Nagroda Pritzkera 2021 dla duetu Lacaton & Vassal

16 marca 2021 roku powiększyła się lista laureatów nagrody Pritzkera, która uważana za najważniejszą nagrodę architektoniczną świata jest właściwie równoznaczna z wejściem laureata do panteonu najważniejszych współczesnych projektantów na naszej planecie. Nagroda Pritzkera przyznawana jest od 1972 roku, zawsze za całokształt twórczości.

Poznaj laureatów najważniejszej nagrody architektonicznej

W tym roku jury pod przewodnictwem laureata Pritzker Prize z 2016 roku, Alejandro Araveny zdecydowało się przyznać tę cenną nagrodę parze architektów z Francji. Anne Lacaton i Jean-Philippe Vassal poznali się w latach 70. podczas studiów na École Nationale Supérieure d'Architecture et de Paysage de Bordeaux; na początku lat 70. Anne Lacaton rozpoczęła studia urbanistyczne na Bordeaux Montaigne University, zaś Jean-Philippe Vassal wyjechał do Nigru aby pracować tam jako urbanista. Jak sam twierdzi, to właśnie tam zobaczył, jak ubogie społeczności nieustannie adaptują, przerabiają i modernizują istniejące budynki. To tam uznał, a postawą tą zaraził swoją wspólniczkę, że nie trzeba wciąż budować nowych obiektów by rozwijać architekturę i poprawiać jakość życia jej użytkowników oraz przestrzeń miast.

Anne Lacaton i Jean-Philippe Vassal w 1987 roku założyli w Paryżu własną pracownię Lacaton & Vassal. W latach 90. laureaci Nagrody Pritzkera opracowywali projekty architektoniczne domów jednorodzinnych wykorzystujących naturalne warunki (wiatr czy słońce), szanujące otoczenie (np. dopasowane do drzew rosnących na działce), budowane z materiałów z recyklingu; później zajęli się również projektowaniem osiedli tanich, dostępnych mieszkań komunalnych. W 2009 roku zaprojektowali siedzibę uczelni architektonicznej École Nationale Supérieure d’Architecture de Nantes, maksymalnie otwarty, jasny i elastyczny w użytkowaniu obiekt, który miał być tylko lekką oprawą dla działań studentów. 

Nagroda Pritzkera dla francuskich architektów

Dziś architekci z Lacaton & Vassal swoje działania koncentrują przede wszystkim wokół modernizacji i przebudów istniejących obiektów. W 2014 roku w Dunkierce powstało centrum kultury Frac zbudowane wg ich projektu przebudowy i adaptacji do nowych potrzeb nieużywanego hangaru na łodzie; największym echem jednak odbiły się na świecie ich projekty związane z dużymi osiedlami mieszkaniowymi.

Od blisko dekady  Lacaton & Vassal zajmują się tworzeniem projektów architektonicznych modernizacji bloków mieszkalnych z lat 60. i 70. W 2011 roku zaprojektowali modernizację 16-piętrowego bloku Tour Bois le Prêtre w Paryżu – to pierwszy ich zrealizowany pomysł na to, jak można poprawić jakość przestrzeni w wielkich modernistycznych budynkach mieszkalnych (wcześniej tworzyli na ten temat opracowania teoretyczne).

W kolejnych latach przybywało takich realizacji w dorobku pracowni Lacaton & Vassal – przebudowali m.in. osiedle La Chesnaie w Saint-Nazaire, a w 2017 roku zakończyła się przebudowa trzech ogromnych bloków na osiedlu Grand Parc  w Bordeaux, za którą to architekci w 2019 roku otrzymali Mies van der Rohe Award, a dziennik „Guardian” zaliczył tę realizację do grona 25 najważniejszych budynków XXI wieku.

Przemiana trzech ogromnych bloków w nowoczesne i wygodne miejsca do życia okazała się nie tylko udana. Kosztowała kilkukrotnie mniej niż rozbiórka bloków i budowanie nowych, trwała znacznie krócej, nie wymagała wyprowadzki mieszkańców, nie obciążyła też prawie w ogóle środowiska porównując ze śladem, jaki na naturze odcisnęłaby rozbiórka i budowa nowych domów.

„Nigdy nie wyburzaj, nigdy nie usuwaj ani nie zastępuj, zawsze dodawaj, przekształcaj i wykorzystuj ponownie!” - te słowa przypisuje się duetowi Lacaton & Vassal, który właśnie za tę dość nową postawę etyczną i zawodową otrzymał w tym roku Nagrodę Pritzkera.

Zdjęcia: Laurent Chalet, Philippe Ruault

Źródło: pritzkerprize.com, lacatonvassal.com

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera