Horyzontalna bryła wśród zabytków

Projekt Prywatnej Szkoły Salwator na Zwierzyńcu w Krakowie powstał w 2006 roku. To już wtedy architekci z Biura Architektonicznego Barycz i Saramowicz opracowali pomysł na to, jak wprowadzić nowy obiekt w bardzo wartościowy, historyczny kontekst. Jak wyliczają Rafał Barycz i Paweł Saramowicz, gmach ich projektu „sąsiaduje z barokowym kościołem pod wezwaniem św. Augustyna i św. Jana Chrzciciela oraz klasztorem Sióstr Norbertanek, którego historia sięga II połowy XII wieku. Nieco dalej na wschodnim zakończeniu masywu Wzgórza św. Bronisławy położony jest romański kościół Najświętszego Salwatora, jeden z najstarszych w Polsce, a naprzeciw niego wykonana na planie ośmiokątnym z drewna w konstrukcji zrębowej barokowa kaplica św. Małgorzaty i św. Judyty, datowana na rok 1690”.

W szacunku do okolicy

Nietrudno zgadnąć, że uszanowanie zabytkowego sąsiedztwa było jednym z ważnych elementów determinujących kształt szkolnego budynku. „Kreowana w tak zobowiązującym sąsiedztwie architektura odznaczać się musi mistrzowską powściągliwością i właściwym osadzeniem w kontekście” - podkreślają architekci. W gdańskiej Oliwie (współczesna kamienica biurowa) czy w centrum Wrocławia (budynek mieszkalny Bernardyńska) także powstaną wkrótce obiekty nowoczesne, ale pozostające w relacji z otaczającą je historyczną tkanką miejską.

Jak mówią dr Rafał Barycz i dr Paweł Saramowicz, projekt krakowskiej szkoły – to „never-ending-story”. Jej pierwszy budynek powstał w 2006 roku dla Społecznego Towarzystwa Oświatowego. W 2010 roku zmienił się organ prowadzący szkołę, a nowy inwestor połączył atrakcyjny sposób nauczania z walorami, jakie oferował nowoczesny budynek, przez co wkrótce trzeba było szkołę rozbudować, gdyż cieszyła się tak dużą popularnością. W 2012 istniejący gmach został nadbudowany, także według wizji Barycza i Saramowicza. Ale na tym nie koniec: w 2020 roku rozpoczęła się budowa nowego skrzydła szkoły, w którym zaplanowano klasy licealne. I za ten projekt również odpowiadają Rafał Barycz i Paweł Saramowicz, ze swoim zespołem. To wyjątkowa sytuacja, że ci sami architekci przez kilkanaście lat mają pieczę nad stale rozwijającym się obiektem, mogąc kształtować jego formę w obliczu zmieniających i zwiększających potrzeb użytkowników. Dzięki temu, że cały proces odbywa się według wizji tych samych autorów, budowla zachowuje spójny, jednolity charakter.

W pierwszym etapie gmach otrzymał wszystkie podstawowe przestrzenie z holem, świetlicą, sklepikiem szkolnym na parterze, z salami lekcyjnymi dla dzieci w różnym wieku (od uczniów „zerówki” po nastolatki z ósmej klasy, a wcześniej gimnazjum), z zespołem sportowym i salą gimnastyczną oraz całą towarzyszącą im infrastrukturą biurowo-administracyjną, techniczną i gospodarczą. W szkole urządzono sale przedmiotowe, pracownie komputerowe, bibliotekę z czytelnią itd. „Zrealizowana w kolejnym etapie nadbudowa budynku stanowiła powtórzenie funkcji z istniejącego pierwszego piętra z dwoma wyjątkami: nad salą gimnastyczną zaprojektowano dwie sale lekcyjne i salę do ćwiczeń (rytmika, etc.) dla uczniów klas młodszych, zaopatrzoną w przebieralnie, osobno dla chłopców i dziewcząt; ponadto w części południowo-wschodniej zmniejszono kubaturę w porównaniu do niższej kondygnacji i zaplanowano sekretariat oraz pokój dyrekcji z tarasem. Powstały kolejne sale lekcyjne, kantyna szkolna, jak i pracownia multimedialna” - opisują architekci. W trzecim etapie rozwoju szkoły, w budowanym właśnie nowym skrzydle znajdą się 22 sale lekcyjne, niektóre z zapleczami technicznymi, sale komputerowe, a także kilka kolejnych gabinetów, np. szkolnego psychologa czy nauczycieli. Po rozbudowie szkoła będzie w pełni przygotowana infrastrukturalnie do otwarcie liceum.

Niebanalna prostota

Ze względu na swoją lokalizację budynek szkoły otrzymał horyzontalny układ i linearny rzut, prowadząc dialog z krajobrazem, z brzegiem płynącej obok rzeki Rudawa. „Położony na styku Rudawy z Salwatorem i Zwierzyńcem, z ich modernistyczną przedwojenną tradycją, budynek stanowić ma syntezę krajobrazu kulturowego z naturalnym” - mówią architekci, prostą bryłę wyposażając w lizeny z cięgien stalowych, stanowiących podpory pod liczne pnące rośliny. Zielone ściany miały jeszcze lepiej wpisać nowy obiekt w krakowski pejzaż. A horyzontalny układ bryły przełamano wertykalnymi podziałami wykonanymi z różnych materiałów. „Specjalne boniowanie z ręcznie obrabianej cegły silikatowej uzyskało kontrapunkt w postaci eleganckiej okładziny z wysokoprzetworzonego drewna marki Prodema, w kolorze mocca. Tylna elewacja budynku, o zwielokrotnionej artykulacji otworów okiennych, to współczesna reinterpretacja archetypu murów obronnych, otaczających pobliski klasztor Norbertanek” - wyliczają architekci. Za pomocą niezwykle subtelnych, wyważonych zabiegów Barycz i Saramowicz komponują od lat rozwijający się budynek, który swoją spokojną formą nie dominuje nad okolicą, jest jednocześnie wystarczająco wyrazisty, aby podobać się użytkownikom, a uczniowie mogli się z nim identyfikować.

Prywatna Szkoła Salwator - metryczka projektu budynku

Lokalizacja: Kraków, ul. Senatorska 39
Inwestor: ASCO SA

Projekt: Biuro Architektoniczne Barycz i Saramowicz

Architekci: dr Rafał Barycz, dr Paweł Saramowicz

Powierzchnia użytkowa: 6 000 m²
Kubatura: 24 500 m³

Projekt: 2006
Realizacja: 2012
Rozbudowa: 2020

Zdjęcia: z archiwum Biura Architektonicznego Barycz i Saramowicz/ Bartosz Makowski, Tomasz Markowski

Źródło: barycz-saramowicz.pl

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera