Sztuka w rzeźni

20 lutego 2024 roku Europejska Komisja i Fundacja Miesa van der Rohego ogłosiła listę pięciu budowli, które mają szansę otrzymać tytuł najlepszej nowej realizacji architektonicznej w Europie. W tym gronie znalazła się Galeria Sztuki Współczesnej Plato zbudowana w Ostrawie według projektu pracowni KWK Promes Roberta Koniecznego. Obiekt, stanowiący inwestycję władz miejskich, powstał w wyniku modernizacji zaniedbanego zabytku.

Międzynarodowy konkurs architektoniczny

Robert Konieczny zdobył rozgłos jako autor niezwykłych domów jednorodzinnych, jeden z takich obiektów zaprojektował także dla własnej rodziny (Arka Koniecznego). Śląski architekt ma jednak na koncie także realizacje wielorodzinne i obiekty publiczne, wydaje się że właśnie one ostatnio interesują go znacznie bardziej.

Międzynarodowy konkurs architektoniczny na projekt siedziby Galeria Sztuki Współczesnej Plato w Ostrawie rozstrzygnięto w 2018 roku. Celem inwestycji było przywrócenie do życia zaniedbanego obiektu – dawnej rzeźni, której początki sięgają lat 80. XIX wieku, a która straciła swoją pierwotną funkcję w latach 6-. XX wieku. Zabytkowa budowla została zniszczona także poprzez prywatnego wcześniejszego właściciela, który kupił rzeźnię po tym, gdy opustoszała. W 2016 roku zabudowania kupiło miasto Ostrawa przeznaczając na galerię Plato, która wcześniej działała m.in. w hali dawnego marketu budowlanego.

Nowy pomysł na zabytek

Wybrany do realizacji po konkursie projekt KWK Promes zakładał przywrócenie wielu elementów historycznych dawnej rzeźni, zachowanie i renowację zabytkowej bryły, ale zarazem uzupełnienie jej w zupełnie już współczesne elementy. Betonowy materiał wypełnił przypadkowe otwory, które naruszały ceglaną bryłę w wyniku jej zniszczeń; oryginalna tkanka budynku została także zachowana w zastanej formie, z nabytymi z czasem zabrudzeniami. Największe otwory wypełniły ruchome betonowe ściany, które w zamyśle architektów otwierają wnętrze budowli na otoczenie. „Poprzez uratowanie zabytku i przekształcenie go w galerię sztuki stworzyliśmy rozwiązanie, które pozwoliło uczynić sztukę bardziej demokratyczną. Ustawienie ścian w nietypowy sposób sprawiło, że sztuka wychodzi poza mury budynku. Przekształciliśmy zanieczyszczoną przestrzeń wokół galerii w bioróżnorodny park sztuki, na czym zyskali mieszkańcy” – tłumaczył Robert Konieczny. Dookoła budynku galerii powstała przestrzeń publiczna.

Jak podkreśliło jury tegorocznej edycji konkursu Mies van der Rohe Award, większość z zakwalifikowanych do finału obiektów „przekształca i usprawnia warunki zwykle mniejszych społeczności w miejscach, w których nastąpiły różnorakie procesy zapomnienia, tj. w byłych obszarach przemysłowych, niewielkich miejscowościach wiejskich i na peryferiach miast. Jeśli chodzi o większe miasta, te dzieła znajdują się raczej w obszarach peryferyjnych, co pozwala na tworzenie silnych więzi z mieszkańcami tych dzielnic”. Jak mówią jurorzy, wybrano realizacje, które „wykraczają poza paradygmat zrównoważonego rozwoju i udoskonalają codzienną architekturę, miejsca, w których mieszkamy i uczymy się, gdzie się spotykamy, rozmawiamy i miło spędzamy czas”.

Zobacz galerię zdjęć obiektu

Galeria Sztuki Współczesnej Plato - metryczka projektu obiekty

Lokalizacja: Ostrawa

Inwestor: Miasto Ostrawa

Projekt architektoniczny: KWK Promes

Powierzchnia użytkowa: 2841 m²

Powierzchnia działki: 11417 m²

Projekt: 2018
Realizacja: 2022

Zdjęcia: Juliusz Sokołowski, Jakub Certowicz, Magistrat Mesta Ostrava, Martin Popelář, Viktoria Tymanova,  Jan Antos, Jiří Gruber

Źródło: eumiesawards.com; miesbcn.com

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera