Kulturalna zagroda na osiedlu

Użytkownikami Służewskiego Domu Kultury od lat są przede wszystkim starsi i młodsi mieszkańcy dużego (20-tysięcznego) osiedla mieszkaniowego, położonego w tej części miasta. Choć trzeba podkreślić, że renoma tego ośrodka sięgała daleko poza granice dzielnicy i na zajęcia tu przyjeżdżali także mieszkańcy innych rejonów Warszawy. Przez lata SDK mieścił się w przeznaczonej do wyburzenia dawnej stołówce budowniczych metra. Wreszcie w 2008 roku odbył się konkurs architektoniczny, w którym wyłoniono projekt nowej siedziby placówki.

Pierwszą nagrodę zdobyła wówczas propozycja zespołu młodych architektów, związanych głównie z pracowniami WWAA i 137kilo. Właśnie dobiega końca budowa zgłoszonego przez niech projektu.

Architekci jako punkt wyjścia do opracowania swojej koncepcji wzięli przeszłość tej okolicy i zaprojektowali zespół zabudowy, inspirowany formą wiejskiej zagrody. SDK powstał na pograniczu osiedla i terenu zielonego, nad płynącym wzdłuż osiedla potokiem, stając się niejako łącznikiem pomiędzy wielkopłytowym blokowiskiem a lubianym, przyjaznym obszarem zieleni. „Na ostateczną formę projektowanego Domu Kultury decydujący wpływ miały dwa elementy: po pierwsze sytuacja i kontekst urbanistyczny, po drugie funkcja zapisana w programie. Inspiracją był również istniejący obiekt z ekologicznym gospodarstwem edukacyjnym, a także zachowane siedlisko wiejskie przy ul.Tarniny 7. Ten sposób zagospodarowania dominował na terenie Służewia do początku lat 70. Wtedy tu, gdzie jeszcze niedawno były pola uprawne, łąki i sady, a widok pasących się krów nikogo nie dziwił, w ciągu kilku lat wyrosły bloki osiedla Służew nad Dolinką, z których najwyższe mają 11 kondygnacji. Projektantom udało się zachować zielony wąwóz wzdłuż potoku, mimo planów przeznaczenia terenu pod zabudowę jednorodzinną. Dziś ta strefa jest cennym dla mieszkańców i ekosystemu stolicy pasem zielonej, otwartej przestrzeni” – opisują swoją koncepcję sami architekci.

Zamiast jednej dużej bryły funkcje domu kultury podzielono na zespół mniejszych budynków, zgrupowanych wokół biegnącej przez środek założenia „alei”, którą ukształtowano tak, aby mogła też pełnić funkcję amfiteatru: wyłożona deskami nieco zagłębiona w ziemi będzie służyć przedstawieniom plenerowym z widownią pod gołym niebem.

Największe sale umieszczono w bryle, częściowo ukrytej pod ziemią; ponad jej poziom wyrastają zaś pojedyncze drewniane domki o dwuspadowych dachach. Przestrzeń wokół nich ukształtowano jako przyjazną, kameralną przestrzeń publiczną, pozwalającą nie tylko spędzić tu czas, ale też zapoznać się z działalnością SDK – poprzez przeszklone ściany przechodnie będą mogli zobaczyć, jakie zajęcia odbywają się wewnątrz. Architekci piszą: „Dzięki schowaniu zasadniczej części funkcji na poziomie -1 w projekcie został uwolniony parter – potraktowany jako otwarta ogólnodostępna przestrzeń w której pojawiają się niewielkie, tradycyjne w formie i materiale, domki. Każdy ma dostęp bezpośrednio z poziomu terenu i mieści jedną funkcje - np. pracownię plastyczną lub klub literacki. Przeszklone w całości ściany patrzące z jednej strony na park, z drugiej na ul. Bacha, pozwalają spacerującym wokół Domu Kultury obserwować prowadzone w nim zajęcia, jednocześnie cały czas widząc zieleń Potoku Służewieckiego. Takie ukształtowanie budynku pozwoliło także na maksymalne powiązanie jego wnętrza z otoczeniem. Dzięki temu przestrzeń obiektu staje się niejako przestrzenią publiczną miasta, pozwala na rozszerzenie jego działalności poza granice budynku”.

Podobno początkowo projekt SDK nie podobał się niektórym mieszkańcom okolicy uważającym, że w dużym mieście nie wypada tworzyć architektury zaczerpniętej ze wsi. Jednak architektom z WWAA i 137kilo udało się wykreować przestrzeń, która będzie przede wszystkim przyjazna: ludzka skala zabudowy, a zarazem jej nowoczesne, proste formy nie są kopią wiejskiej zabudowy, a ich współczesną parafrazą. Teren domu kultury zaplanowano jako przestrzeń publiczną – będzie tu można spędzać czas także nie uczestnicząc w żadnych zajęciach. Jak to określają autorzy projektu: „Architektura obiektu z założenia jest powściągliwa i przyjazna, stara się w możliwie współczesny sposób łączyć ze sobą tradycyjne elementy układu urbanistycznego i naturalnych, prostych wykończeń. Kameralny budynek zatopiony w zieleni ma być tłem dla mających w nim miejsce wydarzeń”.

Służewski Domu Kultury
Lokalizacja: ul. Jana Sebastiana Bacha 15, Warszawa
Inwestor: Urząd Dzielnicy Mokotów
Projektanci: Natalia Paszkowska (WWA Architekci), Marcin Mostafa (WWA Architekci), Jan Sukiennik (137kilo Architects), Maciej Kleszczewski, Anna Zawadzka, Mikołaj Molenda, Wojciech Piwowarczyk (wizualizacje), Kuba Morkowski + Adam Perka (makieta)
Projekt: 2008
Realizacja: 2012
Ilustracje: 137kilo.pl, facebook.com/WWAAWARSAW

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera