Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera


Sverre Fehn

 

Czas czytania: ~6 min


6Mkso2Nwo5lgKITVgtEfez9Vnxxirs8siWLZhL8zU1I6tETJODpS7PNmgMTk_l-20.jpg
Sverre Fehn uważany jest za jednego z najwybitniejszych, żyjących architektów europejskich. Przez krytyków oceniany jako modernista, sam mówi: "Nigdy nie uważałem się za modernistę, choć przyswoiłem sobie "antymonumentalność" i estetykę Le Corbusiera, jak również funkcjonalizm małych wiosek Afryki Północnej. Można zatem powiedzieć, że dorastałem w cieniu modernizmu. Zawsze sądziłem, że pozostaję w pewnym dystansie w stosunku do tradycyjnej architektury norweskiej - mówi Fehn - ale zrozumiałem w końcu, że jednak działam stale w jej kontekście. To, jak interpretuję działkę, światło i możliwości materiałowe ma silny związek z moim pochodzeniem".
Ur2pTbfNuPRo8fyx1uzH1LmhdDyxYdAhScXani7EPUgV51fRPlxgg3ODZHcF_1-20.jpg
Sverre Fehn po raz pierwszy zwrócił na siebie uwagę publiczności międzynarodowej projektem norweskiego pawilonu na Wystawie Światowej w Brukseli w 1958 roku, a ponownie w 1962 roku projektem nordyckiego pawilonu na Biennale Architektury w Wenecji. Poza tym większość jego projektów zostało zrealizowanych w Norwegii, Szwecji i Danii. Pytany o to, co jest najważniejsze w jego architekturze, Fehn odpowiada, że jest to przede wszystkim materiał konstrukcyjny; czy będzie to drewno czy beton; harmonia, rytm i szczerość w wykorzystaniu materiału. Akt budowania nazywa "brutalnym" i dopowiada; "kiedy buduję na działce w terenie, który jest całkowicie dziewiczy, jest to wojna, atak naszej kultury na naturę. W tej konfrontacji ja dążę do stworzenia budynku, który, który uwypukli urodę otoczenia, a otoczenie powinno podkreślać piękno budynku. Fehn uważa światło za bardzo ważny materiał. Nigdzie nie było to bardziej widoczne, niż w pawilonie weneckim, gdzie trzy świetliki wprowadzają światło do wnętrza zorganizowanego wokół 3 rosnących, żywych drzew. Podające z góry światło jest filtrowane przez korony drzew i rozjaśnia wnętrze wystawiennicze miękkim światłem, które określić można jako "nordyckie". Fehn jest jednym z architektów powojennego pokolenia absolwentów Wydziału Architektury Uniwersytetu w Oslo z 1949 roku. W tym czasie ogromny wpływ na architekturę norweską mieli Fin Alvar Aalto i norweski architekt Arne Korsmo, który stał się przyjacielem i mentorem Sverre Fehna. Fehn nawet mieszka w domu zaprojektowanym przez Korsmo. Duży wpływ na Fehna miał Mies van der Rohe - "Mój dom spokojnej starości w Okern był silnie inspirowany jego twórczością" - twierdzi. Jako nauczyciel powtarza studentom, że powinni być zrelaksowani i otwarci na wykorzystywanie w projektowaniu tych elementów, które naprawdę lubią. Wyjaśnia te procesy wewnętrzne; "właściwie nie widziałem wielu budynków Franka Lloyda Wrighta, ale w czasie pobytu w Kalifornii widziałem liczne jego małe domy, które znałem wcześniej z książek. Wyglądało to tak, jakbym się włóczył po kartkach albumów, które miałem w głowie. A zatem przyznanie się do jego wpływu na mnie jest jednocześnie uświadomieniem sobie związków z wszystkimi, którzy wpłynęli na niego, włącznie z Japończykami. Jeden z pierwszych budynków Fehna, Muzeum Rzemiosła w Lillehammer z 1953 roku jest doskonałą egzemplifikacją jego poszukiwania nowych form w architekturze wiejskiej. W 1952 roku Fehn odbył podróż po Afryce Północnej - studiował tam architekturę prymitywną.
zKnC9csSz1c0a600V7yWoTqEHpk8XyO9tADIuZUGeupwwhktNOCRxMwP7qWI_2-20.jpg
Jego ostatnie prace - Glacier Museum, Museum w Aukrust i nowe muzeum archeologiczne w Hamar wyrażają jego totalne związanie z formą i materiałem, ale jednocześnie umożliwiają mu swobodną eksplorację nowych horyzontów w projektowaniu. Jego Muzeum Glacier obwołano jednym z punktów zwrotnych w historii architektury współczesnej. Budynek znajduje się na płaskowyżu, wyrzeĽbionym przez lodowiec Josstadal u wejścia do fiordu Fjaerland. Muzeum jest centralnym punktem w panoramie stworzonej z jednej strony przez strome zbocza góry a z drugiej przez fiord z lodowcem na szczycie. Jednym z ostatnich projektów jest rozbudowa Teatru Narodowego w Kopenhadze z rozmachem, który określono wręcz jako katedralny. Praca Fehna rozwijała się przez lata, pracował nad wrażliwością na światło, jak również ciągle analizował relacje pomiędzy działką i budynkiem. Ostatnio zmienił podejście do projektowania. Kładzie większy nacisk na pieczołowity dobór materiałów konstrukcyjnych, do drewna, którego zawsze używał najchętniej, dodał beton i stal. W ostatnich projektach ujednolicił to wszystko, co było obecne w poprzednich realizacjach i co stało się inspiracją dla architektów na całym świecie. W 1971 roku Fehn został profesorem na swojej macierzystej uczelni w Oslo, gdzie wykładał aż do 1993 roku. Niezależnie od tego prowadził wykłady i odczyty na kilkudziesięciu uczelniach w USA i Europie.
6ImPodhtCV1qcCl1fhaKBkOzCqwGKSkmG3CjO0ZnFvVyzHFhdXXt2YHgrR4n_3-20.jpg
Architektura Sverre Fehna jest fascynującą i ekscytującą kombinacją nowoczesnych form projektowych przefiltrowanych przez tradycję i kulturę skandynawską w której jest zakorzeniona. W swych projektach nadaje on priorytet relacji pomiędzy budynkiem i jego otoczeniem. Łącząc w projektach pomysłowość, sens i zmysłowość, od 50 lat wytrwale i uparcie buduje Fehn swoją wersję modernizmu XX wieku. Krocząc od jednego projektu do drugiego prezentuje wirtuozerię i kreatywność, które pozwalają zaliczyć go do największych architektów XX wieku. Już projekt norweskiego pawilonu na Wystawie Światowej w Brukseli w 1958 roku pokazał jego wyjątkowy talent. Potwierdzeniem tego był projekt pawilonu nordyckiego na Biennale w Wenecji niedługo potem. Już w swych wczesnych dziełach Fehn pokazał, że jest projektantem wszechstronnym, co z sukcesem pozwala mu projektować meble, wystawy i przedmioty codziennego użytku, jak i architekturę. Jego wyczucie materiału jest równie doskonałe, jak jego poetycka władza nad słowem. Geografia miejsca i czasu, od prymitywnego Maroka do współczesnego Nowego Jorku, jak również wielowątkowe, nakładające się wpływy, odgrywały w rozwoju Fehna ogromną rolę. Inspirowało go wielu wielkich architektów, jak Louis Kahn, Frank Lloyd Wright, LeCorbusier, Alvar Aalto, Mies van der Rohe, Jean Prouve, jak i rodak oraz mentor Fehna - Arne Korsmo. Dostarczyli mu oni inspiracji, ale rezultaty jego pracy są przede wszystkim wyrazem jego indywidualności oraz oryginalności. Unikał mód i zmieniających się w XX wieku tendencji. Systematycznie i konsekwentnie rozwijał własny, indywidualny styl, udoskonalając go ciągle i przekształcając. Wprowadził do języka nowoczesnej architektury elementy swego rodzinnego, norweskiego krajobrazu - północne światło, szary kamień i zieleń północnego lasu - łącząc w budynkach zarówno wyobraĽnię, jak i realność. Nigdzie nie jest to tak jasne, jak w muzeum w Hamar, gdzie dzięki trafnemu zbalansowaniu cech działki i programu, uzyskał idealną harmonię elementów tradycyjnych i nowoczesnych. Prace Sverre Fehna są dowodem talentu, kreatywności i wrażliwości jednego z mistrzów architektury światowej. Przyznanie mu w 1977 roku nagrody wydaje się więc całkowicie uzasadnione. Fotografie od góry: 1. A. Bodker House Oslo, Norwegia 2. The Glacier Museum Fjaerland, Norwegia 3. Hedmark Cathedral Museum Hamar, Norwegia

Podepnij swój artykuł

Podoba Ci się nasza działalność ? Postaw kawę dla Grupy Sztuka Architektury!
Postaw mi kawę na buycoffee.to

tagi

Mies van der Rohe Award 2024 jedzie do Niemiec
Mies van der Rohe Award 2024 jedzie do Niemiec

25 kwietnia 2024 roku poznaliśmy laureata najważniejszego na naszym kontynencie plebiscytu na najpię ...

Retransmisja konferencji Kolor w architekturze
Retransmisja konferencji Kolor w architekturze

10 kwietnia 2024 w Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego w Warszawie odbyła się pierwsza edycja konfere ...

Historyczna wieża ciśnień i Park Nauki Torus w Ciechanowie. Nowe realizacje.
Historyczna wieża ciśnień i Park Nauki Torus w Ciechanowie. Nowe realizacje.

Zbudowana w latach 70. według projektu warszawskiego architekta Jerzego Bogusławskiego wieża ciśnień ...

KOMENTARZE
Komentarze
Brak komentarzy
Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nagroda Pritzkera
ZOBACZ TAKŻE

PRACA:
Zatrudnię
  • Zatrudnię

Nie przegap okazji!!!

zapisz się do naszego newslettera