy nakazuje, w drodze decyzji, rozbiórkę przedmiotowego obiektu budowlanego.

W dalszej kolejności właściwy organ, bada:
1. zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
2. kompletność projektu budowlanego i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń,
3. wykonanie projektu budowlanego przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia budowlane.

Organ równocześnie ustala wysokość opłaty legalizacyjnej. Następuje to w formie postanowienia, na które przysługuje zażalenie. Przy ustalaniu opłaty legalizacyjnej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące kar, o których mowa w art. 59f ust. 1 ustawy, z tym że stawka opłaty podlega pięćdziesięciokrotnemu podwyższeniu. Przykładowo w przypadku domku letniskowego opłata legalizacyjna wyniesie 25 tys. zł (stawka opłaty 500 zł razy 50, razy współczynnik kategorii obiektu budowlanego - 1, razy współczynnik wielkości obiektu budowlanego - 1, tj.: 500 × 50 × 1 × 1= 25 000 zł). Stosując odpowiednio art. 59g ustawy należy podkreślić, iż opłatę legalizacyjną należy wnieść w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia w którym opłata ta została ustalona, w kasie właściwego urzędu wojewódzkiego lub na rachunek bankowy tego urzędu.

Jeżeli w trakcie badania organ stwierdzi naruszenia, w zakresie wyżej wskazanych warunków, nakłada on postanowieniem obowiązek usunięcia wskazanych nieprawidłowości, w określonym terminie, a po jego bezskutecznym upływie wydaje decyzję, o nakazie rozbiórki obiektu będącego samowolą budowlaną. Decyzję tę wydaje się również w przypadku nieuiszczenia w terminie opłaty legalizacyjnej.

Uzyskanie pozytywnej dla wnioskodawcy decyzji, może być uzależnione od uprzedniej przeprowadzonej oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, jeżeli jest ona wymagana przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

W przypadku spełnienia wszystkich ustawowych warunków właściwy organ jest obowiązany wydać decyzję o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na wznowienie robót lub decyzję o zatwierdzeniu projektu budowlanego, jeżeli budowa została zakończona. W myśl art. 49 ust. 4 ustawy w decyzji takiej, nakłada się obowiązek uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.

Współpraca: adwokat Kamil Keller, Kancelaria Adwokacka K. Keller

 


Podepnij swój artykuł

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!
Postaw mi kawę na buycoffee.to

tagi

Piramida odnowiona
Piramida odnowiona

25 marca 2024 roku w sanatorium Narcyz zameldowali się pierwsi kuracjusze. Obiekt, razem z kilkunast ...

Konferencja Kolor w architekturze
Konferencja Kolor w architekturze

W ostatnich latach kolor stał się bardziej popularny. Po inspirowanej modernizmem modzie na biel i m ...

Zagłosuj w Plebiscycie Polska Architektura XXL 2023. Wybierz najlepszą realizację architektoniczną minionego roku.
Zagłosuj w Plebiscycie Polska Architektura XXL 2023. Wybierz najlepszą realizację architektoniczną minionego roku.

Weź udział w Plebiscycie Polska Architektura XXL 2023 i oddaj swój głos na najlepszą realizację arch ...

KOMENTARZE
Komentarze
Brak komentarzy
Zaloguj się, aby dodać komentarz

Prawo
ZOBACZ TAKŻE

PRACA:
Zatrudnię
  • Zatrudnię

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera