SANAA - Pritzker 2010
Data dodania: 31.03.2010 Czas czytania: ~8 min
.jpg)
Ona urodziła się w 1956 r. w prefekturze Ibaraki. W 1981 r. ukończyła studia architektoniczne na Japońskim Uniwersytecie dla Kobiet. Zanim pięć lat później założyła własne biuro – Sejima-san, pracowała dla Toyo Ito. W 1992 r. otrzymała tytuł „młodego architekta roku” w Japonii.
On urodził się w 1966 r., w prefekturze Kanagawa. Studia architektoniczne na uniwersytecie w Jokohamie ukończył w 1990 r. Najpierw był pracownikiem Sejimy – jeszcze jako student zatrudnił się u niej na pół etatu. Pozostał w jej pracowni także po uzyskaniu dyplomu. Po kilku latach udana współpraca doprowadziła ich do decyzji o założeniu wspólnego biura. I tak, w 1995 r., powstała SANAA. Pierwszym projektem, jaki Sejima i Nishizawa zrealizowali pod szyldem nowej pracowni, było O-Museum, czyli Ogasawara Museum w Nagano, którego budowa zakończyła się w 1999 r. Później zaprojektowali takie budynki, jak 21st Century Musem of Contemporary Art w Kanazawie, Szklany Pawilon dla Toledo Museum of Art w Ohio, De Kunstline Theater i Centrum Kultury w Almere (Holandia), New Museum of Contemporary Art w Nowym Jorku, Rolex Learning Center w Lozannie w Szwajcarii czy filię Luwru w Lens na północy Francji. Jednocześnie, oboje prowadzą własne, niezależne praktyki.
SANAA pracuje w sposób specyficzny. Sami architekci podkreślają, że najważniejszy jest dla nich zespół i nie są w stanie wskazać, który z jego członków jest autorem konkretnych rozwiązań zastosowanych w projekcie. Choć, oczywiście, ostateczne decyzje zawsze należą do Sejimy i Nashizawy. Charakterystyczny jest także stosowany przez nich język formalny, wynikający z przekonania, że budynek musi być spójną całością, w której materialna forma jest tylko jednym z elementów – tłem dla przebywających w nim ludzi i ich aktywności oraz zgromadzonych w nim przedmiotów.
Jak sami mówią, projektując wnętrza budynków odrzucają hierarchię ważności, preferując „równorzędność przestrzeni” i stawiając na jej demokratyczność i dostępność. Zasady te znalazły odzwierciedlenie także w budynku De Kunstline Theater i Centrum Kultury w Almere (2008), gdzie organizacja wnętrza bazuje na podziale kondygnacji na szereg prostych klas i sal warsztatowych, z których każda ma widok na jezioro. Centrum w Almere przeznaczone jest zarówno dla profesjonalnych artystów, jak i dla amatorów. Obiekt ten powstał w ramach planu urbanistycznego opracowanego przez OMA.
Ważnym elementem demokratyzacji przestrzeni jest również dla SANAA otwarcie budynków na otoczenie – zarówno przez transparentność elewacji, jak i łatwość dostępu. Projektując New Museum w Nowym Jorku, Sejima i Nishizawa chcieli, by obiekt ten był otwarty i na miasto, i na ludzi. Dlatego równie dużo uwagi jak galeriom, poświęcili strefie wejściowej na parterze, teatrowi, księgarni, a nawet miejscu rozładunku dostaw, które znajduje się tuż obok głównego wejścia. Podobnie jest w przypadku będącej w trakcie realizacji filii Luwru w Lens na północy Francji. Niska, rozbita na pięć pawilonów bryła o elewacjach ze szkła i aluminium będzie się płynnie łączyć z przestrzenią otaczającego obiekt ogrodu, a centralny budynek będzie otwarty z wielu stron, zapraszając do wejścia. W przypadku Louvre-Lens idea demokratyzacji przestrzeni znalazła także odzwierciedlenie w odkryciu przed zwiedzającymi tej części programu muzeum, która zazwyczaj jest przed nimi ukryta – publiczność będzie mogła zajrzeć do umieszczonych na podziemnych kondygnacjach magazynów i pracowni konserwacji dzieł sztuki.
Kwintesencją idei integracji architektury z otoczeniem był ubiegłoroczny pawilon dla Serpentine Gallery w Londynie. Jego głównym elementem był aluminiowy dach, przypominający snującą się po parku smugę dymu. Meandrujący baldachim wsparty był jedynie na cienkich, smukłych słupach, dzięki czemu przestrzeń pawilonu była całkowicie otwarta. Jedynymi ścianami, jakie się w niej pojawiły, były przezroczyste, akrylowe przegrody wydzielające kawiarnię i audytorium.
Sejima i Nishizawa zdecydowanie odrzucają ostentacyjne, przegadane formy na rzecz poszukiwania najbardziej elementarnych i istotnych wartości. Rezultatem tych działań są prostolinijność, powściągliwość i oszczędność środków, dzięki którym ich budynki sprawiają wrażenie prostych i logicznych. Nie ma tu miejsca na to, co zbędne. Oszczędność ta nie polega jednak na prostej redukcji. Jest to raczej efekt długiego procesu, w wyniku którego następuje stopniowe, konsekwentne „oczyszczanie” projektu. Wymagany przez klienta program funkcjonalny jest szczegółowo analizowany, także pod kątem możliwości finansowych, a poszczególne propozycje sprawdza się na wielu rysunkach i modelach, by przetestować każdą możliwość. Kolejne pomysły są rozważane i odrzucane, niektóre z nich potem wracają i pracuje się nad nimi od nowa – aż do momentu, kiedy w projekcie pozostaną wyłącznie najważniejsze elementy. Dążenie to znajduje odzwierciedlenie w estetyce budynków, które – pozbawione balastu zbędnych „wypełniaczy” – stają się lekkie i transparentne.
Sejima i Nishizawa nieustannie szukają nowych rozwiązań dla stałych i niezbędnych składników projektu architektonicznego, starając się za każdym razem wyjść o krok dalej. Z jednej strony, stosują zwyczajne, proste materiały, z drugiej – sięgają po możliwości, jakie daje nowoczesna technologia. Wszystko to składa się na efekt końcowy, jakim ma być synteza optymalnej konstrukcji i organizacji budynku, logicznych rozwiązań i precyzyjnego piękna.
Minimalistyczna forma ich obiektów nie jest jednak sztucznie „wstawiona” w otoczenie. Niezwykle ważnym punktem odniesienia, determinującym charakter projektów SANAA, jest bowiem kontekst, z którym budynki – zwłaszcza użyteczności publicznej – nigdy nie powinny tracić łączności. Tendencja ta silnie zaznaczyła się już w pierwszej wspólnej realizacji Sejimy i Nishizawy, czyli O-Museum w Nagano (1995-1999). Ogasawara Museum zostało wzniesione na zboczu góry, w miejscu, gdzie znajdują się pozostałości XIV-wiecznego zamku. Budynek został wyniesiony ponad poziom podłoża, by nie zasłaniać widoku na ruiny, a jednocześnie zminimalizować jego styczność z wilgotnym gruntem. Wchodzących do muzeum wita przestronny hol z dużym oknem otwierającym wnętrze na górski krajobraz i pozostałości dawnej budowli.
Architekci podkreślają, że, projektując budynek, zawsze trzeba myśleć o tym, jak będzie on wyglądał w sąsiedztwie i w jaki sposób będzie na nie oddziaływał. Nie znaczy to oczywiście, że należy naśladować zastaną zabudowę, ale raczej o to, by nowy obiekt jej nie zdominował i nie wprowadził dysonansu czy chaosu. Ideałem, do którego dążą, jest uzupełnienie sąsiedztwa o budynek, na którego obecności zyska całe jego otoczenie. Tak właśnie było w przypadku nowojorskiego New Museum, które powstało w rejonie Bowery, gdzie swoje siedziby ma wiele firm zajmujących się dostarczaniem wyposażenia restauracji. Do tego kontekstu nawiązywać ma pokrywająca elewacje siatka z polerowanego aluminium.
Czasami zmagania z kontekstem prowadzą architektów w kierunku gry sprzeczności, tak jak miało to miejsce w Zollverein School of Management and Design w Essen (2003-2006). Budynek ten, wzniesiony na terenie dawnej kopalni węgla, na przedmieściach Essen, jest sześcianem o boku długim na około 35 metrów. Jego bryła kontrastuje więc zarówno z potężnymi zabudowaniami przemysłowymi, unaoczniając ich imponującą skalę, jak i z mniejszymi budynkami mieszkalnymi w okolicy, podkreślając rangę samego obiektu kulturalnego.
Mimo że Sejima i Nishizawa nie opublikowali żadnej teoretycznej rozprawy, sytuowani się w kręgu architektów-intelektualistów, których prace, poprzedzone dokładnymi badaniami, bazują na mocnej podbudowie teoretycznej. Między innymi to zadecydowało o wybraniu Kazuyo Sejimy na kuratora głównej wystawy tegorocznego Biennale Architektury w Wenecji.
Przyznanie SANAA architektonicznego Nobla, po tym jak w ubiegłym roku otrzymał go Peter Zumthor, pokazuje coraz silniejsze dążenie do architektury wyważonej i przemyślanej. W cenie nie są już fajerwerki wymyślnych, skomplikowanych form, ale spokojna, cierpliwa praca architekta-badacza, wrażliwego na otoczenie i społeczny wymiar budynków.
Zobacz wywiad z SANAA
Daniela Szymczak
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!
.jpg)
Flow – drugi etap projektu w centrum Łodzi
„Dwa miesiące po oficjalnej inauguracji Flow ruszamy z budową drugiego - znacznie większego i zróżni ...
.jpg)
Budowa Kulturoteki coraz bliżej
W warszawskiej dzielnicy Wesoła być może już niedługo powstanie wyczekany budynek łączący bibliotekę ...
.jpg)
E-konferencja Skorupa budynku: dachy, fasady, drewno i prefabrykacja w architekturze.
Regulacyjne i technologiczne zmiany w zakresie metod wznoszenia budynków doprowadziły w ostatnich la ...
.jpg)
Riken Yamamoto laure...
5 marca 2024 roku Riken Yamamo...
.jpg)
David Chipperfield l...
Rygor i konsekwencja, intelige...
.jpg)
Nagroda Pritzkera 20...
Francis Kéré urodził się w 196...
.jpg)
Nagroda Pritzkera 20...
16 marca 2021 roku powiększyła...
ZOBACZ WSZYSTKIE.png)
.jpg)
.jpg)
Komentarze
Zaloguj się, aby dodać komentarz