Dom- architekt potrzebny od zaraz

Na rozległym trawniku stoją niewielkie domki. Można do nich wejść, rozejrzeć się, usiąść. Ale lepiej nie musieć w nich mieszkać. Chyba, że wbrew ich przeznaczeniu, postawimy któryś w ogrodzie zamiast altany. Póki co jednak, składają się one na wystawę „Casa Per Tutti” (Mieszkanie dla wszystkich), towarzyszącą Mediolańskiemu Triennale. Otwarta 23 maja 2008 r. ekspozycja jest ukłonem w stronę tradycji triennale: po raz pierwszy wystawa prototypów domów, budowanych przez znanych architektów, miała miejsce w 1933 r. Celem wystawy jest prezentacja architektury społecznie odpowiedzialnej, interwencyjnej, skupionej na potrzebach społeczeństw i jednostek, które na skutek przypadków losowych i klęsk żywiołowych, zostały pozbawione podstawowego prawa do mieszkania. Wśród autorów tegorocznych eksponatów są Alexandro Aravena, Massimiliano Fuksas, MVRDV, I-Beam Design, The Mad Housers i Kengo Kuma. To, że zadaniem architektury jest służba ludziom – to truizm. Ale do tego truizmu nieustannie wracamy, bo nie można mówić o architekturze, w oderwaniu od jej użytkowników. Oczywiście, na przestrzeni dziejów zmieniały się oczekiwania i priorytety tych użytkowników: budynki miały chwalić bogów (najpierw wielu, potem – jednego), idee, władzę. Były też elementem walki politycznej, sposobem demonstracji bogactwa, pozycji społecznej, a w końcu – postępu technologicznego. Analizując historię architektury, nietrudno odnieść wrażenie, że przez setki lat wygoda korzystających z niej ludzi nie była aspektem najważniejszym. Liczyły się walory reprezentacyjne i nikogo nie dziwił fakt, że mieszanie w Wersalu czy Eskurialu było skrajnie niewygodne. XIX-wieczne kamienice z ciemnymi, dusznymi podwórkami-studniami i pokojami dla służby w suterenach też nie należały do komfortowych. Przełom w myśleniu o funkcjach architektury przyniósł dopiero ruch Arts&Crafts. Narodził się on w Anglii pod koniec XIX w. jako reakcja na zanik tradycyjnego rzemiosła, niską jakość produkowanych masowo przedmiotów codziennego użytku i nieustanne obniżanie komfortu życia ludzi w dobie rewolucji przemysłowej. Ruch, związany przede wszystkim ze sztuką użytkową, nie był bez znaczenia dla architektury. Chcąc przywrócić człowiekowi godność i zapewnić mu godziwe warunki życia, twórca Arts&Crafts – John Ruskin, nawoływał do powrotu do rękodzieła, a także wprowadzenia nowego sposobu budowania: domy miały być jasne, słoneczne, wygodne i otwarte na otocznie dużymi oknami. Krótko mówiąc, miały zapewniać komfort codziennego użytkowania. Był tylko jeden zasadniczy problem – wprawdzie twórcy ruchu mówili o służbie wszystkim ludziom, ale wytwory ich rzemiosła i budownictwa, ze względu na wysoką cenę, dostępne były tylko dla nielicznych o zasobnych portfelach. Dotyczące architektury postulaty ruchu Arts&Crafts przejęli na początku XX w. moderniści. W porównaniu do poprzedników zrobili jednak duży krok naprzód, stawiając sobie za cel poprawę bytu tzw. zwykłych obywateli. A było co poprawiać. Dziki kapitalizm sprawiał, że żyjący w nędzy robotnicy zamieszkiwali ciasne, brudne i przeludnione dzielnice, pracowali w ciężkich warunkach, a ich wynagrodzenie nie wystarczało na zaspokojenie najbardziej podstawowych potrzeb. Ta sytuacja wymagała radykalnych rozwiązań i takie właśnie chcieli wprowadzić w życie moderniści. Marzyli o tanim, masowym budownictwie mieszkaniowym, dostępnym dla ubogich robotników. O wygodnych, funkcjonalnych mieszkaniach w wysokościowcach, wznoszonych przy użyciu nowoczesnej techniki i o uprzemysłowieniu produkcji domów. Chcieli zapewnić mieszkańcom ogólnodostępne tereny zielone i rekreacyjne oraz miejsca socjalne, służące spotkaniom i wspólnemu spędzaniu czasu. Architektura miała zacząć naprawdę służyć ludziom. I to tym najbardziej potrzebującym. Dlatego skupiała się na kolektywnym, tanim mieszkaniu. Szybko jednak wielu wiodących architektów zaczęło bardziej cenić własne dobro materialne niż szczytne idee i zwrócili się w stronę kultury konsumpcyjnej z jej potrzebą kreowania ikon. Ta sytuacja nie zmieniła się do dzisiaj. Z tą może różnicą, że architekci coraz częściej i mocniej wchodzą w sferę tej kultury, stając się powszechnie rozpoznawanymi gwiazdami, celebrities – zarabiającymi krocie „starchitektami”. Nie dziwi więc powracające co jakiś czas pytanie, czy coś ze szczytnych ideałów modernizmu przetrwało do naszych czasów? Albo raczej – czy ideały te znajdują zastosowanie w obliczu dyktatury mody i inwestorów? Czy społeczna rola architektury, jej skupienie na najbardziej potrzebujących nadal jest w cenie? „Casa per tutti” przywraca temat mieszkania zbiorowego oraz konieczności szybkiego reagowania na problemy mieszkaniowe. Skupia się na interwencyjnej roli architektury jako rodzaju pierwszej pomocy w obliczu katastrof naturalnych, jak i tych spowodowanych przez człowieka.

Bardziej „subtelny” obiekt zaproponował Kengo Kuma. Jako podstawowy element konstrukcyjny posłużyły mu parasole. Ich krawędzie, połączone za pomocą zamków błyskawicznych, tworzą powierzchnię domu przypominającego kształtem igloo. Z kolei uchwyty wewnątrz „budynku” pełnią praktyczną funkcję wieszaków na ubrania albo naczynia.

Podobną na pierwszy rzut oka strukturę prezentuje World shelters – kalifornijska grupa wolontariuszy, działająca od 1986 r. Ich U-dome składa się z geometrycznych modułów, które tworzą strukturę zbliżoną do powierzchni diamentu (inspiracją dla architektów była Geodesic Dome Buckminstera Fullera). U-dome może służyć zarówno jako mieszkanie, jak i inne niezbędne pomieszczenia: przenośny punkt medyczny, sklep czy warsztat.

Nie zabrakło również konstrukcji, które w pierwszej chwili przywołują kojarzą się z sielankową atmosferą zabaw z dzieciństwa. To dom „Deep purple”, zaprojektowany przez Massimiliano i Dorianę Fuksas, który bardziej niż ze schroniskiem kojarzy się z dziecięcym domkiem na drzewie. Stalowa struktura składa się z trzech poziomów, połączonych wspólnym rdzeniem, a funkcję ścian pełnią płachty z tworzywa sztucznego.

Pojawił się też dom w skali mikro. „Normalny” dom w pomniejszonej skali przedstawił Alejandro Aravena. Jego „Elemental” to zrobiona z prefabrykatów wąska kostka, mieszcząca dwupoziomowe mieszkanie, świetnie nadająca się do tworzenia kolonii. To pomysł na zapewnienie mieszkań 100 rodzinom z Quinta Monroy, które od 30 lat nielegalnie zajmują teren o powierzchni 5 tys m² w centrum położonego na pustyni miasta Iquique. Dokładnie w tym miejscu rząd chce dla nich wybudować osiedle tanich, prefabrykowanych domków. A jednym z podstawowych wymogów jest, by były one tanie i szybkie w budowie.

Na wystawie można również zobaczyć sprawdzone już w potrzebie schroniska Perówiańskiego Czerwonego Krzyża, będące wynikiem współpracy Cruz Roja Peruana i IFRC. Te proste, pokryte matami z trzciny konstrukcje służyły jako tymczasowe mieszkania podczas silnego trzęsienia ziemi w Peru w sierpniu 2007 r., podczas którego zginęło ok. 60 tysięcy ludzi, a zniszczeniu uległo 95 tysięcy domów.

„Casa per tutti” ma podwójne znaczenie: z jednej strony przypomina architektom o społecznej funkcji ich zawodu, konieczności uwzględnienia w pracy twórczej zagadnienia tanich i szybkich w realizacji domów. Z drugiej – kieruje uwagę świata na ludzi potrzebujących pomocy, przypomina obywatelom dostatniej i sytej Europy o istnieniu rejonów dotkniętych wojnami i klęskami żywiołowymi. Przekaz ten nie jest jednak podany ze śmiertelną powagą i nudnym moralizatorstwem. Na wystawowym trawniku trwa zabawa - skala domków i ich formy, często bardzo odległe od tradycyjnych, budzą skojarzenia z beztroskimi rozrywkami dzieciństwa. Dopiero telewizyjne migawki z odległych zakątków świata mogą przypomnieć nam, w jakim celu te domki powstały naprawdę. Daniela Szymczak

Podepnij swój artykuł

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!

tagi

c poszukuje architekta i asyst...
PL+sp. z o.o. Architekt/a
DDL Architekt Wnętrz
ILIARD SP. Z O.O. ARCHITEKT DO ZESPOŁU PROJEKTOW...
Piotr Płaskowicki Architekt ASYSTENT ARCHITEKTA / PRACA ZD...
Studio Linea ZOBACZ WSZYSTKIE

Szukam praktyki na lato
Wykonam wizualizacje wnętrza
Inwentaryzacje architektoniczo...
Szukam praktyk/ pracy
Szukam stażu sierpień- stycze...
ZOBACZ WSZYSTKIE

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera

Region Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie

Status zawodowy Inny Student Architekt Urzędnik Producent materiałów

Akceptuję regulamin

25 maja 2018 roku zaczęło obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO”, „ORODO”, „GDPR” lub „Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych”). W związku z tym chcielibyśmy poinformować Cię o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich będzie się to odbywało po dniu 25 maja 2018 roku. Poniżej znajdziesz podstawowe informacje na ten temat. O jakich danych mówimy? Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, w tym stron internetowych, serwisów i innych funkcjonalności udostępnianych przez Grupę Sztuka Architektury, w tym zapisywane w plikach cookies, w formularzach kontaktowych, które są instalowane na naszych stronach przez nas oraz naszych Zaufanych Partnerów, tj. firmę Royalad oraz firmę Gemius Polska. Każdemu przysługuje prawo: • Prawo dostępu do danych - prawo do zażądania kopii posiadanych przez nas informacji; • Prawo do sprostowania - prawo do poprawiania nieprawidłowych lub niekompletnych danych, które są w naszym posiadaniu; • Prawo do bycia zapomnianym - w pewnych okolicznościach można złożyć wniosek o usunięcie przechowywanych przez nas danych; • Prawo do ograniczenia przetwarzania - w przypadku spełnienia określonych warunków prawo do ograniczenia przetwarzania danych; • Prawo do przenoszenia - prawo do przekazania danych, będących w naszym posiadaniu do innej organizacji; • Prawo do sprzeciwu - prawo sprzeciwiania się niektórym rodzajom przetwarzania, takim jak na przykład marketing bezpośredni; • Prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego, tj. Prezesa Urzędu ds. ochrony danych osobowych. Dane w każdym przypadku podawane są dobrowolnie. W przypadku chęci wycofania zgody na przetwarzanie danych lub wniesienia sprzeciwu, dane, tj. wyłącznie imię i nazwisko, adres e - mail, numer telefonu będą nam także potrzebne, abyśmy mogli precyzyjnie ustalić czyje dane będziemy obowiązani usunąć. Nie będziemy jednak prosić o więcej danych niż podczas ich pobierania. W tym zakresie także dane podawane są dobrowolnie, jednakże ich niepodanie uniemożliwi nam spełnienie prośby, jeżeli nie będziemy w stanie poprawnie zweryfikować tożsamości.

Wyrażam zgodę na zamieszczenie moich danych w bazie KLAXON w celach marketingowych zgodnie z ustawą z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. Nr 133, poz. 833. Zgadzam się na otrzymywanie informacji o charakterze handlowym zarówno ww Spółki jak i podmiotów współpracujących.

Wyrażam zgodę na zamieszczenie moich danych osobowych w bazie KLAXON i wykorzystywanie ich w celach marketingowych w Spółki zgodnie z ustawą z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. Nr 133, poz. 833.

ZAPISZ MNIE